3 رساله ء خير الاثر در رد جبر و قدر - مروری بر آثار و تألیفات استاد فرزانه حضرت آیت الله علامه حسن حسن زاده آملی نسخه متنی

شايان ذكر است كه استاد ضمن تصحيح و تعليق رساله ء ياد شده از مطالب عمده ء آن گزارش مبسوطى كه دو برابر اصل است , تهيه و آن را به عنوان مقدمه در سير رساله قرار داده است .

اين رساله علاوه بر اينكه ضمن يادنامه شهيد مرتضى مطهرى به چاپ رسيده است , اخيرا توسط انتشارات قيام در تيراژ 4000 نسخه به طور مستقل طبع و منتشر گرديد .

3 رساله ء خير الاثر در رد جبر و قدر

اين رساله كه در حقيقت سه رساله است پيرامون يكى از مشكلترين و مهمترين مسايل كلامى يعنى مسئله ء جبر و تفويض نگاشته شده است . حضرت استاد دام بقائه فصول اوليه ء رساله را به تحقيق درباره اختيار , اراده , قدرت و بررسى هر كدام از اين صفات در مورد واجب و ممكن اختصاص مى دهد و در فصل سوم تعريفى را كه متكلم از قدرت ارائه مى كند , مورد نقد قرار داده و آن را در مورد واجب صحيح نمى داند . آنگاه در فصول بعدى رساله , با توجه به مقدمات و تمهيداتى كه در فصول متقدمه فراهم آورده است , به بحث از مسئله ء جبر و تفويض مى پردازد .

جناب ايشان در اين باره ابتدا به سبب پيدايش دو مذهب ياد شده اشاره كرده و پس از آن اقوال طرفين درباره عليت , كسب و . . . همراه با ادله آنها نقل مى نمايد و سپس با تشريح و تبيين[ ( امر بين الامرين] ) هر دو مذهب را به افراط و تفريط محكوم مى كند و بالاخرة در قسمتهاى پايانى رساله جهت ارتفاع يا اندفاع برخى از شبهه ها در مسئله ء[ ( امر بين الامرين] ) از دو امر به تفصيل بحث به ميان مى آورد .

1 توحيد ذاتى و صفاتى و أفعالى

2 اقسام فاعل

نكته لازم به ذكر آنكه استاد به مناسبت روى آوردن بحث , دو رساله