مقام اوّل : صبر بر ظلم اعداء از جهت خوف از آنها و در آنچه از آنها بر مؤمنين در دولت باطل و در حال غيبت و استتار امام (عليه السلام) وارد مى شود ، بر حسب آنچه ـ در حديث عمار ساباطى ـ بيان كرديم بواسطه اين صبر فضائل زيادى را افزون بر آنچه را اهل دولت حقّ در وقت ظهور درك مى كنند ، او چندين برابرش را درك مى كنند.و فرمود: هر كدام از شماها در حال انتظار و صبر نمودن بر اين ظلمها بميرد ; نزد خدا از بسيارى از شهداى بدر و احد افضل است .و همچنين به اين درجه از صبر در روايتى كه در «بحار» نقل شده ; اشاره شده است كه آنحضرت (عليه السلام) به بعض از مواليان خود فرمودند:« ألا تعلم أنّ من انتظر أمرنا و صبر على ما يرى من الأذى و الخوف هو غداً في زمرتنا؟» .( [38] ) يعنى : آيا نمى دانى آنكه هر كس انتظار امر ما را داشته باشد ، و بر آنچه ببيند ازاذيّت و خوف ودشمنان; صبرنمايد ، درروز قيامت در زمره ما خواهند بود.
صبر بر بلاياو هموم
مقام دوّم صبر بر كلّيه بليّات و هموم و احزانى كه از هر جهتى به سبب غيبت امام (عليه السلام)بر مؤمنين وارد مى شود .چنانچه در «كافى» از ابى صلاح كنانى روايت كرده كه گفت: خدمت حضرت صادق (عليه السلام) بودم پيرمردى را حضور ايشان آوردند ، عرض كرد: يا اباعبدالله نزد شما از ظلم فرزندانم و اذيّت برادرانم به من در اين سن پيرى شكايت دارم .آنحضرت (عليه السلام) فرمودند: اى فلان ! بدرستيكه از براى حقّ دولتى است ، و ازبراى باطل هم دولتى ، و اهل هر يك در دولت ديگرى در ذلّت خواريند ، و بدرستيكه كمتر چيزى كه به مؤمن در دولت باطل مى رسد; ظلم اولادش و جفاى برادرانش است ، و هيچ مؤمنى نيست كه او را راحتى و آسودگى در دولت باطل برسد; مگر آنكه در مقابل آن قبل از مردن او يا در بدن او يا در اولادش يا در مالش گرفتار خواهد شد ، تا آنكه خداوند او را از هر آلودگى كه پيدا كرده است به آن ــ از قذرات راحت در دولت باطل ــ خالص گرداند ، و بهره او را در دولت حقّ كامل گرداند ، پس صبر كنيد و شاد باشيد.( [39] ) پس از اين حديث شريف استفاده مى شود كه: هر بنده مؤمن كه از براى او بهره و نصيبى باشد در دولت حقّ و زمان فرج اهلبيت اطهار (عليهم السلام) خداوند متعال او را تا آن عهد باقى مى دارد ، يا آنكه اگر قبل از آن زمان بميرد ; او را در آن زمان زنده مى فرمايد .پس لازمه آن نصيب و بهره در دولت حقّ ; آن است كه : قبل از وقوع فرج اهل حقّ در زمان حيات زندگى اش حتماً بليّه اى از بليات گرفتار شود ، و بايد در آن صبر نمايد ، و از خداوند در امر صبر خود طلب يارى كند ، بلكه بر حسب اين بشارت ; بايد طبيعتاً كمال رضا و تسليم را داشته باشد ، و در صورت امكان از طلب لذّت جوئى و راحت طلبى اعراض كنند.
صبر بر طولانى شدن زمان غيبت
مقام سوّم صبر در طولانى شدن غيبت امام (عليه السلام)است به آنكه با قلب يا با زبانش بر خداوند يا بر امام (عليه السلام)اعتراض ننمايد ، و بگويد چرا غيبت ايشان را طولانى فرموده است ؟ يا آنكه چرا با وجود اين همه فساد و غلبه آن بر تمامى زمين; ايشان ظاهر نمى شوند ؟زيرا بعد از اينكه يقين و اعتقاد بنده مؤمن; صحيح و با حقيقت باشد در آنكه جميع امور زمينى و آسمانى بر وفق اراده و مشيّت حضرت احديّت جلّ شأنه مى باشد ، و بدون آن هيچ امرى وقوع نمى يابد ، بخصوص اعظم امور كه تعيين وجود امام (عليه السلام)است ، و نيز همه تصرّفات ايشان به اذن الهى است ، و
لطفا منتظر باشید ...
