عدول و تبعيض در تقليد - مناسک نوین نسخه متنی

عدول و تبعيض در تقليد

* آية الله مكارم: هرگاه دو مجتهد مساوى باشند مى توان بعضى مسائل را از يكى و بعضى را از ديگرى تقليد كرد. (رساله ص12، م19).

ـ عدول بنابر احتياط واجب جايز نيست مگر آنكه مجتهد دوّم
اعلم باشد و اگر بدون تحقيق عدول كرده بايد بازگردد. (رساله
ص12، م16).

* آية الله بهجت: در صورت مساوى بودن دو مجتهد جايز است انسان در مسائلى كه ارتباط با هم ندارند بعضى را از يكى و بعضى ديگر را از مجتهد ديگر تقليد نمايد. (رساله ص9، م5).

* آية الله بهجت: عدول از مجتهد زنده به مجتهد ديگر در صورت تساوى آن دو، جايز است ولى احوط ترك عدول است مگر به اعلم و حكم اَوْرعيّت نيز مانند اعلميّت است. (رساله ص9، م6).

* آية الله فاضل: عدول (از مجتهد زنده به ديگرى) جايز نيست مگر آنكه ديگرى اعلم باشد كه در اين صورت رجوع به آن واجب است. (رساله ص7، م11).

ـ اگر مجتهدى در احكام عبادات اعلم باشد و مجتهد ديگرى در احكام معاملات، احتياط آن است كه مكلّف تقليد را تقسيم نمايد، يعنى در عبادات از اوّلى و در معاملات از دوّمى تقليد نمايد. (رساله ص8، م15).

* آية الله خامنه اى: تا هنگامى كه مرجع تقليد زنده است، احتياط واجب آن است كه مقلدين او مرجع تقليد خود را عوض نكنند، مگر اين كه وى فاقد يكى از شرايط مرجعيت شود. (منتخبى از استفتائات مقام معظم رهبرى تهيه شده توسط ارتباطات حوزه اى دفتر معظم له).

* آية الله صافى: (عدول) در مسائلى كه هنوز عمل نكرده مانعى ندارد و در آنها كه عمل كرده محلّ اشكال است و (تبعيض) در مسائلى كه عمل كرده محلّ اشكال است. (استفتاء)

* آية الله سيستانى: اگر در اعلميت و ورع در افتا مساوى هستند، مى تواند عمل خود را با فتواى هر كدام تطبيق كند، بجز موارد علم اجمالى به تكليف، مانند: قصر و تمام كه در موارد اختلاف بايد به احتياط واجب جمع كند. (از اين مسأله استفاده مى شود كه تبعيض نيز جايز است). (همان)

* آية الله تبريزى: در فرض تساوى دو مجتهد در مسائلى كه از مجتهد اوّل ياد نگرفته مى تواند به مجتهد دوّم رجوع كند مگر اين كه علم اجمالى به بطلان عمل پيدا كند كه در اين صورت رجوع به مجتهد دوّم جايز نيست. (تبعيض نيز از اين مسأله روشن مى شود). (همان)

* آية الله نورى: در مسائلى كه اوّلى فتوا دارد و به آن عمل كرده است (عدول) جايز نيست و (در مورد تبعيض) در مسأله اى كه عمل كرده نمى تواند به مُساوى رجوع كند. (همان)

* آية الله صانعى: تخيير در متساويين ابتدايى است نه استمرارى. (پس جايز است.) (همان)

شرايط استطاعت

1 و 2 ـ بلوغ و عقل
3 ـ حرّيت
4 ـ استطاعت از جهت مال وصحّت بدن و توانائى و باز بودن راه و آزادى آن و وسعت وقت وكفايت آن. (م14).

استطاعت مالى

* آيات عظام: امام خمينى، اراكى، گلپايگانى، خوئى(رحمهم الله)، خامنه اى و فاضل: شرط است در وجوب حج، علاوه بر مصارف رفتن و برگشتن، اينكه ضروريات زندگى و آنچه را در معيشت به آن نياز دارد، داشته باشد. مثل خانه مسكونى و اثاث خانه و وسيله سوارى و غير آن در حدّى كه مناسب با شأن او باشد وچنانچه عين آنهارانداشته يا ندارد، پول يا چيزى كه بتواند آنها را تهيه كند، داشته باشد. (م16).

* آية الله مكارم: خواه (خانه مسكونى) ملكى باشد يا اجاره اى كه با شئون او سازگار باشد.(همان)

* آية الله بهجت: ضرورت شخصيه يا شأنيه. (همان)

* آية الله صافى: و نداشتن آن حرجى باشد. (همان).

* آية الله صانعى: و همچنين است در صورت عزم بر عود و مراجعت، سوغاتها و وليمه و پذيرايى در برگشت، اگر به نحوى باشد كه تركش موجب ملامت و خجلت زدگى مى شود. (همان).

* آية الله سيستانى: و نداشتن آن موجب حرج باشد. (همان)