زنان در عاشورا
نقش زنان در حادثه خونبار عاشورا از ابعاد گوناگونى برخورداراست كه به بعضى از آنها اشاره مى شود:
1- مشاركت در
جهاد
شركت در جبهه پيكار و همدلى با نهضت مردانه امام حسين(ع) ومشاركت در ابعاد مختلف آن، از جلوه هاى اين حضور است. از همكارى طوعه در كوفه با
نهضت مسلم و همراهى همسران برخى از شهداى كربلا گرفته تا اعتراض و انتقاد برخى
همسران سپاه كوفه به جنايتهاى شوهرانشان مثل خولى نمونه هايى از اين دست است.
2- آموزش صبر
روحيه مقاومت و تحمل زنان در مقابل شهادت مردان اسلام دركربلا از درسهاى نهضت عاشورا بود كه اوج اين صبورى در رفتار زينب كبرى(س) جلوه گر
شد. آموزش صبر و مقاومت حماسه عاشورا در زنان آگاه و مبارز متجلى شده و در طول جنگ
تحميلى زنان مبارز و فداكار انقلاب اسلامى ايران نشان دادند كه آموزش صبر و مقاومت
را از شير زنان كربلا به خوبى آموخته اند.
3- پيام رسانى
افشاگرى جنايات يزيديان چه در سفر اسارت و چه پس از بازگشت بهمدينه، به معناى پاسدارى از خون شهدا بود. افشاگرى بانوان به دو صورت، خطبه و
گفتگوهاى پراكنده صورت پذيرفت، و اگر پيام رسانى زينب كبرى(س) و بقيه زنان نبود،
امروز حماسه عاشورا به اين روشنى براى شيعه تجلى نمى كرد و چه بسا آن واقعه عظيم
عقيم مى ماند.
4- روحيه بخشى
يكى از مسايل مهمى كه در هر جنگى مورد توجه بوده است، روحيهجنگاوران است و زنان اين مهم را بر عهده داشتند چه در جنگهاى صدر اسلام و چه در
جنگهاى ديگر. در كربلا نيز حضور تشويق آميز زنان در جبهه به رزمندگان روحيه
مى بخشيد و همسران و مادران شهدا آنها راتشويق به يارى امام معصوم مى كردند، مانند
ام وهب كه خودش وارد ميدان شد و با سر جگرگوشه اش يكى از يزيديان را به هلاكت
رساند و اين روحيه بخشى بعد از چهارده قرن در هشت سال مقاومت جنگ ايران عليه كفر
باعث شد كه زنان ايرانى درسى را كه از زينب(س) و زنان عاشورا گرفته بودند، به نحو
احسن باز پس دهند.
5- پرستارى
رسيدگى به بيماران و مداواى مجروحان از ديگر نقشهاى زنان درجبهه ها، از جمله در حماسه عاشورا است.نقش پرستارى و مراقبت حضرت زينب (س) از امام
سجاد(ع) يكى از اين نمونه هاست.
6- مديريت
بروز صحنه هاى دشوار و بحرانى، استعدادهاى افراد را شكوفامى سازد. نقش حضرت زينب (س) در نهضت عاشورا و سرپرستى كاروان اسرا، درس مديريت در
شرايط بحران را مى آموزد. وى مجموعه بازمانده را در راستاى اهداف نهضت، هدايت كرد
و با هر اقدام، خنثى كننده نتايج عاشورا از سوى دشمن مقابله كرد و نقشه هاى آنان
را خنثى ساخت.
7- حفظ ارزشه
درس ديگر زنان قهرمان در كربلا، حفظ ارزشهاى دينى و اعتراض بههتك حرمت خاندان نبوت و رعايت عفاف و حجاب در برابر چشمهاى آلوده بود. زنان اهل
بيت، با آنكه اسير بودند و لباسها و خيمه هايشان غارت شده بود و با وضع نامطلوب در
معرض ديد تماشاچيان بودند، اما اعتراض كنان، بر حفظ عفاف تاكيد مى ورزيدند. ام
كلثوم در كوفه فرياد كشيد كه آيا شرم نمى كنيد براى تماشاى اهل بيت پيامبر جمع
شده ايد؟ وقتى هم در كوفه در خانه اى بازداشت بودند، زينب اجازه نداد جز كنيزان
وارد آن خانه شوند. در سخنرانى خود در كاخ يزيد نيز به گرداندن، شهر به
شهربانوان،اعتراض كرد و فرمود: «آمن العدل يابن الطلقاء تخد يرك حرائرك و امائك و
سوقك بنات رسول الله سبايا قد هتكت ستورهن و ابديت وجوههن يحدوبهن الاعداء من بلد
الى بلد و يستشرفهن اهل المناهل و المكاتل و يتصفح وجوههن القريب و البعيد و
الغائب و الشهيد» اى پسر آزاد شده، آيا در پشت پرده قرار دادن زنان و كنيزان
خود و جلو انداختن دختران رسول خدا به صورت اسير از عدل است. تو پرده آنان را
دريدى، چهره هايشان را آشكار ساختى، از شهرى به شهرى مى رانى، رهگذران و
بام نشينهابه تماشايشان مى ايستند و آشنا و بيگانه و حاضر و غايب به سيماى آنان
خيره مى شوند.
8- تغيير ماهيت
اسارت
آنان اسارت را به آزادى تبديل كردند و در قالب اسارت، بهاسيران واقعى درس حريت و آزادگى دادند و مفهوم اسير در اذهان را به گونه اى ديگر
تغيير دادند.
9- عمق بخشيدن
به بعد عاطفى و تراژديك كربلا
گريه ها، شيونها، عزادارى بر شهدا و تحريك عواطف مردم بهماجراى كربلا عمق بخشيد و بر احساسات تاثير گذاشت و از اين رهگذار ماندگارتر شد.