حج كودك - مناسک نوین نسخه متنی

حج كودك

* آيات عظام: امام خمينى، خوئى، گلپايگانى(رحمهم الله)، مكارم، نورى و صانعى: رفتن بچّه مميّز به مكّه، مستحب است و حج او صحيح مى باشد اگرچه ولىّ او اذن ندهد.... ليكن حجِّ زمان كودكى از حجة الاسلام كافى نيست. (م7)

* آية الله اراكى: در صورتيكه ولى او اذن بدهد بنابر احتياط. (همان)

* آية الله مكارم: ولى اگر تصرّف در مال خود مى كند، بايد به اذن ولىّ باشد. (همان)

* آية الله سيستانى:بعيدنيست كه درصحّت آن اذنولىّ معتبرباشد. (همان)

* آية الله گلپايگانى و آية الله صانعى: در مواردى كه حج او موجب تصرّف در اموالش مى شود براى تصرّف، اذن ولىّ لازم است. (همان)

* آية الله بهجت: بنابر احتياط اجازه ولى لازم است در صورتيكه موجب تصرّف در مال باشد. (همان)
همچنين مستحب است ولىِّ طفل غير مميّز، او را مُحرم كند و نيّت كند كه: «اين طفل را مُحرم مى كنم براى حج» يا «اين طفل را مُعتمر مى كنم به عمره تمتع» و اگر مى شود تلبيه را تلقين كند به او، والاّ خودش به عوض او بگويد، و پس از احرام، ولىّ بايد او را از محرّمات باز دارد، و بايد ولىّ، طفل را وادارد كه تمام اعمال حج و عمره را انجام دهد و اگر نمى تواند، خود به نيابت از طفل انجام دهد. (م8، 10 و 13)

* آية الله فاضل: ودراعمالى كه نيازبه وضودارد احتياطاً طفل را وضو هم بدهد. (همان)

* آيات عظام: خوئى(رحمه الله) و تبريزى، سيستانى و بهجت: (بازداشتن طفل از محرّمات) مربوط به حجّ صبّى غير مميّزاست. (م10)

* آية الله تبريزى: و در وقتى كه مى خواهد او را (طفل مميّز) طواف دهد واجب است طفل را وضو دهد اگرچه به صورت وضو باشد. (ص14 م7)

* آية الله سيستانى: و در صورت توانايى طفل، او را وادار به رمى كند والاّ خود به جاى او رمى كند و همچنين نماز طواف. و سر او را بتراشد. (ص12 م8)
و همچنين آية الله وحيد (ص10 م7)

* آية الله بهجت: و در صورت تمكّن، احوط آن است كه در حال طواف هر دو (ولىّ و طفل مميّز) طاهر باشند و نماز طواف را هر دو بخوانند. (ص5 م7)

* آية الله زنجانى: اگر كودك حج بجا آورد صحيح است; ولى كفايت از حجة الاسلام نمى كند. (ص4 م7)

نيابت

* امام خمينى(رحمه الله): شرايط نيابت عبارت است از:

1 ـ بلوغ بنابر احتياط واجب
2 ـ عقل
3 ـ ايمان
4 ـ وثوق و اطمينان به انجام دادن اعمال
5 ـ معرفت نايب به افعال و احكام حج ولو با ارشاد كسى در حال عمل.

6 ـ ذمّه نايب مشغول به حج واجبى در آن سال نباشد.

7 ـ معذور در ترك بعض افعال حج نباشد. (م107)

استطاعت نايب

اگر نايب مستطيع بود

* نيابتش صحيح نيست: (آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى(رحمهما الله)، صافى و نورى).

* نيابتش صحيح است: (آيات عظام: خوئى(رحمه الله)، سيستانى، تبريزى، بهجت، وحيد، مكارم، فاضل و زنجانى).

* امام خمينى(رحمه الله) و آية الله نورى: كسى كه حج بر او واجب باشد چه سال استطاعتش باشد و چه حج بر او مستقرّ شده باشد جايز نيست نيابت كند از غير و اگر نيابت كند باطل است چه عالم به حكم باشد يا نباشد. (م118)

* آية الله گلپايگانى(رحمه الله) و آية الله صافى: در نيابت و صحّت حج كسى كه جاهل و غافل به وجوب حج بر خودش مى باشد، اشكال است و احوط اكتفا نكردن به آن حج در برائت ذمّه منوب عنه هست. (همان)

* آية الله خوئى(رحمه الله): اين شرط (ششم) شرط صحّت اجاره است نه شرط صحّت حجّ. (پس اگر مستطيع، به نيابت از ديگرى) حج نمايد، ذمّه منوب عنه برئ شده است. ولى نايب مستحق اجرة المثل است نه اجرت تعيين شده. (همان) و همچنين آية الله تبريزى، ايشان اضافه دارند ... در صورت غفلت اجاره هم صحيح است. (همان)

* آية الله بهجت: حج اوصحيح است اگرچه خلاف كرده است. و درصورت جهل به وجوب حج بر خودش يا غفلت و فراموش كردن، نيابت وى عيبى ندارد. (ص37 و 38 م100)

* همچنين آية الله سيستانى: (ص72 م103)، آية الله تبريزى: (ص47 و 48 م103) و آية الله وحيد: (ص43 و 44 م100)

* آية الله فاضل، آية الله مكارم: نيابت او صحيح است هر چند گناه كرده است. (همان)

* آية الله زنجانى: معصيت كرده ولى ظاهراً حج او صحيح مى باشد و كفايت از منوب عنه مى كند. (ص19 م58)

* س ـ كسى كه براى حج ثبت نام كرده و وصيّت نموده براى او حجّ مستحبّى بجاآورند، فرزند او چون ديده كه استطاعت بدنى و مالى داشته و با فوت پدر، استطاعت طريقى نيز برايش حاصل شده، براى خود حج انجام داده نه به نيابت از پدر، آيا حج او صحيح است يا نه؟

* آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى، اراكى(رحمهم الله)، بهجت، فاضل، خامنه اى، صافى و صانعى: فرض مزبور نيابت نيست و حج خودش صحيح و مجزى است. (س71)

* آية الله مكارم: ولى به خاطر ترك وصيّت پدر، گناه كرده است و بايد حج مستحبّى او را انجام دهد يا كسى را بفرستد تا بجا آورد. (همان)

* آية الله سيستانى: وصيت پدر در حج نسبت به او نافذ است و پسر استطاعت طريقى نداشته كه بتواند براى خودش حج بجا آورد. (همان)

* س ـ شخصى به عنوان نيابت در مسجد شجره محرم شده و به مكّه آمده در مكّه فهميد كه خودش مستطيع بوده است، آيا بايد اعمال عمره را به قصد خود بجا آورد يا به قصد نيابت؟

* امام خمينى (رحمه الله): احرام او صحيح نبوده است و بايد برگردد و براى عمره تمتع، براى خودش محرم شود و وظيفه خودش را انجام دهد. (س141)

* آية الله سيستانى: اگر مطمئن است كه سال ديگر مى تواند حج خود را انجام دهد، حجّ نيابى را اتمام كند وگرنه آن را رها كند و به ميقات برگردد و براى خود احرام ببندد. (همان)

* آية الله تبريزى: چون احرام او صحيح است، بايد اعمال عمره را تمام كند و طواف نساء هم بجا آورده و پس از آن به ميقات برگشته و براى خود محرم شود و وظيفه خود را انجام دهد. (همان)

* آية الله بهجت: در صورتى كه جاهل به وجوب باشد يعنى نداند كه حج خودش واجب است... نيابت وى عيبى ندارد. (صورت تفصيلى، ذيل مسأله 107 مناسك محشى آمده است)

* آية الله خوئى(رحمه الله): اگر حج نيابى را تمام كند صحيح است گرچه وظيفه اش رها كردن حج نيابى و احرام بستن براى حج خودش بوده است. (همان)

* آية الله فاضل: احرامش صحيح است و تبدّل نيّت براى شخص محرم صحيح نيست. (همان)

* آية الله مكارم: احتياطاً عمره را تمام كند و طواف نساء بجا آورد و به ميقات برگردد و محرم شود، اين در صورتى است كه اجير نشده باشد والاّ اجاره او صحيح است و در آن سال مستطيع نيست. (همان)

* س ـ كسى كه مستطيع بوده و در ميقات به نيابت ديگرى مُحرم شده و به مكّه آمده و عمره تمتع را از طرف منوب عنه انجام داده است، وظيفه او چيست؟

* آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى(رحمهما الله)، صانعى و خامنه اى: با اينكه خودش مستطيع است نيابت او صحيح نيست و احرام او باطل است و بايد برگردد به ميقات و از آنجا براى خودش محرم شود. (م124).

* آية الله بهجت: اظهر اين است كه حج او صحيح است و ذمّه منوب عنه برىء شده است ولى نايب اجرتى را كه قرار داده شده مستحق نخواهدشد. بلكه مستحق اجرة المثل خواهد بود. (همان)

* آية الله تبريزى: اجاره باطل مى باشد ولى حجّ صحيح است، ذمّه منوب عنه برىء مى باشد، البته در مورد سؤال چون از احرام خارج شده موظّف است به ميقات برگردد و براى خودش محرم شود. (همان)

* آية الله خوئى(رحمه الله): در مورد سؤال چون از احرام خارج شده موظّف است كه به ميقات برگردد و براى خودش محرم شود. (همان)

* آية الله اراكى(رحمه الله)، آية الله نورى: مگر آن كه بنحو خطاى در تطبيق باشد. كه دراين صورت از خودش واقع مى شود. (همان)

* آية الله مكارم: نيابتش صحيح است هرچند گناه كرده است. (همان)

* آية الله فاضل: معصيت كرده اما احرام و عمره اش صحيح است. (ص61 س1)

* آية الله سيستاني: اگر مطمئن باشد در سال بعد حج خود را انجام مى دهد، حجّ نيابى را تمام كند و اگر مطمئن نيست، بايد به يكى از مواقيت رفته و براى خود احرام ببندد. ولى اگر حج نيابى را تمام كند، حجش صحيح است و اگر استيجارى باشد، اجاره باطل است و مستحق اجرة المثل است. (م125).

نظر تفصيلى آية الله خويى(رحمه الله) و آية الله فاضل ذيل مسأله 124 مناسك محشى آمده است.