انجام اعمال قبل از رفتن به عرفات
* امام خمينى(رحمه الله): چند طائفه اند كه براى آنها جايز است طواف حج و نماز و سعى و طواف نساء و نماز آن را بعد از آنكه محرم به احرام حج شدند قبل از رفتن به عرفات بجا آورند و عمل آنها مجزى است. (م1176)
* امام خمينى(رحمه الله): اوّل زنهايى كه ترس آن دارند كه در برگشتن حائض يا نفساء شوند و پاك نشوند و نتوانند بمانند تا پاك شوند.
* دوّم: پيرمردها و پيرزن هايى كه به خاطر ازدحام جمعيت عاجز باشند.
* سوّم: اشخاص مريض كه ترس از ازدحام جمعيت داشته باشند.
* چهارم: كسانى كه مى دانند تا آخر ماه ذى حجّه به جهتى، براى آنها ممكن نمى شود طواف و سعى. (خائف).
* امام خمينى(رحمه الله): اعمال سه مورد اوّل كافى است گرچه بعد، خلاف آن ظاهر شود. مثلاً زن حائض نشود، يا مريض خوب شود، يا ازدحام زياد نباشد. بر اينها اعاده لازم نيست اگر چه احوط است. (م1177)
* امام: و طائفه چهارم اگر از جهت مرض و پيرى و عليلى بود مجزى است. اما اگر از جهت ديگر بود و بعد خلافش ظاهر شد، بايد اعاده كند. (همان)، همچنين آية الله اراكى(رحمه الله)، آية الله نورى و آية الله صانعى (همان)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله): احتياط آن است كه (سه طائفه اوّل) بعد از برگشتن اگر ممكن شود در ايام تشريق و اِلاّ تا آخر ذى حجّة طواف و سعى را دوباره بجا آورد. (همان) و در مورد طواف نساء و نماز آن احوط آن است كه اين چند طائفه رجاءً انجام دهند و پس از اعمال منى در صورت تمكن خودش اعاده كند و اگر تمكن نداشت نائب بگيرد. (م1176)
* آية الله مكارم: احتياط به اعاده (براى سه طائفه اول) در صورت امكان ترك نشود. و نيز فرمود: بنابر احتياط واجب اعمال را مقدم بدارند. (همان)
* آية الله خوئى(رحمه الله): راجع به دو طائفه اوّل مى فرمايد: اين دو مى توانند طواف حج و نمازش را قبل از وقوفين بجا آورند و سعى را در وقت خودش انجام دهند و احوط اين است كه سعى را نيز مقدم داشته و در وقتش هم اعاده نمايند و اولى و بهتر در صورت امكان اعاده طواف و نماز است در ايام تشريق يا بعد از آن تا آخر ماه ذى الحجه. (همان)
* آية الله فاضل: طائفه (دوّم و سوّم در صورتى مى توانند اعمال را مقدم بدارند) كه نتوانند صبر كنند تا ازدحام تمام شود و يا تا رفع ازدحام نتوانند در مكه بمانند. (ص384 م38)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله): (طائفه چهارم) اگر عقيده داشت كه نمى تواند اعمال را بجا آورد و بعد خلافش ظاهر شد بايد اعاده كند بلكه اگر خلاف آنهم ظاهر نشد احوط آن است كه پس از مراجعت از منى كسى را نايب بگيرد كه از طرف او طواف و نماز و سعى را بجا آورد. (مناسك مسأله 205، ص146)
* آية الله مكارم: (طائفه چهارم) در صورت امكان احتياطاً اعاده كند. (همان)
* آية الله وحيد: نظر معظم له در رابطه با چهار طائفه مذكور چون نظر آية الله خوئى(رحمه الله)و تبريزى است و در ذيل مى فرمايد: امّا خائف اگر اميد بازگشت به مكه را ندارد، سعى را نيز مقدم بدارد و اعاده هم لازم نيست و چنانچه براى افراد مذكور تمكن به انجام اعمال حاصل شد، اعاده لازم نيست گرچه اولى در اعاده است. (ص173و174 م409)
* آية الله سيستانى: چهار طائفه مذكور مى توانند طواف و نماز و سعى را بعد از احرام حج بر وقوفين مقدم بدارند و احوط و اولى آن است كه تا آخر ذى حجّه در صورت امكان اعاده نمايند. (ص301 و 302 م412)
* آية الله بهجت: اظهر جواز تقديم براى صاحب عذر است و احوط آن است كه تقديم كند و بعد از آن اگر ممكن شود اعاده آن در ايّام تشريق كند والاّ در باقى ماه ذيحجه اعاده نمايد و اگر ممكن نشد استنابه نمايد على الاحوط و اگر مى داند (مورد چهارم) كه در تمام ماه ممكن نمى شود پس بى اشكال تقديم واجب است و احوط جمع بين تقديم و استنابه است. (م1176)
* آية الله بهجت: ... و همچنين جايز است تقديم طواف نساء و نماز آن على المشهور الاظهر. (همان)
* آية الله تبريزى: كسى كه از رفتن به مكّه يا از مباشرت به اعمال بعد از رجوع از منى بر جان خود مى ترسد او فقط مى تواند طواف نساء و نمازش را نيز مقدّم بدارد و بقيّه طوائف معذورين طواف حج و نماز آن را مقدّم مى كنند و بنا بر احتياط مستحب سعى را هم مقدّم كنند و بعد در وقت خودش اعاده كنند و چنانچه سعى را مقدّم كردند احتياط واجب آن است كه در وقتش اعاده كنند. (همان)
* آية الله صافى: دو طائفه اوّل مى توانند طواف و سعى را بر وقوفين مقدّم بدارند و احتياط آن است كه بعد از برگشتن اگر ممكن شود در ايّام تشريق يا تا آخر ذى حجّه آنها را دوباره بجا آورند. اما اگر كسى يقين دارد كه بعد از مراجعت (از منى) در تمام ماه براى او انجام اعمال ممكن نمى شود، واجب است آنها را بر وقوفين مقدم بدارد. ولى احوط آن است كه پس از مراجعت، نائب بگيرد كه طواف و نماز و سعى را براى او بجا آورد. (ص185 م204 و 205)
* آية الله زنجانى: چهار طائفه اگر مى توانند مجموعه طواف و سعى را بر وقوفين مقدم بدارند، آنها را انجام مى دهند، ولى طواف نساء را پس از اعمال منى انجام دهند و در صورتى كه انجام طواف نساء بر آنها حرجى يا غير مقدور بود نائب مى گيرند. اما اگر نمى توانند سعى را قبل از وقوفين انجام دهند، طواف را نيز ترك كنند. (ص224 م892)
وقوف به عرفات
* امام خمينى(رحمه الله): واجب است وقوف به عرفات و مراد از وقوف، بودن در آن مكان است چه سواره، چه پياده يا نشسته يا خوابيده يا در حال راه رفتن، به هر حال كه باشد كافى است و به احتياط واجب لازم است، در عرفات باشد از بعد از زوال روز نهم تا غروب شرعى كه وقت نماز مغرب است.
ـ تأخير انداختن از اول ظهر اگر كم باشد، مثلاً به مقدار نماز ظهر و عصر كه جمع بين آنها كند، معلوم نيست حرام باشد ولى احتياط آن است كه تأخير نيندازد. (م956،957،959و960)
* آيات عظام گلپايگانى(رحمه الله)، صافى، فاضل، نورى، مكارم، اراكى(رحمه الله): اين احتياط (عدم تأخير) ترك نشود. (م960)
* آية الله بهجت: وقوف در عرفات براى شخص مختار بنا بر احتياط از اوّل زوال تا غروب است. (م959)
* آية الله زنجانى: تأخير (وقوف به عرفات) تا كمى قبل از نماز مغرب مانعى ندارد. به قدرى كه مسمّى وقوف صدق كند. ليكن احتياط مستحب در آن است كه بيش از مقدار نماز ظهر و عصر به تأخير نيندازد. (ص160 م626)
* آية الله تبريزى: وقوف در عرفات بنابر احتياط براى شخص مختار از اوّل ظهر روز نهم ذى الحجّة تا غروب است و اظهر اين است كه مى تواند وقوف را تا يك ساعت بعد از ظهر تأخير نمايد. وقوف در اين مدت واجب و تركش گناه است. (ص151 م 372)
* آية الله خامنه اى: جواز تأخير از اوّل وقت باندازه خواندن نماز ظهر و عصر و مقدمات آن بعيد نيست. (م960)
* آية الله خوئى(رحمه الله): بنابر اظهر تا حدود يك ساعت تأخير مانعى ندارد. (ص324 م5)
* آية الله وحيد همانند آية الله تبريزى است. سپس ادامه مى دهد: جايز است تأخير انداختن از ظهر باندازه غسل و نماز ظهر و عصر با يك اذان و دو اقامه. (ص153 م365)
* آية الله سيستانى: واجب بودن وقوف از اوّل ظهر مبنى بر احتياط است و اظهر اين است كه جايز است آن را از اوّل ظهر بمقدار انجام يك غسل و خواندن نماز ظهر و عصر پشت سر هم تأخير اندازد. (م959)
وقوف در مشعر الحرام
* آيات عظام: امام خمينى، اراكى(رحمهما الله)، خامنه اى و فاضل: احتياط واجب آن است كه شب دهم را تاطلوع صبح در مشعرالحرام بسربرد و چون صبح طلوع كرد نيّت وقوف به مشعرالحرام كند تا طلوع آفتاب و اقوى جواز كوچ كردن بلكه استحباب آن است كمى قبل از طلوع آفتاب، بنحوى كه قبل از طلوع آفتاب از وادى «محسّر» تجاوز نكند.(م979،980و981)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله): و احتياط آن است كه در مشعر ذكر خدا را ترك نكند هر چند مختصر و كم باشد. (همان)، همچنين آية الله صافى (ص138 م156)
* آية الله مكارم: و مقدارى ذكر خدا بگويد. (م979)
* آية الله خوئى(رحمه الله) و تبريزى:احتياط اين است كه شب عيد را در مزدلفه بيتوته كند هرچند وجوب بيتوته ثابت نشده است. (همان)
* آية الله بهجت: احتياط اين است كه شب عيد را در مزدلفه بيتوته كند. (همان)
* آية الله زنجانى: سوّمين امر لازم در مشعر الحرام ياد كردن خداست و در آن فرقى نيست كه به صورت دعا باشد يا ذكر خداوند متعال، و ترك آن، حج را باطل نمى كند. (ص168 م658)و برحجاج واجب نيست كه شب عيد را در مشعرالحرام بسربرند، لكن اگر شب دهم وارد مشعرالحرام شدند بنابراحتياط مستحب بايد تاطلوع فجر درآنجا قربة الى الله بمانند و وقوف از طلوع فجر است تا طلوع آفتاب روز دهم. (ص166 م651 و 652)