دورى از شتابزدگى - نماز و شکوفه های زندگی نسخه متنی

حـساب مى آيند. ممكن است كودكى از لحاظ ادراك و يا آمادگى بيانى ، زودتر از ديـگـران بتواند فعاليت هاى ذهنى را شروع كند و عملى را ياد بگيرد ولى كودك ديگر ديرتر به اين مرحله برسد.

بنابراين در آموزش و تربيت الهى ، آيا چنين تصورى صحيح است كه فرزندمان را با كودكان ديـگـر كـه زودتـر نـمـاز را يـاد گـرفـتـه انـد و بـه ايـن عمل نيكو مزين شدند مقايسه كنيم و در اثر اين مقايسه به برخوردهاى نادرست همراه با سرزنش و ملامت زياد او را از ميدان به در كنيم ؟!

مولاى متقيان امير مؤ منان درباره سرزنش و ملامت فرمودند:

زياده روى در ملامت آتش خيره سرى و لجبازى را شعله ور مى سازد.(46)

بـنـابـرايـن زيـبـنـده اسـت كـه بـا آگاهى ، ايجاد محيط مناسب ، رفتارسازنده و مؤ ثر، آموزش ‍ صحيح ، صبر و بردبارى ، پرهيز از چشم و هم چشمى و با توجه به توانايى ها و استعداد و مـوقـعـيـت فـرزنـدمـان ، او را بـه گـلسـتـان عـشـق و بـنـدگـى رهـنـمـون سـازيـم تـا عـطـر دل انگيز عبادت را با جان و دل دريابد و شيفته نماز گردد.

دورى از شتابزدگى

از جـمـله آفـات آمـوزش و تربيت نماز شتابزدگى و عجله است . اگر مى خواهيم كودك و نوجوان فـريـضه نماز را پاس دارد، ضرورى است در آموزش و تربيت از هرگونه شتابزدگى و كار نـسـنـجـيـده پـرهيز نماييم . زيرا شتابزدگى موجب هلاكت ، پشيمانى و خطا و لغزش است مربى بزرگ عالم بشريت على (ع )در اين باره فرمودند:

عجله موجب لغزش است .(47)

آمـوزش شـتـابـزده ، آمـوزشـى سـطـحـى ، ظاهرى ، موقتى و ناقص بوده و در بسيارى موارد كج فهميدن و در نتيجه بد عمل كردن را به دنبال دارد.

آمـوزش نـمـاز بـايـد در حـد درك و طـاقـت كـودك و نـوجـوان بـاشـد و بـا تـاءمـل و بـه تـدريـج صـورت گـيرد، والدينى كه براى تربيت الهى فرزندان خود فعاليت نـمـى كنند يا فعاليت مؤ ثرى ندارند، چگونه توقع دارند كودك و نوجوان در چند جلسه و با چـنـد تذكر و نصيحت معارف نماز را درك كرده و به كار بندد؟ آيا با انديشه ( ره صد ساله را يك شبه پيمودن ) مى توان به تربيت الهى دست يافت ؟ بـنـابـرايـن ، والديـن بـراى تـعـمـق بـاور ديـنـى در كـودك و نـوجـوان لازم اسـت بـا تاءمل و به دور از هرگونه شتابزدگى عمل كنند و از كُندى آموزش نهراسند، بلكه سعى كنند به طور غير مستقيم و در عين حال فعال براى كودك زمينه سازى نموده تا خود با انديشه خويش به درك مفاهيم دينى از جمله معارف نماز نايل آيد تا حدى كه هدفش كسب و رسيدن به واقعيت هاى دينى و دست يابى به آثار فردى و اجتماعى نماز باشد.

نـكـتـه قـابـل ذكـر اينكه ، عجله در كار خير بسيار نيكو است ، امّا به اين معنى نيست كه انسان در انـجـام كار خيرى همچون نماز، شرايط و مقتضيات تربيت را مد نظر قرار ندهد و در زمان كوتاه به نتيجه ناقص دست يابد.

رابطه تكريم شخصيت با نماز

احـتـرام بـه شـخـصـيـت كـودك و نـوجـوان در شخصيت سازى آنان نقش مؤ ثرى ايفاء مى كند و مى تـوانـد رابطه درست يا نادرستى را درباره شخصيت الهى آنان ايجاد نمايد. براى روشن شدن مطلب ، ابعاد شخصيت كودك و نوجوان را به صورت فشرده مطرح مى كنيم تا بتوانيم رابطه آن را با نماز دريابيم .

در تعريف شخصيت چنين آورده اند:

شخصيت مجموعه اى از جنبه هاى بدنى ، عادات ، تمايلات ، حالات ، افكار، نظريات ، استعدادها، و رفـتـارهـايـى اسـت كـه در فرد به صورت خصوصيات و صفاتى نسبتاً پايدار درآمده و به صورت يك كل و واحد عمل مى كند.(48)

مـراحـل تـشـكـيـل شـخـصـيـت را در چـهـار مـرحـله تـقـليـد، تـلقـيـن پـذيـرى ،هـمـانندسازى و مرحله تشكيل خود دانسته اند و درباره اين مرحله گفته اند:

اين مرحله نتيجه سه مرحله ماقبل خود است . در اين مرحله كودك شخصيت اكتسابى و يا (من ) خود را مـى