نماز و شکوفه های زندگی نسخه متنی

آموزش اسرار و معارف نماز مصروف دارند. تا بتوانند بطور دقيق و عميق آنان را بـا مـفـاهـيـم ، اهـداف و آثـار عـبـوديـت و نـمـاز آشـنـا كـنـنـد، بـه گـونـه اى كـه خـودشان با مـيـل و انگيزه باطنى به سوى نماز شتافته و خود را نيازمند به ارتباط با خداوند بزرگ كه قدرت بى نهايت است ، بدانند.

والديـن انديشمند، موانع آموزشى و تربيتى نماز را مى شناسند و آگاهند كه از چه شيوه هايى جـهت رفع آنها بهره گيرند تا به مقصود نايل شوند؛ مثلاً مى دانند كه تربيت نماز، فقط به صـورت پند و نصيحت و توقع از فرزند صورت نمى گيرد ـ و اگر تحقق يابد، اثر موقتى و زودگـذر دارد ـ بـلكـه رفـتـار و شيوه هاى عملى و اخلاق نيكوى والدين است كه نقش سازنده و مهمى در ترغيب فرزندان به آداب الهى و نماز دارد.

والديـن آگـاه ، از تشويق و تنبيه بجا و حساب شده بهره مى گيرند تا دچار خطا و اشتباه و يا عـمـل ضـد تـربـيتى نگردند. زيرا، افراط يا تفريط در تشويق و تنبيه ، اثرات تخريبى در روحيه و شخصيت كودك ايجاد مى كنند بطورى كه او از نماز باز مى ماند و به عبادت علاقه اى نـشان نمى دهد. با در نظر گرفتن زمان ، مكان و ديگر شرايط مناسب جهت تشويق و تنبيه ، به يـقين بهتر مى توان از آن به عنوان وسيله اى در جهت ايجاد اشتياق در روح كودك بهره گرفت . مثلاً اگر پدر يا مادرى به فرزندش بگويد، تو ديگر بزرگ شده اى ، بايد نماز بخوانى ! يا فلانى را نگاه كن چه آدم خوشبختى است فرزندانش نماز خوان هستند و مانند آن ، اثرات منفى اين گونه حرف هاى آمرانه و سرزنش آميز، زيادتر خواهد بود.

شـرايـط و وضـعـيـت هـر خـانـواده و هـر كـودكـى نـيـز بـا ديـگـران تـفـاوت دارد، بـه هـمـيـن دليـل نـبايد همه را با يك ديد نگاه كرد. لذا با آگاهى و شناخت صحيح از شرايط و روحيات هر كس ، بهتر مى توان او را به عبادت پروردگار ترغيب نمود.

از ديـد عـلوم تـربيتى ، بر والدين است كه با ضعف ها و نواقص رفتارى كودك درست برخورد كـنـنـد و اگـر ضـعـفـى از كـودك و نـوجـوان خـود ديـدنـد بـه دنـبـال پيدا كردن علت و يافتن راه حل مناسب باشند، نه اين كه بر سرش فرياد زنند يا او را سـرزنـش و تـحقير كنند و يا در بين جمع ، ضعف ها و كاستى هاى او را برملا نمايند! هرگز با اين گونه روش هاى ضد تربيتى نمى توان كودك و نوجوان را به نماز ترغيب كرد.

والدينى مى توانند فرزندانشان را به سمت عبادت و بندگى خداوند راهنمايى كنند كه از نحوه تربيت الهى آگاهى دقيق و درستى داشته باشند، همچنين از گرايش ها و تمايلات كودك باخبر بوده و با توجه به آنها بتوانند او را به سوى نماز هدايت كنند. مثلاً دعوت كودك به نماز در هـنـگـامى كه به تماشاى فيلم يا بازى مورد علاقه اش ‍ سرگرم است كار درستى نيست و زمان سنجى صحيحى صورت نگرفته است . زيرا كودك امر احساسى و تخيلى برايش جاذبه دارتر و دلپذيرتر است تا يك امر فكرى و تعقلى همچون عبادت و نماز.

دانـسـتـن روش هـاى مـخـتلف تربيتى ، ياريگر والدين در ترغيب كودك و نوجوان به نماز است . گـاهـى روش مـسـتـقـيـم مـفـيدتر است و گاهى اين روش اثر و نتيجه اى به همراه ندارد بلكه در شـرايـطـى اثـر تخريبى و منفى مى گذارد. گاهى روش هاى غير مستقيم همچون كنايه ، اشاره ، تشويق اصل عمل و مانند آن بسيار اثربخش تر و مؤ ثرتر است . لذا در اجرا و بهره گيرى از هر روشى بايد به دقت ، شرايط، زمان ، مكان و اثر آن مد نظر باشد.

اگـر كـودك و نـوجـوان در حـضـور عـده اى قـرار دارد، براى اينكه غرور نوجوانى و شخصيت او ضـربـه نخورد، مى توان گفت ؛ ( فرزندم به نماز علاقه دارد) يا مثلاً ( ديروز زودتر از من نمازش را خواند) و با امثال اين گونه مطالب به طور غير مستقيم به او يادآور شد كه نمازش را بـخـوانـد. اگـر در جـمـع نـبـاشـد، بـايـد بـا مـهـربـانى و تشويق و ذكر نعمت هاى خداوند و شـكـرگـزارى از صـاحـب نـعـمـت و مانند آن ، او را به نماز دعوت كرد. مطمئناً كودك و نوجوان در قـبـال والديـن آگـاه و كاردان ، دعوت به نماز را مى پذيرد و به مرور زمان و در اثر تكرار و عـادت ظـاهـرى و فـهـم و درك بـاطـنى ، از مشتاقان به عبادت مى شود خصوصاً هنگامى كه لذت معنوى عبادت را بچشد؛ در اين صورت از راز و نياز جدا نمى گردد.

ج ـ آگـاهـى نـسـبت به روحيات كودك و نوجوان : طبق تحقيقات دانشمندان علوم تربيتى ، كودك و نوجوان در سنين مختلف داراى ويژگى ها و صفات گوناگون است كه بدون آگاهى و شناخت از آن خصوصيات ، امكان يك تربيت موفق ، خصوصاً در بُعد نماز ميسر نمى باشد.