مروری بر آثار و تألیفات استاد فرزانه حضرت آیت الله علامه حسن حسن زاده آملی نسخه متنی

ترجمه فارسى كليله و دمنه همان گونه كه گفته آمد , در اثر قلم شيوا و رساى ابوالمعالى نصرالله منشى است كه همواره بر متانت و بزرگى خويش بر قرار بوده و هست و براى هميشه سرمشق پارسى نويسان و ارباب قلم و اصحاب ادب خواهد بود .

ولى از آن رو كه ترجمه مزبور متنى است متين و نسبتا مشكل على رغم تصحيحات متعدد توسط مصححين مختلف باز نيازمند به تصحيح مجدد و تبيين و تشريح بود كه اين بار رنج و زحمت آن را استاد حسن زاده آملى به دوش كشيدند . جناب ايشان , كتاب را از روى چندين نسخه خطى موجود در كتابخانه مرحوم ملك و كتابخانه مدرسه عالى شهيد مطهرى ( سپهسالار ) تصحيح و با كليله هاى عربى مقابله كردند . مأخذ و مصادر اشعار و امثال را اعم از فارسى و عربى ذكر و آنهايى را كه نيازمند به ترجمه يا شرح بود , در حد توان ترجمه و شرح كردند و نيز لغات مشكل كتاب را با مراجعه به كتب معتبر لغت چون صحاح اللغة , منتهى اللادب , قاموس , نهاية ابن اثير , مجمع البحرين و ديگر كتب توضيح دادند .

علاوه بر امور ياد شده , دو باب از كليله را كه تا آن زمان ترجمه نشده بود بر وجهى به فارسى برگردانيدند كه تميز آن از ترجمه ابوالمعالى بسى مشكل است .

لازم به ذكر است كه حضرت استاد در تصحيح كتاب , دو نسخه از كليله هاى فارسى چاپى را يعنى نسخه مرحوم امير نظام گروسى و نسخه مرحوم عبدالعظيم قريب را مورد نظر قرار داده و تحريفات و نقايص آن دو را كه روى هم 67 مورد است گوشزد نموده و در اين عمل غرضى جز تمييز صحيح از سقيم نداشته اند .

بارى استاد نقل فرمودند([ : وقتى كه كليله ما از چاپ در آمد , آن را در دانشگاه به مرحوم عبدالعظيم قريب ارائه كردند . ايشان كتاب را گرفته بود و بعد از نگاه كردن و تأمل نمودن گفته بود : اين آقا بسيار زحمت كشيده