تفسیر هدایت جلد 17

و مقياس درست و سالم براى ارزشيابى ماده نيست، بلكه ارزشها است، و دنيا نيست بلكه آخرت است، و مترفان با ارزشهاى حق و درست سر جنگ دارند، و در جهان ديگر زيانكار خواهند بود، و در آن جا ديگر نعمت و يارانى براى ايشان وجود ندارد، و همچون در دنيا از احترام بهره‏مند نخواهند بود، بلكه به جاى آن گرفتار عذاب دردناك و خواركننده‏اى خواهند شد، و هر نعمتى كه به آنان داده شده بود، بدان سبب كه از آن شكرگزارى نكرده بودند، وبالى بر ايشان خواهد شد ... پس آنان بيش از همه مردم گرفتار عذاب خواهند بود و آن را خواهند چشيد (آيات 11/ 17).

چشيده شدن عذاب به توسط ايشان تنها انتقامى بيهوده نيست، بلكه انتقامى بر پايه حساب دقيق و حكمت و دادگرى است، و هر جا كه به تحقيق در سبب آن برخيزى، آن را روش نادرست و گمراه كننده ايشان در زندگى خواهى يافت كه برخاسته از طرز تفكر منحرف و اندازه‏گيريهاى نادرست ايشان بوده است ... و حقا مسئوليت هر لعن و قتل و عذابى كه بر ايشان وارد مى‏شود بر عهده همين طرز تفكر و اندازه‏گيريهاى نادرست است آنان كسانى بوده‏اند كه روى ترش مى‏كردند و چين به پيشانى خود مى‏انداختند، و آن گاه پشت مى‏كردند و به گردنكشى مى‏پرداختند، و ايستار ايشان در برابر حق از لحاظ ارزشيابى و راهبرى و حزبى جز اين نبود، بلكه از اين پيشتر مى‏رفتند و حق را در معرض تهمتهاى باطل و ناروا قرار مى‏دادند و مى‏گفتند كه: إِنْ هذا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ- اين نيست مگر جادويى كه آموخته مى‏شود»، و مى‏گفتند كه آن ساخته بشر است و رسالت الاهى نيست، و اين همه بدون دليلى جريان مى‏يافت و جز براى فرار از مسئوليت ايمان و گمراه كردن مردمان از راه هدايت و ارشاد صورت نمى‏گرفت (آيات 18/ 25).

بنا بر اين حق آن است كه خداوند متعال كافران معاند را به سبب مبارزه با پروردگار تواناى عزيز و نبرد كردن با حق، و مخصوصا بزرگان و وابستگان متنعم و مترف ايشان، همچون فرمانروايان گردنكش و دارندگان مال و مدعيان دانش از ميان ايشان، گرفتار عذاب سازد از همين روست كه خداى جبار هر يك از ايشان