فراموش كردن نجاست
* آيات عظام: امام خمينى(رحمه الله)، خامنه اى، نورى، صافى: اگر فراموش كند نجاست را و طواف كند، احتياط واجب اعاده است و همينطور است اگر در بين طواف يادش بيايد. (م571)
* آية الله مكارم: در فرض فراموشى اعاده ندارد. (همان)
* آية الله خويى(رحمه الله)، آية الله تبريزى: بنا بر اظهر طوافش صحيح است. (همان)
* آية الله سيستانى: طوافش صحيح است و در مورد تذكر در اثناء، نظر ايشان در دست نيست.
* آية الله اراكى(رحمه الله): احوط آن است كه پس از تطهير بدن يا لباس از همانجا اتمام كند و نماز بخواند، و احتياطاً اعاده كند طواف و نماز را. (همان)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله): اقوى اعاده طواف است. (همان)
* آية الله بهجت: اگر بعد از طواف يادش بيايد، صحّت طواف خالى از وجه نيست. (همان)
* آية الله فاضل: اگر نجس بودن بدن يا لباس را فراموش كند و در بين طواف يا پس از آن يادش آمد طواف صحيح است ولى مستحب است آن را اعاده كند. بلى اگر بعد از نماز طواف يادش آمد فقط نماز را اعاده كند. (همان)
* آية الله صانعى: (اعاده) خالى از قوّت نيست. (همان)
حكم مبطون
* س ـ مُحرمى است كه مبتلا به خروج ريح است يعنى مرتب ريح از او جدا مى شود، تكليف او چيست؟
* آيات عظام: امام خمينى(رحمه الله)، نورى، صانعى و مكارم: حكم مبطون را دارد چنانچه نتواند در اثناء طواف وضو بگيرد يا حرجى باشد، اكتفا به يك وضو براى طواف كافى است، ولى اگر بتواند ولو با حمل آب در اثناء طواف وضو بگيرد، واجب است تجديد وضو كند و همچنين است حكم در نماز طواف. (م738)
* آيات عظام: خويى(رحمه الله)، تبريزى و بهجت: مانند مسلوس است و همان وظيفه را دارد. (همان)
* آية الله اراكى(رحمه الله) و آية الله فاضل: بنا بر احتياط واجب بايد مثل مبطون نايب هم بگيرد. (همان)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله) و آية الله صافى: و مبطون براى طواف نايب بگيرد و احتياطاً خودش هم طواف كند. (همان)
* آية الله سيستانى: در فرض مذكور يك وضو براى طواف و نماز كافى است مگر آن كه حدثى غير از آنچه مستند به بيمارى اوست از او سر بزند. (همان)
حكم مسلوس
* س ـ شخصى عمل جراحى انجام داده است و فعلاً كيسه اى بسته است كه بول او قطره قطره در آن كيسه مى ريزد لكن نه از مجراى بول بلكه از موضع جرّاحى كه در پهلو قرار داده اند آيا اين شخص حكم مسلوس را دارد؟
* آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى، اراكى(رحمهم الله)، مكارم، فاضل، صانعى، تبريزى، صافى و نورى: حكم مسلوس را دارد. (م740)
* آية الله خوئى(رحمه الله): اگر از محل غير معتاد ولو بالعارض خارج شود، آنهم بنابر احتياط واجب همان حكم را دارد. (همان)
* س ـ شخصى مسلوس است براى طواف و نماز آن وظيفه او چيست؟
* آيات عظام: امام خمينى(رحمه الله)، مكارم، صانعى، صافى و نورى: اگر وقتى دارد كه بتواند طواف را با وضو و نماز را با وضو انجام دهد بايد آن وقت را انتخاب كند و طواف و نماز را با وضو و بدن پاك بجا آورد و بقيه اعمال را بعداز آن اتيان نمايد. و اگر چنين وقتى ندارد در صورتى كه مشقّت نداشته باشد براى هر بار كه حدث از او صادر شود يك وضو بگيرد و اگر مشقّت دارد براى طواف يك وضو و براى نماز هم يك وضو بگيرد. (م750)
* آيات عظام: خوئى(رحمه الله)، سيستانى و بهجت: به همان دستورى كه
براى نماز خود طهارت مى گيرد، براى طواف نيز همان طهارت كافى است. (همان)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله): و اگر اين را هم نمى تواند (حكمى كه در متن است) براى طواف يك وضو بگيرد و چهار شوط آن را بجا آورد و بعد تجديد وضو نموده و سه شوط ديگر آن را انجام دهد. (همان)
* آية الله اراكى(رحمه الله) و آية الله فاضل: و در هر صورت بنابر احتياط واجب نائب هم بگيرد. (همان)
* آية الله تبريزى: بعيد نيست كه يك وضو كفايت كند مادامى كه حدث متعارف از او صادر نشود گرچه احتياط اعاده وضو است. (همان)
حجاب زن در طواف
* س ـ آيا حجاب زن در طواف مثل حجاب او در نماز است يا فرق مى كند؟
ج: آيات عظام: امام خمينى، گلپايگانى(رحمهما الله)، صانعى و صافى: فرق مى كند. فقط وجه و كفّين در طواف مستثنى است على الاحوط. (م754)
* آية الله خوئى(رحمه الله): فرق نمى كند و پوشاندن صورت براى زن از نامحرم بنابر احتياط واجب است ولكن بايد بنحوى باشد كه ساتر به صورت زن مسّ نشود. (همان)
* آية الله فاضل: در حال طواف براى زن، حفظ از نامحرم وجوب نفسى دارد. (همان)
* آية الله مكارم: در حال نماز پشت پا و كف آن نيز مستثنى است ولى در طواف احتياط پوشاندن آن است، همچنين در نماز، نقاب ضررى ندارد ولى در طواف جايز نيست. (همان)
* آية الله سيستانى: فى الجمله فرق مى كند گرچه احتياط اين است كه همان مقدار كه در نماز پوشاندن واجب است در طواف نيز واجب است، ولى اگر قسمتى از موها يا بازو و ساق پا پيدا باشد طواف صحيح است. همچنين به احتياط واجب نبايد صورت خود را با نقاب و مانند آن بپوشاند، حتّى اگر محلّ باشد. (همان)
* آية الله نورى: فرق مى كند چون در نماز مى تواند صورت خود را بپوشاند ولى در طواف واجب است صورت خود را نپوشاند. (همان)
* س ـ اگر مقدارى از موهاى سر زن يا جاهاى ديگر بدن او كه بايد در حال طواف بپوشاند ظاهر باشد، آيا به طواف او ضرر مى رساند يا نه؟ و اگر با ظاهر بودن موى سر طواف را انجام داده طواف او باطل است يا نه؟
* آيات عظام: امام خمينى، اراكى، گلپايگانى(رحمهم الله)، صانعى، صافى، تبريزى و نورى: اگر عمدى باشد طواف صحيح نيست على الاحوط و در غير مورد عمدى صحيح است مگر در جاهل مقصّر على الاحوط. (م755)
* آيات عظام: خامنه اى، فاضل، مكارم و سيستانى: (اگر عمدى باشد)، طواف صحيح است هرچند گناه كرده است. (همان)
* آية الله خوئى(رحمه الله): درفرض جهل به حكم، طواف صحيح است. (همان)
طواف مستحبى
* امام خمينى(رحمه الله) و ساير مراجع عظام: اگر در دورهاى طواف مستحبّى شك كند، بنا بر اقلّ بگذارد و طوافش صحيح است (م627)
* امام خمينى(رحمه الله) و بعض مراجع عظام: در طواف مستحبّى طهارت از حدث اكبر و اصغر شرط نيست. (م546)
نماز طواف
محل نماز طواف
* پشت مقام باشد: (آيات عظام: امام خمينى، اراكى، گلپايگانى(رحمهم الله)، مكارم، زنجانى و خامنه اى)
* اظهر پشت مقام باشد: (آيات عظام: فاضل، خوئى(رحمه الله)، تبريزى، سيستانى و وحيد)
* احوط: (آية الله صافى و آية الله بهجت)
* امام خمينى(رحمه الله): «واجب است كه نماز طواف را نزد مقام ابراهيم بجا آورد و احتياط واجب آن است كه پشت مقام بجا آورد. (م778)
* آية الله گلپايگانى(رحمه الله): بنابر احتياط واجب اين نماز نزد مقام ابراهيم واقع شود. (همان)
* آية الله فاضل: و اظهر آن است (پشت مقام باشد) (همان)
* آية الله خوئى(رحمه الله): احوط بلكه اظهر (آنكه پشت مقام ابراهيم بجا آورد) (ص213 قبل از م231)
* آية الله خامنه اى: واجب است اين نماز (طواف) پشت مقام نزديك به آن خوانده شود به شرط اينكه مزاحمت براى ديگران نباشد. (م778)
* آية الله مكارم: واجب است نماز طواف را در صورت امكان پشت مقام ابراهيم(عليه السلام) بجا آورد. (همان)
* آية الله وحيد: واجب آن است ك آن را نزديك مقام بجا آورد و ظاهر آن است كه نماز را پشت مقام انجام دهد. (ص137)
* آية الله تبريزى: و واجب است در نزديكى مقام بجا آورده شود و احوط بلكه اظهر اين است كه پشت مقام باشد (ص138)
* آية الله بهجت: و واجب است در نزديكى مقام ابراهيم بجا آورده شود و احوط اين است كه پشت مقام باشد به نحوى كه نماز در نزد او صدق كند. (ص118)
* آية الله صافى: واجب است كه اين نماز نزد مقام واقع شود و احتياط آن است كه نماز را در پشت مقام بخواند. (ص95 م110)
* آية الله زنجانى: نماز طواف را بايد پشت مقام حضرت ابراهيم بجا آورد و بايد به قدرى نزديك مقام باشد كه بگويند نزد مقام نماز مى خواند. (ص130 م509)
* آية الله سيستانى: اظهر آن است كه بايد آن را پشت مقام بجا آورد يعنى كه در سمت چپ يا راست نباشد. و اگر نتواند پشت مقام و
نزديك آن بجا آورد احتياط واجب اين است كه هم آنرا در نزديكش
چه در سمت راست يا چپ و هم دور از آن ولى پشت مقام بجا آورد.
(همان).
* آية الله نورى: در هر نقطه اى از مسجدالحرام نماز طواف را بخواند مجزى است هر چند بهتر است كه نسبت به مقام حضرت ابراهيم اَلأقرب وَالأقرب (هر چه نزديكتر باشد بهتر است) را مراعات كند. (م779)
* آية الله صانعى: بايد پشت و نزد مقام بجا آورد لكن با رعايت اَلأقرب فَالأقرب بنابر احتياط واجب و نمى توان به خواندن يكى از دو جانب هر چند نزديك باشد اكتفا نمود. (همان)
نماز طواف مستحبى
* امام خمينى (رحمه الله) و ساير آيات عظام: جائز است نماز طواف مستحبى را در هر جاى مسجدالحرام كه بخواهد بجا آورد. (م781)
* س ـ آيا در طواف مستحبى مى تواند دو يا سه طواف پشت سر هم انجام دهد و بعد براى هر كدام نماز بخواند؟
* آية الله بهجت مى تواند.
* آية الله تبريزى مانع ندارد.
* آية الله سيستانى: مى تواند، ومى تواند نماز نخواند.
* آية الله فاضل: طواف قران در صورت استحبابى بودن مكروه است. * آية الله نورى: لازم است بعد از هر طرف نماز آن را بخواند.
* آية الله صانعى: قران در طوافهاى مستحبى مكروه است.