با حمله آلمان به لهستان در شهريور 1318 ش. و شروع جنگ جهانى دوم، فصل نوينى در كوشش قدرت هاى بزرگ براى ادامه و يا گسترش سلطه خود بر جهان، آغاز گرديد. على رغم اعلان جنگ انگليس و فرانسه و بسيارى كشورهاى هم پيمان آنان به آلمان، ايران از همان ابتدا در بيانيه هاى رسمى، بى طرفى خود را در جنگ اعلام كرد[س ش 90 و 91]. حمله آلمان به شوروى، باعث بروز حوادث مهمى در صحنه بين الملل گرديد. در ابتدا پيشروى نيروهاى آلمانى به سوى شوروى با رضايت و خونسردى انگلستان همراه بود; زيرا با انتقال مركز ثقل جبهه جنگ از مغرب به مشرق اروپا، از خطراتى كه متوجه اين كشور بود، كاسته مى شد; اما با فاش شدن سياست خاورميانه اى هيتلر كه هدفش بسط نفوذ آلمان در اين منطقه و تصرف چاههاى نفت و ضربه زدن به دول متخاصم اروپايى در مناطق مستعمراتى آنان و بر هم زدن توازن قوا بود، انگلستان و فرانسه به مقابله با اين پيشروى ها برخاستند. در آن زمان ايران بهترين، نزديك ترين و مطمئن ترين راه براى كمك رسانى به شوروى بود. سرانجام اشغال ايران در روز سوم شهريور 1320 ش. خيلى سريع و آسان تحقق يافت و با تهاجم نيروهاى انگليس و شوروى از جنوب، غرب و شمال صورت رسمى و جدى به خود گرفت و تا پايان جنگ در سال 1324 ش. ادامه يافت. [بيانيه محمود جم نخست وزير، در مورد اعلام بيطرفى ايران در جنگ] نخستوزيرى تا ريخ: 11 شهريور 1318 در اين موقع كه متأسفانه نايره جنگ در اروپا مشتعل گرديده است، دولت شاهنشاهى ايران به موجب اين بيانيه تصميم خود را به اطلاع عموم مى رساند كه در اين كارزار بيطرف مانده و بيطرفى خود را محفوظ خواهد داشت. نخست وزير محمود جم (سند شماره 90) (سند شماره 91)
لطفا منتظر باشید ...
