مصونیت قرآن از تحریف نسخه متنی

هـنـگـام وفـات ـبـه پـاس خدمات وى ـ كتابش را در اختيار او نهاد .علامه در خلاصه مى نويسد:درنتيجه , اين كتاب سليم را كسى جز ابان يا از طريق او روايت نكرده است .ابـان يـكى از تابعين بود كه با امام باقر و امام صادق ] مصاحبت داشته است .

شيخ و ابن غضائرى او را ضـعـيـف شـمـرده انـد .اصـحاب , ابان را متهم كرده اند كه به كتاب سليم دست درازى كرده و از هـمـيـن جـا اين آميختگى [حق و باطل ] پديد آمده است , تا جايى كه اصلا اين كتاب را به او نسبت داده اند.عـلامـه تـهـرانـى در الـذريـعـه مـى نويسد: شيخ با دو سند, كتاب سليم را روايت مى كند .

و آيةاللّه خـوئى (ره ) مـى گويد: به هرحال , سند شيخ به كتاب سليم ضعيف است , چراكه يكى از افراد سند محمدبن على صيرفى اباسمينه مى باشد كه شخصى ضعيف و دروغپرداز است .ايـن كـتاب ـدر اختلاف نسخه هاـ زبانزد است و شايد مرور زمان و دست به دست شدن كتاب بين نـسـخـه بـرداران ـبا وجود اختلاف آراـ آن را در معرض دست درازى و [تغييرات ] قرار داده است , هـمـانـنـد هـر كـتـابـى كه مصنفش نتواند آن را منتشركند, بلكه بعد از وفاتش به دست ديگران منتشرشود.

محقق تهرانى مى گويد: من از اين كتاب نسخه هايى ديده ام كه از سه جهت با هم تفاوت دارند.اول : تفاوت در سند آغاز نسخه ها, دوم : تفاوت در چگونگى نظم و ترتيب احاديث , سوم : تفاوت در تعداد احاديث .

ايـن نكته نيز قابل ذكر است كه كتاب مزبور به صورت بريده بريده تنظيم شده و اين عبارت , در آن بسيار تكرار مى شود: و از ابان بن ابى عياش از سليم بن قيس هلالى , گفت : شنيدم ,ب پس به احتمال قـوى ايـن كـتـاب تـالـيف ابان بوده كه آن را به اين سبك تنظيم و كم وزياد كرده و طبق سليقه مخصوص خودش مرتب نموده است .

درنتيجه , استناد كتاب ـبا شكل كنونى ـ به ابان بهتر است تا استناد آن به سليم , هرچند اصل كتاب از او بوده است .بنابراين , مطالب زشت و ناپسند يا ناشناخته اى كه در آن وجوددارد معلوم نيست از سليم باشد.

در پـايـان , تحقيق ژرف و سخن بسيار سنجيده پيشواى محققان شيخ مفيد را يادآور مى شويم كه مـى گـويـد: اطـمـيـنـانـى به اين كتاب نيست و به بيشتر مطالب آن نمى توان عمل كرد, چراكه دسـتـخـوش تخليط و تدليس ((450)) گشته است .پس شايسته است دين باوران از عمل كردن به همه مطالب آن بپرهيزند و بر آن اعتمادنكنند و احاديث آن را روايت ننمايند ((451)) .

3ـ كتاب القراءات احمدبن محمد سيارى شـيخ مى گويد: احمدبن محمدبن سيار كاتب (متوفاى 268هـ .ق ) يكى از نويسندگان آل طاهر مى باشد كه مذهبش فاسد و از نظر روايت , ضعيف و توخالى بوده بيشتر رواياتش مرسل است .

ابن غضائرى هم مى گويد: وى شخصى ضعيف , بى پروا, افراطى و تحريفگر است .محمدبن على بن محبوب در كتاب النوادر المصنفه حكايت كرده كه وى قائل به تناسخ بوده است ((452)) .

ايـن كـتاب سيارى به نام تنزيل و تحريف معروف بوده , آن طور كه شيخ حسن بن سليمان حلى در مختصر البصائر از آن تعبير كرده است و اين عنوان , به محتواى كتاب نزديكتر است از عنوان قراءات و يـك نسخه از آن نزد محدث نورى بوده و در مستدرك الوسايل از آن نقل كرده است ((453)).

ما هم يك نسخه كپى از آن داريم .مـحـدثان قم روايات سيارى را از كتابهاى حديث مى زدودند, پس به طريق اولى كتابهايش مورد اعتماد و اطمينان اصحاب نخواهدبود.

4ـ تفسير ابوالجارود, زيادبن منذر سرحوب خـوانديم كه ابوالجارود (متوفاى 150هـ .ق ) سركرده فرقه جاروديه منشعب از زيديه مى باشد كه به سرحوبيه نيز ناميده شده اند.

كـشـى مـى گـويد: ابوالجارود كور مادرزاد و كوردل بود و در روايات , مورد نفرين امام صادق (ع) قرارگرفته كه مى فرمايد: خدا او را لعنت كند كه هم كوردل وهم كورچشم بود.مـحـمـدبن سنان درباره وى مى گويد: ابوالجارود نمرد تا اين كه مسكر نوشيد و ولايت كافران را پذيرفت ((454)) .و اين تفسيرش را ابوسهل كثيربن عياش قطان روايت كرده و سند شيخ و نجاشى هم ـدر نقل آن ـ به همين شخص مى رسد كه به گفته شيخ , ضعيف بوده است ((455)) .