حب و خودپسندى - نماز و شکوفه های زندگی نسخه متنی

مى برد و مى گفت : يخها را بشكن و وضو بگير! من جز اطاعت چاره اى نداشتم ، امّا اكنون كه جوانم و پدر پيرم حريفم نيست ديگر نماز نمى خوانم و آن دينِ عصايى و تحميلى رارها كرده ام .(39)

حب و خودپسندى

حـب و خـوددوسـتـى و پـسـنـديـدن اعـمـال ، گـفـتـار و رفـتار خود در انسانها وجود دارد. كودكان و نـوجـوانـان نـيـز از ايـن امـر مـسـتثنى نبوده اعمال و رفتار خود را مى پسندند و به شدت به آن دلبسته اند.

والديـن با بهره گيرى از اين انگيزه درونى ، مى توانند آنان را در جهت عبوديت الهى و رابطه بـا خـداونـد سـبحان هدايت نمايند. و از بُعد مثبت اين خصيصه سود جويند. مثلاً بگويند، من مطمئنم كـه تـو نـمـاز را دوسـت دارى . زيـرا فـرد آگـاهـى هـسـتـى ، يـا وقـتـى كـه تـو را در حـال نـمـاز مـى بـيـنـم احـسـاس مـى كـنـم داراى شـخـصـيـت الهـى هـسـتـى و امثال اينگونه موارد.

تـاءيـيـد اعـمـال مثبت كودك و نوجوان باعث تقويت حبّ به خود و خودپسندى او است ، لذا بايد با دقت و ظرافت انجام شود به طورى كه موجبات غرور و خودپسندى منفى را براى او فراهم نكند.

شناساندن انسان

بـا آگـاه كـردن كـودك و نوجوان به نقص ها و كاستى هايى كه در وجود انسان است از يكسو، و معرفى مسؤ وليت هاى سنگين و مهم انسان از سوى ديگر، مى توان آنان را به نماز و رابطه با خداوند ترغيب نمود.

والدين بايد بكوشند تا به كودك و نوجوان خود بفهمانند كه انسان موجودى است كه در دام هاى فـخـر و تـكـبـر، نـاسـپـاسـى و كـفـران ، حـرص ، بخل ، بيقرارى ، ضعف و ناتوانى ، طغيان ، جدال و ظلم ، شيفتگى دنيا، علاقمندى به بدى و زشتى و... گرفتار مى آيد و از طرف ديگر در بـرابـر خـداونـد سـبـحـان ، خـود، اجـتـمـاع ، خـانـواده ، فـامـيـل ، هـمـسـايـگـان و... مـسـؤ ول است و بايد به درستى ايفاى نقش الهى و انسانى نمايد.

در ايـن صـورت والديـن بـا بـهره گيرى از اين درك و شناخت كودك و نوجوان ، مى توانند اهميت رابطه با خداوند و نماز را براى او تبيين نمايند تا اطمينان يابد كه در بين ضعف ها و نقص ها و مـسـؤ وليـت سـنـگـيـن راهـى مـطـمئن وجود دارد و آن برقرارى ارتباط مستمر و مستحكم با خداوند بزرگ است .

عـلاوه بـر ايـنـهـا، زمـيـنـه هـاى درونـى ديـگـرى هـمـچـون الگـوپـذيـرى ، تـمـايـل به شناخت خود و خدا، كنجكاوى و چراها، ايمان طلبى ، احساس نياز به عبوديت ، شور و شيفتگى و مانند آن را مى توان نام برد.(40)

بـا شـنـاخت درست و بهره گيرى صحيح از اين عوامل ، مى توان كودك و نوجوان را به گلستان عبوديت و نماز رهنمون كرد تا از سرچشمه فيض و رحمت پروردگار سيراب گردد.

زمينه هاى بيرونى

محيط خانواده ، محيط اجتماع و تمام كسانى كه به نحوى با كودك و نوجوان ارتباط دارند، زمينه هاى بيرونى محسوب مى شوند. اين زمينه ها مى تواند اثر و نقش ‍ سازنده يا تخريبى برآنان بگذارد.

كـودكـان و نـوجـوانـان بـه امـور مـحـسـوس و ظـاهـرى تـوجـه بـيـشـتـرى دارنـد، بـه هـمـيـن دليل اين امور برايشان با اهميت تر است .

فراهم ساختن زمينه هاى بيرونى تربيت به منظور ترغيب كودك و نوجوان به نماز، مى تواند مـحـرك فـعـاليـت ، حـركـت و تمايل او به سوى فرامين الهى و رهنمودهاى قرآن كريم باشد. در ذيل برخى از اين زمينه ها به اختصار مورد بررسى قرار مى گيرد:

طرح و گفتگو درباره نماز

اگـر والديـن در حـضـور كـودك و نـوجـوان مسائل و معارف مربوط به نماز را طرح و درباره آن گفتگو كنند، به طور غيرمستقيم بر آنها تاءثير خواهد گذاشت .

صـحـبـت و گـفـتـگـو دربـاره نـمـاز مـى تواند در قالب شعر و سرود، قصه و حكايت ، توضيح مـطالب مربوط به نماز، طرح و نقاشى و مانند آن انجام شود تا در ذهن و روان كودك و نوجوان اثـر گـذاشـتـه بـا تـوجه به حس كنجكاويى كه دارند، خود به فعاليت فكرى و عملى در اين موضوع وادار شوند.