تغافل - نماز و شکوفه های زندگی نسخه متنی
سـازد. كـودك در ايـن مـرحـله شـخـصـى را كـه بـا وى همانند شده از نظر دور مى كند و تنها خـصـايـص اخـلاقـى او را بـه شـخـصـيـت خـود مـى بـخـشـد. كـودك قبل از اين مرحله براى خود مبانى خاص برگزيده بود كه حالا مى تواند براساس آن آرمان ها، خواست ها و تمايلات و قواى خود را پايه ريزى كند.(49)
تـلاش فـراوان انـبـيا، اوصياى الهى و صلحا بر اين بوده است كه انسان ها داراى كرامت و عزّت نفس باشند و گرامى داشته شوند. قرآن كريم در اين باره مى فرمايد:
( وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَنى آدَمَ) (سوره اسرى / 70)
همانا فرزندان آدم را گرامى داشتيم .
پـيـامـبـر اكـرم (ص )و امـامـان مـعـصـوم (ع )در موارد زيادى به اكرام كودكان و رعايت حقوق آنان سـفـارش فـرمـوده انـد، از جـمـله بـا انـتـخـاب نـام نـيـكـو، تـغـذيـه سـالم و حـلال ، رفـتـار مـناسب و عادلانه ، بازى با كودكان ، صدا زدن با القاب محترمانه ، حتى سلام كـردن بـه آنـان ، شخصيت كودكان و نوجوانان را محترم شمرده تا در آينده انسان هاى وارسته و متدينى باشند.
رسول مكرم اسلام (ص )درباره احترام به فرزندان به صراحت فرمودند:
فرزندان خود را احترام كنيد و با آنان مؤ دبانه برخورد نماييد.(50)
اگـر انـسـان بـه عـزّت نـفـس حـقيقى نه تصنعى و خيالى دست يابدبه طور حتم و يقين از نظر روانـى داراى شـخـصـيـت سـالم ، طـبـيـعـى و پـويـا خـواهـد بـود. ايـن سـلامـت مـانـعـى در قـبـال اخـتـلال هـاى روانـى و شـخـصـيـتـى كـودك و نـوجـوان هـمـچـون لجـاجـت ، احـساس حقارت ، پـرخـاشـگـرى ، انـزوا و گـوشـه گيرى ، خود مطرح كردن منفى (درصورتى كه شكست خورده باشد) و مانند آن مى باشد.
( راجرز) محقق روانشناسى مى نويسد:
آدمـى نـيـاز دارد بـه ايـنـكـه ديـگـران بـرايـش قـدر و مـنـزلتـى قـايل باشند و خويشتن را با قدر و قيمت ببيند و در برخورد با قدردانى ديگران اين احساس را بـه دسـت آورد كـه داراى ارزشـى اسـت كـه در فـراز و نـشـيـب زنـدگـى وى را يـارى مـى كند.(51)
و نيز درباره عزّت نفس كودك مى نويسد:
طـرز بـرخـورد گـرم و محبت آميز، احترام ، صميميت ، پذيرش و مهربانى ازطرف محيط به ويژه اولياى كودك ، احساس عزّت نفس را در فرد ايجاد مى كند.(52)
روانـشـنـاس اجـتـمـاعـى ( اليـور ارنـسـون ) دربـاره نـقش عزّت نفس درانجام كار خوب يا بد مى نويسد:
شـخـصـى كـه عـزت نـفـسـش پايين است ، خيلى مشكل نيست كه مرتكب عملى غير اخلاقى گردد، چه ارتكاب يك عمل غير اخلاقى با خود پنداره او ناهماهنگ نيست . از سويى ديگر اگر شخصى عزّت نـفـس بـالايـى داشـتـه بـاشـد، احـتـمـالا بـيـشـتـر در بـرابـر وسـوسـه ارتـكـاب يـك عمل خلاف مقاومت مى كند. چون رفتار خلاف ، ناهماهنگى بسيارى در او پديد مى آورد.(53)
مساءله مهم اين است كه در قبال رفتارهاى نادرست كودك ونوجوان چگونه بايد برخورد كرد كه بـه شـخـصـيـت او آسـيـبـى وارد نـشـود؟ در ذيـل يـكـى از بـرخـوردهـاى صـحـيـح درمقابل خلاف كودكان شرح داده مى شود.
تغافل
يـكـى از روش هـاى اصـلاحـى بـراى رفـتـارهـاى نـادرسـت در امـر تـربـيـت ( تـغـافـل ) اسـت كـه بـه مـعـنـى تـظاهر و خود را به غفلت زدن مى باشد؛ يعنى اگر كودك و نـوجـوان خـطـايـى انـجام داد به حساب نياورده و طورى جلوه دهيد كه شما نمى دانيد. امّا در باطن عـلت رفـتـارش را دريـابيد و راه حل مناسب را با شيوه غيرمستقيم به اجرا گذاريد كه بسيار مؤ ثر و نافع مى باشد.
خـواجـه نـصـيـرالديـن طـوسـى مـتـفـكـّر بـزرگ اسـلامـى دربـاره تغافل مى نويسد:
كودك را بايد به هر خلق نيكى كه از او صادر مى شود مدح گويند و اكرام كنند و برخلاف آن تـوبـيـخ و سـرزنـش صـريـح نـنـمـايـنـد كـه بـر قـبـح اقـدام نـمـوده اسـت ، بـلكـه او را بـه تغافل نسبت دهند تا با تجاسر (گستاخى ) اقدام نكند و اگر برخود مى پوشد، پوشيده دارند و از عادت گرفتن توبيخ و از
لطفا منتظر باشید ...
