عهد قديم عبارت است از مجموعه كتابهايى كه شمار آنها به 39كتاب مى رسد و تاريخ نگارش آنها بـه قرن دهم تا پايان قرن دوم قبل از ميلاد برمى گردد, يعنى تقريبا پنج قرن بعد از وفات حضرت موسى (ع) (1451ق .م ) است .محقق سرشناس دكتر بوكاى مى گويد: مجموعه عهد عتيق در خلال نه قرن بر اساس حكايتهاى رايـج نـوشـته شده و بنياد اسفار پنجگانه ـكه به پيامبر خدا موسى (ع) نسبت داده شده ـ حدود قرن دهـم قـبل از ميلاد تدوين يافته است , سپس در زمانهاى بعد بعضى الهيات و روايات كاهنان بدان افزوده شد و همچنان تدوين كتابهاى ديگر در طى قرنها ادامه يافت .و اين گونه , عهد عتيق به عنوان يك اثر ادبى , براى نژاد يهود خودنمايى مى كند كه تاريخ زندگى آنان را ـاز آغاز تا زمان پيدايش حضرت مسيح (ع) ـ دربردارد .اين مجموعه در فاصله بين قرن دهم تا قرن اول قبل از ميلاد نوشته و تكميل شده است .ايـن نـظـريـه مـخصوص من نيست , بلكه برگرفته از مقاله ژ .ب .ساندروز است كه دايرةالمعارف عمومى آن را ارائه داده است ((238)) .استاد فريد وجدى مى نويسد: تاريخ شناسان مى گويند: موسى (ع) در سال 1571ق .م متولدشد و در سال 1451ق .م .در كوه ينبو در دوران تيه (سرگردانى بنى اسرائيل ) وفات يافت .پس سن شريف او تقريبا 120سال بوده است .سـپـس از دائرةالـمـعـارف لاروس نـقل مى كند كه : پيشينيان مسيحيت و ديگران , از بنيان گذار شـريعت موسوى به عظمت و بزرگى يادمى كنند كه يك دين و تمدن را پايه ريزى كرد, اما كتاب حقيقى و شريعت او را در دست نداريم .آرى ! تـورات يا اسفار پنجگانه آغاز كتاب مقدس به او نسبت داده شده , ولى اين تورات , نشانه هايى دربـردارد كـه بـى گـفتگو مشخص مى كند با فاصله زيادى بعد از زمان حضرت موسى (ع) نگارش يـافته است , چراكه نام شهرهايى در آن آمده كه تا بعد از زمان حضرت موسى (ع) ساخته نشده بود .و خـوانـنـده تـورات مـى بيند موسى (ع) وفات خودش را شرح مى دهد و مولف كتاب ـكه نام خود را نبرده ـ درباره موسى همانند مردى كه قرنها پيش مرده سخن مى گويد.عـلاوه بـر ايـنها, اسفار پنجگانه , اسمهاى يونانى دارند و تاريخشان تاريخ ترجمه سبعينيه (هفتاد) است ((239)) .
تورات منسوب به موسى
پـنـج كـتـاب اول عـهـد عتيق كه سفر پيدايش , سفر خروج , سفر لاويان , سفر اعداد و سفر تثنيه نام دارد به حضرت موسى منسوب است .فـهـرست مندرجات اين اسفار, به طور خلاصه چنين است : آفرينش جهان , تاريخ زندگى انسان , بعثت انبيا يكى پس از ديگرى تا زمان گرفتارى بنى اسرائيل به دست فرعون , قيام حضرت موسى , خـروج بنى اسرائيل از مصر و پيشامدهاى مهمى كه در دوران تيه (سرگردانى ) بر سرشان آمد, از جمله وفات موسى در سال 1451ق .م .پيش از اين گفتيم كه اين اسفار نمى تواند آن تورات اصلى باشد كه در الواحى برموسى نازل شده است .آرى ! آن الـواح ـ كـه شـريـعـت حـضـرت موسى بر آن نوشته شده بود ـ در صندوقى قرارداشت و روحـانيان بنى اسرائيل دست به دست و نسل به نسل از آن نگهدارى مى كردند, اما ـطبق آنچه در كتاب اول پادشاهان باب 8 شماره9 آمده ـ آن الواح در زمان پادشاهي حضرت سليمان ع (971آ931ق .