از مسائلى كه در تربيت و آموزش نماز نقش مؤ ثرى دارد، نوع رفتارى است كه والدين با كودك و نـوجـوان دارنـد؛ زيـرا رفـتار و عملكرد والدين تاءثير مثبت و يا منفى ايجاد مى كند. در نتيجه شرايط خاصى را براى آنان فراهم مى نمايد كه اين شرايط مى تواند سازنده و هدايت گر يا مخرّب و گمراه كننده باشد. در ذيل برخى از رفتارهاى والدين را در اين باره به اختصار شرح مى دهيم :
آزادى و محدوديت
يـكى از مسايلى كه والدين در تربيت كودك و نوجوان با آن مواجه هستند مساءله آزادى و حدود آن است .راستى چگونه بايد باشد؟ در ايـن بـاره مـعـمـولاً والديـن گـرفـتـار افـراط يـا تـفـريـط مـى شـونـد، بـرخـى آزادى كـامل و بدون هدايت و راهنمايى و كنترل هاى صحيح را در پيش مى گيرند، و برخى ديگر بعكس با ايجاد محدوديت شديد آنان را در شرايط بسيار بدى قرار مى دهند. امّا حقيقت اين است كه آزادى كودك و نوجوان در حدى كه دچار گمراهى و سردرگمى نشوند امرى سازنده است و محدوديت هاى بجا و مناسب نيز بر اين سازندگى مى افزايد. زيرا آزادى و اختيار درست ، موجب شكوفايى و رشـد اسـتـعـدادهـا مـى شـود و گـرنـه از رشـد و بـلوغ فـكـرى و كـمـال روحـى مـحـروم مانده هميشه خود را نيازمند و وابسته به كمك و يارى ديگران احساس خواهد كرد.مـنظور از آزادى در تربيت برداشتن محدوديت ها نيست بلكه نبودن اجبارها است . يعنى والدين به گـونـه اى بـا كـودك و نـوجـوان رفـتـار نمايند كه او با انتخاب و تلاش خود، استعدادهايش را شـكـوفـا نـمـايـد و اگـر هـم دچـار خـطـا شـود، بـا راهنمايى ، مدارا كردن ، برخورد عقلايى با مسايل و در نهايت بهره گيرى صحيح از آزادى مسير درست را برگزيند.همچنين بايد توجه داشت كه منظور از آزادى كودك و نوجوان اين نيست كه از فرامين درست والدين پـيـروى نـكـنـنـد، بلكه منظور آن است كه اطاعت آنان از والدين ، از روى رغبت و علاقه باشد نه اطـاعـت اجـبـارى و كـوركـورانـه . اطـاعـت تـحميلى و رشد نيافته نمى تواند قلبى و با انگيزه درونـى بـاشـد لذا دوام ندارد، حتى در بسيارى مواقع باعث تنفر از والدين و خواسته هايشان را نيز در پى خواهد داشت !در تـربـيـت نـمـاز بايد به آزادى و محدوديت ، توجه دقيقى كرد و با روش هاى درست و عقلانى آنـان را يـارى نـمود تا خود آزادانه به نماز روى آورند. نماز تحميلى و عبادت اجبارى نه تنها اثـر سـازنـده اى نـدارد بـلكـه گمراهى حتمى را به همراه خواهد داشت كه به صورت لااُبالى گرى و گريز از دين يا تحجّر و ظاهرنگرى باقى مى ماند.اگـر نـوجوان در مواقعى سهل انگارى كرد و نماز نخواند، اولين روش ايجاد محدوديت ، فرياد، كتك ، اعتراض و خشونت نيست بلكه بايد علت را درك كرد و با عادت دادن ، تشويق ، مهربانى و مـحـبـت و ابراز همدردى و همراهى او را به راه مستقيم عبوديت و بندگى خداوند ارشاد نمود. مولاى متقيان على (ع )فرمودند:با خشم و غضب امكان تاءديب و تربيت نيست .(45)اگـر هـمـه اقـدامـات لازم بـه درستى انجام گرفت و نتيجه نداشت ،لازم است با قاطعيت و جديت ، هـمـراه بـا مـدارا و لطـف ، صـبـر، و بـه تـدريـج و مـداومـت از او بـخـواهـيـد كـه آن عـمـل را انـجام دهد. در اين صورت ، مواردى را كه كودك و نوجوان كراهت داشت ، به تدريج و با تمرين و مداومت از بين مى رود.
پرهيز از چشم و هم چشمى
يـكى از آفات مهم تربيتى ، چشم هم چشمى والدين در تربيت فرزندان است . زيرا مى پندارند كه نبايد از ديگران عقب ماند.كـودكـان و نوجوانان هر يك با همديگر فرق دارند. زيرا استعداد، توانايى ، درك و تشخيص ، محيط خانوادگى ، وراثت ، محيط اجتماعى ، رفتار والدين و نوع تربيت هر كدام عاملى براى اين تـفـاوت هـا بـه
لطفا منتظر باشید ...
