نگاه كردن در آينه
* براى زينت و اصلاح خود حرام است: (آيات عظام: امام خمينى، اراكى(رحمهما الله)، و خامنه اى (م363))* براى مقصود ديگرى چون راننده ها جايز است: (آيات عظام: خويى(رحمه الله)، مكارم، سيستانى، بهجت، وحيد، تبريزى و زنجانى).* در حال ضرورت جايز است: (آية الله گلپايگانى(رحمه الله)، آية الله صافى).* آية الله مكارم: (حرام است) در صورتى كه براى تزيين خود و اصلاح سر و وضع خودش باشد. (همان)
* آية الله خامنه اى: نگاه كردن در آينه بدون قصد زينت مانند راننده و امثال آن اشكال ندارد. (همان)
* آيات عظام: خوئى(رحمه الله)، سيستانى، بهجت و تبريزى: نگاه به آينه بدون قصد زينت اشكال ندارد. (م368)
* و همچنين آية الله وحيد: (ص102 م244) و آية الله زنجانى: (ص68 م244).* آية الله گلپايگانى(رحمه الله)، آية الله صافى: نگاه كردن در آينه براى محرم حرام است مطلقا مگر در حال ضرورت. (آداب و احكام حج، ص158، مناسك حج آية الله صافى، ص58)
جــدال
* قسم به لفظ جلاله ومانند آن حرام است: (آيات عظام: امام خمينى، اراكى(رحمهما الله)، فاضل، مكارم، نورى، بهجت، خامنه اى و صانعى).* نيز احتياط در ترك غير از لا والله و بلى والله است: (آيات عظام: خوئى، گلپايگانى(رحمهما الله)، تبريزى، وحيد، صافى، سيستانى و زنجانى).* آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى(رحمهما الله)، خامنه اى، صانعى، مكارم و نورى: جدال (گفتن «لا والله» و «بلى والله» است.) (ص173) قسم اگر به لفظ «الله» باشد يا مرادف آن مثل «خدا» در زبان فارسى، جدال است و اما قسم به غير خدا به هر كس باشد (مانند معصومين، كعبه، حضرت عباس و...) ملحق به جدال نيست (م374)* آية الله فاضل: ظاهراًلفظ (الله) بدون (لا) و(بلى) جدال محرّم نيست، و مرادف (الله) نيز به هر زبانى كه باشد جدال محرم نمى باشد. (همان)
* آية الله خويى و آية الله اراكى(رحمهما الله): بنا بر احتياط واجب لفظ مرادف (الله) به هر زبانى كه باشد ملحق به جدال است. (همان)
* آية الله وحيد: احوط الحاق مطلق يمين است به اين دو كلمه. (103 م247)
* آية الله سيستانى: اظهر اين است كه هر قسمى به خدا بخورد جدال خواهد بود، خواه با كلمه الله باشد يا نباشد. (ص181 م250)
* آية الله بهجت: اگر قسم به لفظ جلاله نباشد اظهر عدم الحاق است و اگر به لفظ جلاله باشد ظاهر تحقق حرام به مجرّد آن است. (م374)
* آية الله زنجانى: بنابر احتياط واجب مى بايست از مطلق قسم خوردن به خداوند پرهيز شود. (ص76 م291)
* آية الله تبريزى: احتياط در اين است كه بغير اين دو كلمه نيز قسم نخورد و همچنين با الفاظى كه مترادف آنهاست از هر لغتى كه باشد. (م373)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله)، آية الله صافى: بنابر احتياط لازم، گفتن كلمه (آرى والله) و(بله والله) و(نه والله) ملحق به (جدال) است. (م374، مناسك آية الله صافى، ص60، م59)
انگشتر زينتى به دست كردن
* امام خمينى(رحمه الله) و ساير آيات عظام: حرام است انگشتر به دست كردن به جهت زينت و اگر براى استحباب باشد مانعى ندارد. (بعد از مسأله 386 ـ سيزدهم)* آية الله زنجانى: بايد در حال احرام ساعت مچى به دست نباشد. (ص60 م198)
* آية الله مكارم: انگشتر زينتى به هر قصد باشد حرام است. (بعد از م386)
* آية الله سيستانى: انگشتر بدست كردن براى زينت به احتياط واجب جايز نيست. (همان)
حنا بستن
* آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى(رحمهما الله)، صافى، صانعى و نورى: احتياط واجب آن است كه مُحرم حنا براى زينت نبندد بلكه اگر زينت باشد ولو قصد نكند احتياط در ترك آن است، بلكه حرمت آن در هر دو صورت خالى از وجه نيست. (م388)* آيات عظام: خوئى(رحمه الله)، تبريزى، و مكارم: حنا بستن در صورتى كه زينت گفته شود بر محرم حرام است. (همان)
* آية الله خامنه اى: بنابراحتياط واجب محرم بايدازبه دست كردن انگشتر و به كاربردن حنا اجتناب كند، اگر اينها زينت حساب شوند، گرچه قصد زينت نكندبلكه بايد از هر كارى كه زينت حساب شود اجتناب كند. (همان)
* آية الله بهجت: حنابستن اگرچه براى زينت باشد عيبى ندارد. (همان)
* آية الله فاضل: حرمت محل اشكال است. (همان)
* آية الله سيستانى: احتياط واجب براى زن و مرد مُحرم، ترك هر چيزى است كه عرفاًزينت شمرده شود، چه قصد زينت كردن داشته باشد، چه نداشته باشد و از اين قبيل است حنا ماليدن به روش معمول; ولى استعمال آن به نحوى كه زينت نباشد در موارد علاج ومانندآن اشكال ندارد. (همان)
بستن حنا قبل از احرام
* آيات عظام: امام خمينى، خويى(رحمهما الله)، بهجت، تبريزى، سيستانى، صانعى و نورى: اگر قبل از احرام حنا ببندد چه به قصد زينت باشد يا نباشد و چه اثرش تا زمان احرام بماند يا نماند مانع ندارد، ولى احتياط خوب است. (م389)* آية الله گلپايگانى(رحمه الله) و صافى: در صورتى كه اثرش تا حال احرام باقى مى ماند بنا بر احتياط بايد خوددارى كند. (همان)
* آية الله مكارم: اگر قصدش ادامه زينت براى حال احرام باشد اشكال دارد. (همان)
ازاله مو
* امام خمينى(رحمه الله) و ساير آيات عظام: ازاله مو از بدن خود يا غير خود چه مُحرم باشد چه محلّ حرام است (بعد از مسأله 400، شانزدهم)* امام خمينى(رحمه الله) و ساير آيات عظام: ـ اگر در وقت غسل يا وضو موئى بدون قصد كنده شود اشكال ندارد. (م403)
* آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى(رحمهما الله)، صافى، خامنه اى، صانعى، مكارم: ـ اگر دست بكشد به سر يا ريش خود و يك مو يا بيشتر بيفتد احتياط واجب آن است كه يك كف طعام صدقه بدهد. (م409)
* آية الله خامنه اى: وجوب اين احتياط معلوم نيست. (همان)
* آية الله خوئى(رحمه الله)، آية الله تبريزى: بايد يك مشت طعام بدهد. (همان)
* آية الله وحيد: احتياط مستحب يك كف طعام بدهد. (107 م257)
* آية الله بهجت: يك مشت طعام بدهد. (ص95 م261)
* آية الله سيستانى: در صورتى كه هيچ غرض عقلائى نداشته باشد بايد يك مشت طعام صدقه بدهد. (ص190 م261)
* آية الله فاضل: در غير وضو و غسل. (م409)
پوشاندن سر براى مردان
* آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى، خوئى(رحمهم الله)، مكارم، صافى، صانعى و نورى: (حرام است) پوشاندن مرد سر خود را به هر چه او رابپوشاند، ولى جايز است دستها را روى سر بگذارد گرچه احتياط در ترك است، و جايز نيست سر را زير آب كند و در حكم سر است بعض سر و گوشها ظاهراً از سر حساب مى شود. (م412 تا 415)
* آية الله بهجت: احوط و اولى ترك پوشاندن سر است با دست در غير موارد ضرورت عرفيّه يا شرعيه، اگرچه جواز خالى از وجه نيست. (همان) و پوشاندن گوشها نيز جايز نيست (ص95 م262)
* آيات عظام: اراكى، خوئى(رحمهما الله)، فاضل و تبريزى: بنابراحتياط (جايزنيست سر را زير مايع ديگرى مثل گلاب و غير آن كند). (همان)
* آية الله مكارم: ريختن آب بر سر مانعى ندارد. (م414) بنابر احتياط واجب (گوشها از سر حساب مى شود). (م415)
* آية الله تبريزى: (ص112 م263) و آية الله سيستانى: (ص191
م263): پوشانيدن سر به قسمتى از بدن مثل دست، جايز و ترك آن
بهتر است. * آية الله وحيد: جايز است و پوشاندن سر به قسمتى از بدن مثل دست احوط ترك آن است. (ص108 م260)
* آية الله خامنه اى: جايز نيست تمام سر را بپوشاند و يا آن را زير آب كند ولى حرمت آن نسبت به بعض سر معلوم نيست. (م414)
* آية الله زنجانى: پوشاندن سر هنگام خاراندن با دست و با پارچه و حوله هنگام خشك كردن جايز است ولى خلاف احتياط استحبابى است. (ص61، م203)
* آية الله خويى(رحمه الله): بردن بعض سر در آب مانعى ندارد. (م414)
خشك كردن سر با حوله براى مرد
* اشكال دارد: (آيات عظام: امام خمينى، خوئى، اراكى(رحمهم الله)، فاضل و نورى)* مانع ندارد (طورى كه سر پوشيده نشود): (آية الله گلپايگانى(رحمه الله)، مكارم)
* آيات عظام: امام خمينى، خوئى، اراكى(رحمهم الله)، نورى و فاضل: زير دوش حمام رفتن براى محرم مانعى ندارد. ولى نبايد سر يا بعض آن را با حوله و دستمال خشك كند. (م421،422)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله): خشك نمودن سر به وسيله حوله و دستمال مانع ندارد ولى بايد طورى خشك كند كه سر پوشيده نشود. (م422)
* آية الله بهجت: مرد مى تواند سر خود را با حوله خشك كند، در صورتى كه اين كار به تدريج انجام گيرد. (همان)
* آية الله خامنه اى: خشك كردن سر با حوله اشكال ندارد مگر در صورتى كه حوله را بر روى تمام سر بيندازد و سر را با آن خشك كند. (همان)
* آية الله سيستانى: هرچند به نحو كشيدن پارچه بر سر باشد بنا بر احتياط واجب و اگر وقت نماز تنگ است گوشه حوله يا پارچه را بگيرد و به مقدارى كه در مسح سر واجب است خشك كند. (همان)
* آية الله مكارم: خشك كردن (سر) با حوله مانع ندارد به شرط اينكه سر را با آن نپوشاند. (همان) * امام خمينى(رحمه الله): در وقت خوابيدن، مرد نبايد سر خود را بپوشاند و اگر بدون التفات پوشانيد بايد فوراً آنرا باز كند. (م423)
* آية الله بهجت: جايز است محرم هنگام خوابيدن با لحاف و مانند آن از چيزهاى دوخته به جز سر، تن خود را بپوشاند. (ص89 م242)
* همچنين آية الله تبريزى (ص105 م242); آية الله وحيد (ص101 م239) و آية الله سيستانى: (ص175، م242)