مقدمه‏ - نقد برهان ناپذیری نسخه متنی

اشكالات پوزيتيويستي ، دستگاه معرفتي كانت. دستور زبان عمقي ويتگنشتاين؛

2- اشكالات هستي شناختي ، مانند انكار وجود محمولي و ضروري ؛

3- اشكالات منطقي ؛

4- اشكالات الاهياتي ، مانند مسئله شرّ و مهرورزي خدا، علم خدا و اختيار انسان؛

5- اشكالات تحليل زباني ، مانند اسم خاص بودن واژه«خدا».

اين اشكالات در دو فصل تحت عنوان اشكالات عامه و خاصه تنظيم شده است. بعضي از اشكالات به دليل تفصيل زياد فصل مستقلي را به خود اختصاص داده‏اند. ازآن‏جا كه طرح اشكالات و نقد آن‏ها نيازمند مبانيي است كه نمي ‏توان همه آن‏ها را درذيل اشكالات آورد، بخش اول كتاب را به طرح «مباني نقد برهان‏ناپذيري » و بخش‏دوم آن را به بحث «نقد برهان‏ناپذيري » اختصاص داده و در مقدمه كتاب كه به‏منزله پيش‏فرض دو بخش كتاب است، بحث نقد شكاكيت مطلق و كاركرد عقل را مطرح كرده‏ام.

در پايان بر خود لازم مي ‏دانم از استاد انديشمند مصطفي ملكيان كه در تنظيم شاكله كتاب و غناي بحث‏ها از راهنمايي ‏هاي ايشان استفاده كردم، صميمانه تشكر نمايم و نيز از كوشش بي ‏دريغ مسئول محترم پژوهشكده فلسفه و كلام اسلامي از جناب حجةالاسلام والمسلمين آقاي عليرضا آل‏بويه و ويراستار محترم جناب آقاي علي ‏اكبر عليزاده سپاس گزارم.

17 ربيع الاول 1420

10 تير 1378

عسكري سليماني اميري ‏

مقدمه‏

تأمّلي در عنوان اين كتاب، يعني «نقد برهان‏ناپذيري وجود خدا» آشكار مي ‏سازد كه نگارنده نقش قاطعي براي عقل در عرصه علم قائل است و ريشه انكار وجود خدا را در اين مي ‏داند كه برخي موقعيت واقعي اين موهبت الهي را به درستي نشناخته‏اند، تا آن‏جا كه در اعتبار آن دچار ترديد شده‏اند.

به نظر ما اين تصوّر نادرست سبب بروز و پيدايش ناتواني و ضعف در قلمرو فلسفه دين شده و تنها راه علاج در اين است كه اعتبار و حجيّت عقل را به آن برگردانيم و به اين نكته نيز توجه كنيم كه اعتبار عقل به خودش است. براي اثبات حجيت عقل به هيچ مدرك و دليل ديگري نمي ‏توان توسل جست، چرا كه توسّل جستن به هر دليل و مدركي خود مبتني بر اعتبار عقل است، لذا پيش‏فرض ما در اين كتاب ردّ شكاكيت مطلق است، و تنها كساني مي ‏توانند با ما همراهي كنند كه اين موضع را پذيرفته باشند.

در عين حال، هم‏چنان‏كه در پيش‏گفتار اشاره شد و با وجود آن‏كه شكاكيت مطلق موضعي غيرقابل قبول و دفاع است، در اين مقدّمه با بياني منطقي نشان مي ‏دهيم كه شكاكيت مطلق ناسازگاري دروني داشته و خودشكن است و شكاك مطلق نيز سخني براي طرح و عرضه ندارد، نه تنها براي ديگران، بلكه حتّي براي توجيه تشكيك‏هاي خود هم سخني ندارد.

مطلب ديگري كه در اين مقدمه خواهد آمد ايضاح اين نكته است كه كار عقل تنها تبيين پديده‏هاي مشهود نيست، بلكه به كار توصيف اشياي خارجي هم مي ‏آيد و بدين ترتيب، انسان از ظلمت‏گاه جهل و سفسطه به عرصه نور و حكمت راه مي ‏يابد.