دوم
متدثر به دثار نبوت، و ما چيزى همانند آن را در تفسير نخستين آيه از سورة المزّمّل مورد بحث قرار داديمسوم
سخنگو و پنهان و در پوشش، و از آن جهت دثار به اين نام خوانده شده كه شخص خفته را پنهان مىكند، از باب دثرت المعالم كه به معناى محو شدن و پنهان ماندن آثار و نشانهها است، و بنا بر اين محتمل است كه سورة المدثر شروع مرحله آشكار شدن دعوت اسلامى بوده باشد كه در آغاز به صورت سرّى و پنهانى صورت مىگرفت ... و اگر اين رأى درست بوده باشد، به راه حلى براى از بين رفتن اختلاف ميان مفسّران در اين باره كه آيا سورة العلق نخستين سوره نازل شده از قرآن بوده است يا سورة المدثر، دست خواهيم يافت، و بر ما معلوم مىشود كه العلق اول سوره بدون قيد و شرط نازل شده است، اما مدثر نخستين اجازه خداوند متعال به آشكار كردن دعوت مردمان به اسلام بوده است.قُمْ فَأَنْذِرْ- برخيز و مردمان را آگاه كن.»رازى گفته است كه در فرمان «قم» خدا دو وجه وجود دارد: يكى آن كه از خوابگاه خود برخيز، و با عزم و تصميم قيام كن، «10» و ديگر آن كه معنى وسعت قيام براى جهاد و تغيير و انقلاب را نيز دارد، بدان سبب كه خداوند متعال باز پسماندگان و ساكنان را در اين گفتهاش در قرآن: وَ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدِينَ عَلَى الْقاعِدِينَ أَجْراً عَظِيماً، «11» و نيز در جاهاى ديگرى از قرآن «12» به نشستگان (القاعدين) توصيف كرده است و بيم دادن و بر حذر داشتن از پيامدهاى گمراهى و انحراف از مهمترين هدفهاى جنبش مكتبى اصيل و از خاستگاههاى آن است، بدان سبب كه در حقيقت پيشروان و پيشاهنگان را به احساس كردن واقعيت فاسد برمىانگيزد، و سپس با ايمان داشتن به مسئوليّت ربّانى آنان را به حركت وامىدارد.10- التفسير الكبير، ج 30، ص 190.11- النساء/ 95.12- المائدة/ 24 التوبة/ 46 و 86.