آثار و بركات عزادارى و گريه بر سيدالشهداء
(ع)

سخنى پيرامون عزادارى و گريه بر
سيدالشهدا (ع) «گريه»
مظهر شديدترين حالات احساسى انسان است، و علتها و انگيزه هاى مختلفى دارد كه هر يك
از آنها نشان دهنده حالتى خاص است . در روايات ، بعضى از انواع گريه تحسين شده و
از صفات پسنديده بندگان پاكدل خداوند به حساب آمده است ، و بعضى از انواع گريه
مذموم شمرده شده است .گريه ،
از حالات و انفعالات انسانى است كه با مقدمه اى از اندوه و ناراحتى روانى به طور
طبيعى به ظهور مى رسد، و گاه ممكن است انگيزه اش هيجانات تند روانى باشد .

مثل شوق
و ذوقى كه از ديدار محبوب پس از زمانى طولانى ناشى مى شود. همچنين گاهى هم گريه
كردن حاكى از عقايد مذهبى انسان است با اين توصيف، از آنجايى كه گريه عملى طبيعى و
اى بسا غير ارادى است؛ لذا نمى شود مورد امر و نهى و حسن و قبح قرار گيرد، بلكه
آنچه كه مورد حسن و قبح است، مقدمات و انگيزه هاى گريه مى باشد . چنانكه گفته اند:
«تو آنى كه در بند آنى».در
اينجا براى اينكه بدانيم گريه بر سيدالشهدا (ع) چگونه گريه اى است و چه تأثيرات و
بركاتى مى تواند داشته باشد، بهتر آن است كه اشاره اى به انواع گريه كنيم تا بعد
از آن، نوع گريه بر آن حضرت برايمان معلوم گردد.

1- گريه
طفوليت :

زندگانى انسان با گريه شروع مى شود كه همان گريه، نشانه سلامت و تندرستى
نوزاد است، و در واقع گريه در آن زمان ، زبان طفل است .

2- گريه
شوق:

مانند گريه مادرى كه از ديدن فرزند گمشده خويش پس از چندين سال سرداده مى شود
. و اين گريه اى است كه از روى هيجان و احياناً جهت سرور و شادى به انسان دست
مى دهد.

3- گريه
عاطفى و محبت :

محبت از عواطف اصيل انسانى است كه با گريه انس ديرينه دارد . مثلاً
محبت حقيقى به خداوند حسن آفرين است و براى قرب به او بايد اشك محبت ريخت.صنما با
غم عشق تو چه تدبير كنم تا به
كى در غم تو ناله شبگير كنم .

4- گريه
معرفت و خشيت:

انجام عبادات خالصانه و تفكر در عظمت آفرينش و كبريايى خداوند ، و
همچنين اهميت تكاليف و مسئوليتهاى انسانى باعث مى گردد كه نوع خاصى از خوف، در
درون انسان ايجاد شود و اين خوف، خوفى است كه از روى معرفت به خداوند و تهذيب نفس
به دست مى آيد كه «خشيت » ناميده مى شود.

5- گريه
ندامت:

از عوامل اندوه زدايى كه منجر به گريه مى گردد، محاسبه نفس و حسابرسى شخصى
است ،

و همين حسابرسى باعث مى شود كه انسان به گذشته خود فكر كند و با حسابرسى ،
جبران كوتاهى و خطاها را بكند و اشك حسرت و ندامت از چشمانش جارى نمايد، اين گريه،
نتيجه توبه و بازگشت به خداست.اشك
ميغلتد به مژگانم به جرم رو سياهى اى پناه
بى پناهان، مو سپيد روسياهم روز و
شب از ديدگان اشك پشيمانى فشانم تا
بشويم شايد از اشك پشيمانى گناهم .

6- گريه
پيوند با هدف :

گاهى قطره هاى اشك انسان، پيام آور هدفهاست . گريه بر شهيد از اين
نوع گريه است . گريه بر شهيد خوى حماسه را در انسان زنده مى كند و گريستن بر
سيدالشهدا (ع) خوى حسينى را در انسان احيا مى كند ، و خوى حسينى چنان است كه نه
ستم مى كند و نه ستم مى پذيرد. آن كسى كه با شنيدن حادثه كربلا قطره اشكى از درون
دل بيرون مى فرستد

، صادقانه اين پيوند با هدف والاى سيدالشهدا (ع) را بيان مى كند.

7- گريه
ذلت و شكست :

گريه افراد ضعيف و ناتوانى كه از رسيدن به اهداف خود مانده اند و روح
و شهامتى براى پيشرفت در خود نمى بينند.با ذكر
اين مطلب، حال بايد بررسى كرد كه گريه بر حسين (ع) از چه نوع گريه است . هر كس با
اندك توجهى خواهد دانست كه گريه بر حسين (ع) گريه محبت است ، آن محبتى كه در دلهاى
عاشقانش به ثبت رسيده است . گريه بر او ، گريه شوق است ، زيرا قسمت زيادى از
حماسه هاى كربلا، شوق آفرين و شورانگيز است و به دنبال آن سيلاب اشك شوق به خاطر
آن همه رشادت، فداكارى ، شجاعت و سخنرانيهاى آتشين مردان و زنان به ظاهر اسير ، از
ديدگان شنونده سرازير مى گردد

و نيز گريه معرفت و پيوند با هدف متعالى و انسان ساز
او است؛ و به تعبير امام خمينى (ره) گريه سياسى است كه فرمود: «ما ملت گريه سياسى هستيم
، ما ملتى هستيم كه با همين اشكها سيل جريان مى دهيم و سدهايى را كه در مقابل
اسلام ايستاده است خرد مى كنيم ».هزار
سال فزون شد ز وقعه عاشوراولى ز
تعزيه هر روز، روز عاشور است هيهات
كه گريه بر حسين (ع) گريه ذلت و شكست باشد، بلكه گريه پيوند با سرچشمه عزت است،
گريه امت نيست، كه گويا است ، گريه سرد كننده نيست ، كه حرارت بخش است، گريه
بزدلان نيست، كه گريه شجاعان است ، گريه يأس و نااميدى نيست كه گريه اميد است، و
بالاخره گريه معرفت است و گريه معرفت در عزاى حسين (ع) از انحراف و تحريف در قيام
آن حضرت جلوگيرى مى كند و شايد به همين جهت باشد كه در فضيلت گريه بر سيدالشهدا
(ع) روايات متعددى وارد شده است . از آن جمله، روايتى است كه امام صادق (ع) فرمود:

«گريه و بى تابى در هر مصيبت براى بنده مكروه است، مگر گريه بر حسين بن على (ع) كه
اجر و ثواب نيز دارد» . 1گريه و
عزادارى براى سيدالشهدا(ع) داراى آثار و بركات مهمى است كه به برخى از آنها اشاره
مى شود:

1- حفظ رمز نهضت حسينىاز
ارزنده ترين آثار و بركات مجالس عزادارى و گريه بر ابى عبدالله حسين (ع) حفظ رمز
نهضت حسينى است .براستى
؛ چرا در دوران منحوص سلاطين و پادشاهان جور از برپايى مجالس عزاى اهل بيت (ع) به
خصوص سالار شهيدان جلوگيرى مى شد؟ آيا نه اين است كه عزاى حسينى و امامان شيعه،
سبب مى شود كه سخنوران و دانشمندان متعهد و انقلابى، مردم را از ظلم هاى حكومتها
آگاهى دهند و انگيزه قيام آن حضرت كه امر به معروف و نهى از منكر است به اطلاع
مردم برسد؟آرى،
اينگونه مجالس، آموزشگاهها و دانشگاههايى است كه به بهترين روش و زيباترين اسلوب
مردم را به سوى دين خوانده و عواطف را آماده مى كند

و جاهلان و بى خبران را از
خواب سنگين غفلت بيدار مى سازد و نيز در اين مجالس است كه مردم ، ديانت را همراه
با سياست، از مكتب حسين بن على (ع) مى آموزند.گريه بر
سيد الشهدا (ع) و تشكيل مجالس عزاى حسينى نه تنها اساس مكتب را حفظ مى كند، بلكه
باعث مى گردد شيعيان با حضور در اين مجالس از والاترين تربيت اسلامى برخوردار شده
و در جهت حسينى شدن رشد و پرورش يابند.كدام اجتماعى
است كه در عالم چنين اثرى را از خود بروز داده باشد؟ كدام حادثه اى است مانند
حادثه جانسوز كربلا كه از دوره وقوع تاكنون و بعدها بدينسان اثر خود را در جامعه
بشريت گذارده ، و روز به روز دامنه آن وسيعتر و پيروى و تبعيت از آن بيشتر گردد؟

1- وسائل الشيعه , شيخ حر
عاملى , ج 10 ص 393