11- النور المتجلى فى الظهور الظلى
اين رساله كه بر يك فاتحه وسه فصل و يك خاتمه مشتمل است , از وجود ذهنى و مطالب مربوط به آن بحث مى كند . مسئله وجود ذهنى كه از مسايل بسيار مهم فلسفى است , هر چند به يك اعتبار در رديف مباحث وجود و عدم قرار گرفته , ولى به اعتبار ديگر از جمله مسائلى است كه به بحث از حقيقت علم و ادراك مربوط مى شود , و خود زيربناى بسيارى از مباحث حكمى مانند بحث اتحاد عاقل به معقول , بحث معاد جسمانى و روحانى و . . . واقع مى گردد . به هر حال حضرت استاد دام ظله در بيان وجه نامگذارى رساله مزبور چنين مى فرمايد[ : ( علم نور است و نور متجلى همان صورت ادراكيه است كه در وجود ذهنى تجلى مى كند . بنابراين وجود ذهنى تجلى مى كند . بنابراين وجود ذهنى , ظهور ظلى صورت نوريه ادراكيه است و نيز بازگشت علم به وجود است و وجود عينى همان وجود اصيلى است كه در وجود ذهنى تجلى مى كند , پس وجود ذهنى , ظهور ظلى وجود عينى است] ) ( 1 ) . همان طور كه مذكور افتاد , رساله ياد شده شامل يك فاتحه و سه فصل و يك خاتمه است . فاتحه رساله به تحرير موضوع رساله اختصاص دارد و فصل اول آن حاوى اصولى است كه از صحف نوريه حكميه درباره علم و وجود ذهنى استنباط شده و فصل دوم آن در تقرير ادله وجود ذهنى است و فصل سوم آن در ذكر اشكالات وجود ذهنى و جواب آنهاست . بالاخره1 - مقدمه رساله النور المتجلى فى الظهور الظلى .