تقسيم قربانى - مناسک نوین نسخه متنی

تقسيم قربانى

تقسيم (تثليث) قربانى

* واجب نيست: (امام خمينى(رحمه الله)، آية الله نورى)

* احتياط واجب است: (آيات عظام: خوئى، گلپايگانى، اراكى(رحمهم الله)، تبريزى، وحيد و صافى)

* مستحب است (آية الله فاضل)

* احوط است (آية الله بهجت)

* واجب نيست اما ثلث فقير واجب است: (آيات عظام: مكارم، سيستانى و زنجانى)

* امام خمينى(رحمه الله): تقسيم قربانى به سه قسم واجب نيست. (م1077) (امّا) احتياط آن است كه ذبيحه را سه قسمت كنند، يك قسمت را هديه بدهند، و يك قسمت را صدقه بدهند، و قدرى هم از ذبيحه بخورند و صدقه را به مؤمنين بدهند و لكن هيچ يك از اين احتياطها واجب نيست. (م1040)، همچنين آية الله نورى: (ص312 م17)

* آية الله خوئى(رحمه الله)، آية الله تبريزى: اين احتياط واجب است... و
نسبت به صدقه و اهداء، انسان مى تواند از فقراء و مؤمنين آشنا در شهر خود وكالت در قبول و اعراض بگيرد و بعد از ذبح از طرف آنها قبول و قبض كرده و بدون تقسيم اعراض نمايد. و در صورتى كه در منى متمكّن از تقسيم نيست اخذ وكالت مزبور لازم است و اگر اين عمل را با فرض تمكّن انجام ندهد بنا بر احتياط واجب ضامن است. (همان)

* آية الله اراكى(رحمه الله): اين احتياط واجب است. (همان)

* آية الله فاضل مستحب است. (همان)

* آية الله مكارم: تقسيم ذبيحه به سه قسمت واجب نيست ولى واجب است قسمتى از آن را به فقراء بدهد. (همان)

* آية الله بهجت: تثليث قربانى احوط است و با فرض عدم امكان، تكليف ساقط است. احوط آن است كه نسبت به سهم فقير از او وكالت در تصرّف بگيرد و از طرف موكّل خود به عنوان صدقه و هديه قبض نمايد و احتياطاً بعداً قيمت هر دو مقدار را به فقير مؤمنى و مؤمن ديگر بپردازد. (استفتاءات 114 س53)

* آية الله صانعى: تقسيم و خوردن گوشت قربانى (در شرايط فعلى) لازم نيست. (همان)

* آية الله سيستانى: خوردن و هديه دادن به مسلمان واجب نيست امّا ثلث سوّم آن بنابر احتياط واجب به فقراء مسلمان صدقه بدهد. (همان) و در مناسك ص294 فرمودند: و اگر صدقه دادن ممكن نباشد يا موجب مشقت و زحمت زيادى بشود وجوب آن ساقط مى شود و رساندن آن به خود فقير لازم نيست بلكه كفايت مى كند به وكيل او داده شود اگر چه وكيل خود قربانى كننده باشد. آنگاه وكيل بر حسب اجازه موكّل در آن تصرف مى كند. و در فتواى جديد فرمودند:... بلكه به احتياط واجب ضامن حصّه فقرا است، مگر اينكه قربانى ارزش مالى خود را به دليل فراوانى بيش از حدّ از دست بدهد. (م1040)

* آية الله زنجانى: بهتر است گوشت قربانى را سه قسمت كرده، قسمتى را هديه دهد و قسمتى را به فقير صدقه دهد و قدرى هم از
ذبيحه بخورد و خوردن و هديه كردن واجب نيست. بلى صدقه دادن
واجب است و احتياط واجب آن است كه مقدار آن از ثلث قربانى كمتر نباشد. براى صدقه دادن مى تواند از فقير مؤمنى كه در حرم حضور دارد خواه اهل حرم باشد يا از ايران آمده باشد، وكالت بگيرد كه پس از ذبح مقدار لازم را تمليك وى نموده در آن جا رها نمايد يا از او بخرد. (ص194 ـ 195 م769)

* آية الله وحيد: لازم است 31 گوشت قربانى را به فقير مؤمن
صدقه بدهد و احتياط آن است كه 31 آنرا نيز به مؤمن هديه نمايد و مقدارى ولو كم از آن بخورد و مى تواند از طرف فقير مؤمن براى
تصرف در سهم فقير، وكيل باشد كه آنرا بفروشد، يا ببخشد و يا رها كند.

(ص169)

* آية الله گلپايگانى(رحمه الله)، آية الله صافى: احتياط واجب آن است كه قدرى از قربانى را خودش بخورد و قدرى را هديه دهد و مقدارى را به فقير مؤمن صدقه بدهد و احتياط آن است كه هر يك از صدقه و هديه كمتر از ثلث قربانى نباشد و احتياط آن است كه هديه را هم به مؤمن بدهد و در هديه فقر شرط نيست. (و در وكالت مى فرمايند: بهتر است كه از بعضى از برادران دينى و فقراى مؤمن كه آنها را مى شناسد وكالت بگيرد كه از جانب آنها ثلث قربانى را قبول... و همانجا بگذارد.) (مناسك آية الله صافى، م189، 191 و 192) (آداب و احكام حج م801) و معظّمٌ له در استفتاءات ويژه ص114 س53 مى فرمايد: احتياط واجب خوردن است و در صورتى كه در معرض بيمارى باشد، خوردن آن لازم نيست.

قربانى در وطن

* جايز نيست: (آيات عظام: سيستانى، فاضل، زنجانى، بهجت، تبريزى، صانعى، وحيد، صافى و نورى)

* جايز است (آية الله مكارم)

* س ـ با توجه به اينكه مسلخهاى جديد خارج منى است و ذبح در منى متعذّر است و گوشت قربانى در اين سالها اكثراً سوزانده و از بين برده مى شود آيا زائران مى توانند ساير اعمال منى را انجام دهند و قربانى را در مكّه يا در وطن انجام دهند؟ (استفتاءات 117 س55)

* آية الله فاضل و آية الله زنجانى: جايز نيست. (همان)

* آية الله بهجت: نمى توانند و بايد همانجا قربانى كنند. (همان)

* آية الله تبريزى: در صورت عدم تمكن از ذبح در منى، ذبح در
مذبح فعلى مجزى است و نبايد آن را در جاى ديگر انجام داد.

(همان)

* آية الله صافى: ذبح در مكه يا در وطن مجزى نيست. (همان)

* آية الله نورى: ذبح در مسلخ جديد كافى است و قربانى بايد در منى باشد. (همان)

* آية الله مكارم: اگر قربانى در منى از بين مى رود و به هيچ وجه قابل استفاده نيست، بايد پول آن را كنار گذارده و در شهر خودش قربانى كند، (در ماه ذى الحجه آن سال و اگر نتوانست در سال بعد در ايّام تشريق) (همان)

* آية الله صانعى: نمى توانند و مبرىء ذمّه نمى باشد. (همان)

* آية الله وحيد: واجب است ذبح در منى باشد و اگر ممكن نشد در وادى محسّر و اگر آنهم ممكن نشد احوط آن است كه در مكّه انجام شود، و اگر آنهم ممكن نشد در هرجاى حرم كه انجام دهد مانع ندارد. (ص163)

* آية الله سيستانى: واجب است ذبح در منى باشد. (مناسك ص283)

حلق يا تقصير

حلق صروره (كسى كه سال اوّل حجّ اوست):

* احتياط واجب حلق كند: (آيات عظام: امام خمينى، اراكى، گلپايگانى(رحمهم الله)، سيستانى و صافى).

* مخيّر است: (آيات عظام: خوئى(رحمه الله)، فاضل، مكارم، وحيد، بهجت، خامنه اى، نورى و تبريزى).

* در حجة الاسلام حلق، و در غير آن مخيّر است: (آية الله زنجانى).

* بنابر اقوى حلق (آية الله صانعى).

* آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى، اراكى(رحمهم الله) و سيستانى: هر مكلفى مختار است كه بعد از ذبح كردن، يا سر بتراشد و يا از ناخن يا موى خود قدرى بچيند، مگر كسى كه سال اوّل حجّ او باشد كه بايد بنابر احتياط واجب سر بتراشد. (م1120)

*آيات عظام:خوئى(رحمه الله)،فاضلوتبريزى:(حلق)احتياط مستحب اين است كه سرتراشيدن را اختيار كند، و مخير بودن او خالى از قوّت نيست. (همان)، همچنين آية الله نورى (ص332 م4) و آية الله بهجت (ص143 م409)

* آية الله مكارم: چنين كسى (كه سال اوّل اوست) نيز مخيّر است و سر تراشيدن متعيّن نيست. (همان)

* آية الله وحيد: كسى كه سال اوّل حجّ او باشد نيز مى تواند تقصير نمايد گرچه حلق مستحبّ مؤكّد است. (171 م401)

* آية الله خامنه اى: تعيّن حلق بر صروره معلوم نيست اگر چه احوط است. (استفتاءات ويژه ص34 س62)

* آية الله زنجانى: مردى كه حجّة الاسلام خود را بجا مى آورد بايد حلق نمايد هر چند سفر اوّل حج او نباشد، ولى اگر حجة الاسلام نباشد مخيّر است هر چند سال اوّل حج او باشد. (206 م815، 816)

* آية الله گلپايگانى(رحمه الله)، آية الله صافى: كسى كه حج اوّل او باشد احتياط واجب آن است كه سر بتراشد.(ص165 م195)

* آية الله صانعى: بنابر اقوى بايد (سر بتراشد). (م1120)

حلق در شب

* صحيح است: (آيات عظام: امام خمينى(رحمه الله)، خامنه اى، صانعى، نورى، فاضل و زنجانى)

* احتياط در ترك است: (آية الله مكارم، آية الله تبريزى)

* امام خمينى(رحمه الله)، آية الله فاضل: حلق در شب هم صحيح است و كفايت مى كند. (م1143)

* همچنين آية الله نورى (ص332 م2) و آية الله صانعى (م1143)

* آية الله خوئى(رحمه الله)، آية الله بهجت: بنابر احتياط واجب بايد در روز باشد. (همان)

* آية الله گلپايگانى(رحمه الله) و آية الله صافى: حلق در شب خلاف احتياط است و اگر در روز عيد ترك نمود، روز يازدهم بايد حلق نمايد. (همان)

* آية الله اراكى(رحمه الله): تقصير و حلق را در شب انجام ندهند. (همان)

* آية الله خامنه اى: احوط آن است كه حلق اختياراً تا شب به تأخير نيفتد، و در صورت ترك آن، مى تواند آن را در شب يازدهم يا بعد از آن انجام دهد. (مناسك معظم له مسأله 282)

* آية الله زنجانى: انجام آن (حلق يا تقصير) در شب نيز صحيح است و كفايت مى كند. (ص208 م828)

* آية الله مكارم: احتياط در ترك حلق در شب است. (م1143)

* آية الله تبريزى: احتياط اين است كه در روز انجام شود (167)

* آية الله سيستانى: حلق در شب عيد جايز نيست مگر براى خائف. (م1143)