تأثير دعا در ظهور حضرت قائم(عليه السلام) نسبت به احوال بندگان
و خلاصه از آنچه گفتيم اين است كه : اثر دعاء در فرج آنحضرت (عليه السلام)نسبت به احوال بندگان بر سه وجه است :
نوع اوّل :
نسبت به بندگان مؤمن كه اقرار به توحيدالهى و رسالت حضرت خاتم النبيّين (صلى الله عليه وآله) و ولايت ائمّه طاهرين (عليهم السلام) دارند ، هرچند در اعمال از اهل معصيت بوده و داراى وصف تقوا نباشند ، پس هرگاه اين دعا از آنها واقع شود ; تأثير در امور دنيوى آنها دارد ، و وسيله اصلاح امورشان خواهد شد ، بر حسب آنچه در اين فرمايش كريمه : ( وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة خَيْراً يَرَه) ( [37] )بيان فرموده كه : هر كس عمل خيرى از او صادر شود و فائده آن را و لو در دنيا خواهد ديد .بلكه در اين دعا براى آنها يعنى اهل معصيت اميد وسيله نجات در آخرت نيز هست ، به مقتضاى فرمايش نبوى (صلى الله عليه وآله) درچند روايتى كه ذكرشد ; كه :« هركس با قلب و زبان يا با مال يا به هر وجه ديگر ذرّيه مرا نصرت و يارى نمايد ، او را روز قيامت شفاعت مى كنم ، هر چند با گناه اهل دنيا باشد ».و اين دعا ; مودّت قلبى و زبانى است ، بلكه علاوه بر اين ; اين دعا فى نفسه مصداق موالات ، و هم مصداق تشكّر نعمت و احسان ، و هم مصداق نصرت نسبت به آنحضرت (عليه السلام) مى باشد.پس با ملاحظه آنكه يك مرتبه از اصل تقوا ــ كه اجتناب از كفر و شرك است ــ در اين طايفه بواسطه ايمان آنها اين درجه از تقوا موجود است ، به علاوه دشمنى با دشمنان اهل بيت (عليهم السلام)ــ كه از اركان تقواى ظاهرى و باطنى است ــ را نيز دارا هستند ، و لهذا با وجود اين شرط و لو به يك مرتبه از آن باشد يك درجه از قبولى در اعمال و عبادات آنها ثابت است ، پس دعاى آنها در فرج آنحضرت (عليه السلام)هم نزد خداوند مقبول خواهد بود ، يعنى موجب اجر و ثواب اُخروى مى شود و لو به درجه غير كامل باشد .و بنابراين ; هر گاه سعى در دعا براى فرج آنحضرت (عليه السلام) نمايند و مواظبت بر آن داشته باشند با همان حال عصيان آنها ، پس كمال اميدوارى هست كه اين دعا وسيله توفيق آنها براى ترك معاصى شده و به رتبه تقوى برسند .چنانچه اين اثر از براى نماز در اين آيه مباركه بيان شده است ; ( اِنَّ الصَلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحشاءِ وَ الْمُنْكَرِ) ( [38] ) و دربيان آن حديثى نقل شده است كه در زمان حضرت رسول (صلى الله عليه وآله)جوانى بود كه مرتكب انواع منكرات چون زنا و امثال آن مى شد ، و لكن مواظبت به نماز جماعت با آنحضرت صلوات الله عليه داشت ، پس شكايت حال او را خدمت ايشان نمودند .حضرت فرمود : « بزودى نماز او را از اين افعال زشت باز دارد ، چنانچه خداوند مى فرمايد ».پس زمانى نگذشت كه بوسيله محافظت بر نماز به ترك معاصى موفّق شد . و از اهل صلاح و تقوا گرديد ، و عاقبت هم توفيق شهادت را دريافت .( [39] )
نوع دوّم :
نسبت به جمعى از مؤمنين است كه درصدد تحصيل تقوا سعى دارند ، و در طريق آن مجاهده مى كنند و اهتمام در توبه واستغفار ــ كه اوّل مرتبه آن است ــ دارند ، و با اين حال بر اين دعا