تشكّل يگانهاى يك سپاه ، درگذشته كه از تكنيك و سلاحهاى پيشرفته برخوردار نبودند، با امـروز كه در نظام ارتشها پيشرفتهاى چشمگير و شگفتى رخ داده ، متفاوت است ، ولى در برخى از اصـول و ضـوابـط سـازماندهى ، تفاوت چندانى ندارد. رواياتى در اين زمينه موجود است كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم :1 ـ از امـام عـلى (ع ) نقل شده است كه آن حضرت هرگاه تصميم به نبرد مى گرفت ، لشكرها و تـيـپـهـا را آمـاده و سـازمـاندهى مى كرد و ميان قبايل جدايى مى افكند (يعنى بافت يگانها را بر مبناى قبيله اى قرار مى داد) و براى هر يك از تيپها و لشكرها فرمانده تعيين مى كرد. صفوف را مـنـظـّم مـى سـاخت و نيروهاى سواره نظام را گروه بندى كرده و سازمان مى داد. سپس براى نبرد حركت مى كرد.^(635) 2 ـ همچنين از امام على (ع ) نقل شده است كه رسول گرامى اسلام (ص ) هرگاه عزم نبرد مى كرد، پـيـاده نـظـام و سـواره نـظـام و شـتـرسـواران را سـازمـانـدهـى مـى كـردوآنـان را مـهـّيامى ساخت .^(636) 3 ـ نـقـل شـده اسـت كه امير مؤ منان صلوات اللّه عليه هر وقت آهنگ پيكار مى نمود، سپاه خويش را به گروههاى زير تقسيم مى كرد:الف ـ جناح راست ب ـ جناح چپ ج ـ قلب سپاه كه مركز فرماندهى به حساب مى آمد وخود حضرت درآن جاى داشت .دـ پيكها كه رابط ميان يگانها هستند.ه ـ اعزام دو گروه پيش قراول .آن گاه به سپاهيان فرمان مى داد كه صداى خود را پايين آورده و آهسته سخن گويند؛ خـدا را بـخـوانـنـد و هـمـدلى و يگانگى را بر جمع خويش حاكم كنند و شمشيرهاى خويش را آخته سـازنـد (و در آمـاده بـاش كـامل به سر برند) وبراى ترساندن دشمن ، قدرت نمايى كنند. هر يـگانى در جايگاه خود مستقر و ثابت قدم باشد و هر گروهى كه به دشمن يورش برد، پس از حمله به موقعيّت رزمى خود باز گردد.^(637) 4 ـ حضرت على (ع ) چگونگى آرايش نظامى يك ارتش را اين گونه توصيف كرده است :پياده نظام و تيراندازان را در پيشاپيش لشكر جاى دهيد تا دشمن را تير باران كنند و دو سوى او را نـشـانـه رونـد. سـواران تـيـز پـا را به عنوان رابط يگانها، و نيروهاى ويژه را حافظان پرچم فرماندهى و پشتوانه نيروهاى پيشرو قرار دهيد.براى مقابله با شماراندكى ازدشمن نبايد همگى مراكز خود را رهاساخته وپراكنده شويد.هـر كـس از شـمـا كـه فرصت مناسبى براى ضربه زدن به دشمن يافت ، پس از استحكام مركز خود از فرصت به دست آمده بهره گيرد و پس از انجام ماءموريّت به جايگاه خويش باز گردد.آن گـاه كـه آهـنگ يورش بر دشمن كرديد، نخستين گروه حمله ور، يگان پيشرو باشد. اگر وى اركـانش متزلزل شد شرطة الخميس (پيشمرگان و داوطلبان به كمكش بشتابند و اگر آنان نيز در هـم شـكـسـتـه شـدنـد، از يـكـسـو گـروه ويـژه حـمله ور شود و از سوى ديگر تيراندازان به تـيـربـاران دشـمـن بـپـردازنـد.
لطفا منتظر باشید ...
