دسته‏بندي شرور - نقد برهان ناپذیری نسخه متنی

صادق است و هرگاه آن قضيه به مجموعه A افزوده شود، روشن مي ‏شود كه مجموعه A سازگار است. اين حالات و اوضاع فرضي نشان مي ‏دهند كه وجود شرّ در عالم يا به اين دليل است كه چنين اوضاع و احوالي وجود دارند و دليل خدا بر وجود شرّ نيز همين است و يا اوضاع و احوال مشابهي وجود دارد كه دليل خدا بر وجود شرّ هستند.

براي سازگاري مجموعه A ابتدا بايد شرور را دسته‏بندي كنيم و سازگاري مجموعه A را نسبت به هر دسته از شرور ملاحظه كنيم. مي ‏توان شرور را به لحاظ مصداق به چهار قسم دسته‏بندي كرد.

دسته‏بندي شرور

1 - شرور متافيزيكي يا فلسفي : آن دسته از موجوداتي كه داراي نقص وجودي باشند مصداق شرّ متافيزيكي و فلسفي ‏اند. به عبارت ديگر، تمام موجودات امكاني مصداق شرّ متافيزيكي ‏اند، زيرا شرّ در اين معنا به موجود ناقص گفته مي ‏شود.

2 - شرّ احساسي يا عاطفي : آن دسته از حالات ناخوشايندي كه بر بشر عارض مي ‏شوند، مانند درد، رنج، غم، ناكامي ... مصداق شرّ احساسي ‏اند.

3 - شرّ اخلاقي : كارهاي به لحاظ اخلاقي ناپسند كه به وسيله بشر انجام مي ‏گيرد، مصداق شرّ اخلاقي ‏اند.

4 - شرور طبيعي : حوادثي كه در طبيعت اتفاق مي ‏افتد، مانند زلزله، توفان، سيل و... مصداق شرّ طبيعي ‏اند.

بي ‏شك، شرور متافيزيكي از دايره بحث شروري كه امروزه در فلسفه دين مطرح است بيرون‏اند، زيرا لازمه كثرت‏گرايي در عالم هستي تحقق اين نوع شرور است. هم‏چنين شرور طبيعي به خودي خود شرّ نيستند، بلكه از آن جهت كه وقوع اين نوع حوادث طبيعي ، شرور احساسي عاطفي ، مانند رنج و تعب و درد... را در انسان‏ها ايجاد مي ‏كنند شرّاند وگرنه زلزله يا توفان... صرف‏نظر از اين‏كه انسان‏ها موجود باشند يا نباشند، چگونه شر است؟ اين‏كه زلزله شرّ است براي آن است كه وقوع آن باعث از هم پاشيدن زندگي انسان‏ها است. پس مهم در بحث شرور، شرّهاي اخلاقي و احساسي - عاطفي است.

شرور اخلاقي ‏

در اين مرحله بايد سازگاري ميان وجود خداي عالِم مطلق، خيرخواه محض و قادر مطلق و وجود شرور اخلاقي