تفسیر هدایت جلد 17

خوار كردن و فرومايه نشان دادن ايشان در برابر مردمانى است كه در دنيا تكبر سلطه و مال ايشان را ناگزير تحمل مى‏كردند به آنان گفته مى‏شود كه اين روز جدايى است: هذا يَوْمُ الْفَصْلِ كه شما پيوسته آن را دروغ مى‏شمرديد و مورد استهزا قرار مى‏داديد، و شما، از پيشينيان و پسينيان، اكنون در كنار يكديگر فراهم آمده‏ايد، پس اگر حيله‏اى براى رهايى داريد به آن بپردازيد: فَإِنْ كانَ لَكُمْ كَيْدٌ فَكِيدُونِ، و اين كيفر كيد و حيله و محاربه آنان با خدا و اولياى او در دنيا است، پس واى بر ايشان از اين ايستگاه و عذاب آن (آيات 38- 40).

قرآن راه رهايى از سرنوشت بد و پليد مكذبين را بيان مى‏كند كه همانا ترس از خدا و پرهيزگارى است، و اين بيان قلبهاى متقيان را از آرزومندى نسبت به رحمت خدا و اطمينان پيدا كردن به لطف او آكنده مى‏سازد، و نيز آيه سايه‏هايى از خشم خدا و تهديد او با همه آيات و از آن گذشته با همه كلمات مفرد وارد شده در آيات (41- 44) است ... پس پرهيزگاران از عذاب در امانند: فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ وَ فَواكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ و پروردگارشان آنان را به خوان فضل و رحمت خويش مى‏خواند: كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ و اين جزاى پرهيزگاران نيكوكار در نزد خداى تعالى است (آيات 41- 44).

و سپس سياق به تهديد و وعيد سابق مكذبان باز مى‏گردد، و آنان را به عذاب تهديد مى‏كند، و از عواقب رفتن بر راه تكذيب و تبهكارى بر حذر مى‏دارد، و در اين باره تأكيد مى‏كند كه باقى ماندن آنان در بهره‏منديهاى مجرمانه چندان به درازا نخواهد كشيد، و به زودى غضب خدا كه آسمانها و زمين طاقت تحمل آن را ندارند بر سر ايشان فرود خواهد آمد (آيات 45- 47).

چگونه ممكن است با تمردى كه نسبت به اوامر و احكام الاهى نشان داده و از فرستادگانش پيروى نكرده و آيات او را تصديق نكرده‏اند، گرفتار ويل و عذاب نشوند: وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ؟! آرى. به زودى گرفتار عذاب خواهند شد (آيات 48- 49).

پروردگار ما سورة المرسلات را با اين پرسش استنكارى كه: پس از اين به