اتـحـاد و اخـتـلاف نـيـروهـاى رزمـى در كـنـار ديـگـر عـوامـل از عـلل عـمـده پـيـروزى و شـكـسـت در جـنـگ بـه حـسـاب مـى آيـد. مـكـتـب اسـلام ، مـسـلمـانـان را در هـر حال به وحدت و يگانگى فراخوانده و از اختلاف و تشتّت برحذر داشته است .^(326) تـاءكيد بر اتّحاد و اصرار بر پرهيز از اختلاف به لحاظ پيامدهاى سازنده و خردكننده اين دو عامل است بويژه ، وحدت و همكارى نيروها با يكديگر در صحنه هاى نبرد و همراهى شان با مسؤ ولان ، نـقـش حـيـاتـى در پيروزى قواى نظامى ايفا مى كند، همان گونه كه دوگانگى و اختلاف باعث شكست است .هر گاه نيروهاى رزمى از وحدت و يكپارچگى برخوردار بوده اند، كمتر با شكست روبه رو شده اند و آن گاه كه دچار اختلاف و ناهماهنگى بوده اند، على رغم زيادى نيرو و امكانات بهره اى از پيروزى نبرده اند. از اين رو قرآن كريم از اين دو به عنوان رمز پيروزى و شكست ياد كرده است . هـمـچـنـيـن پـيـامـبـر(ص ) و ائمـّه معصومين عليهم السلام پيوسته نيروهاى رزمى را به اتحاد و همبستگى دعوت كرده و از اختلاف و تفرقه باز مى داشتند كه به مواردى از آنها اشاره مى كنيم .قرآن در اين مورد چه مى گويد؟ آيـات زيـادى در ايـن مـورد وجـود دارد ليـكـن مـا بـه يـك آيـه كـه در ارتـبـاط بـا مسائل نظامى و در صدد بيان علل پيروزى در ميدان نبرد است ، بسنده مى كنيم .(يا اَيُّهَا الَّذينَ امَنُوا اِذا لَقيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَاذْكُرُوااللّهَ كَثيرا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونََ وَ اَطيعُواللّهَ وَ لاتَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ريحُكُمْ وَاصْبِرُوا اِنَّاللّهَ مَعَالصّابِرينَ)^(327) هنگامى كه با گروهى از دشمنان برخورد كرديد استوار بوده و بيشتر به ياد خدا باشيد و از خـدا و رسـولش پـيـروى كـرده و به كشمكش و نزاع نپردازيد كه قدرت و شوكت خود را از دست خواهيد داد و صبر را پيشه خود سازيد كه خدا همراه صابران است .نكات زير در اين آيه به چشم مى خورد كه هر يك به تنهايى براى اهميت موضوع كافى است :1 ـ ايـن آيـه در مـيـان آيـاتـى قـرار دارد كـه در رابـطـه بـا مسائل نظامى و امور جنگى نازل شده است و مسائلى را مطرح مى كند كه به فرموده مرحوم علامه طـبـاطـبـايـى پـيـروزى و شكست در جنگ مرهون رعايت و عدم رعايت آنهاست .^(328) يعنى رعـايـت وحـدت و يـگـانـگـى را در رديـف مـسـائلى هـمـچـون اطـاعـت خـدا و رسـول (اطاعت از فرماندهى ) و صبر و استوارى و به ياد خدا بودن بيان كرده است . با توجّه به نقشى كه هر يك از اينها در پيروزى دارد، اهميّت و نقش وحدت و يكپارچگى افراد در پيروزى معلوم مى شود.2 ـ خداوند در اين آيه از قدرت و شوكت با لفظ (ريح ) تعبير كرده است كه در زبان فارسى بـه مـعـنـاى (باد) مى باشد. بنا به نقل (الميزان ) از كتاب (مفردات ) راغب اصفهانى شايد سرّ ايـن تـعبير آن است كه وحدت و يگانگى ، همان كارى را با دشمن انجام خواهد داد كه باد و خاك و خاشاك مى كند.^(329) 3 ـ ايـنـكـه در آيه شريفه پس از وحدت مساءله صبر و بردبارى مطرح شده ، شايد اشاره به اين نكته باشد كه علاوه بر صبر در مقابل فشارهاى دشمن بايد در برابر نيروهاى خودى نيز صبر را پيشه خود ساخت و در مقابل اختلاف سليقه ها براى حفظ وحدت بردبار بود.
روش و سخن معصوم (ع )
پـيـشـوايان دينى نيز پيوسته نيروها را به وحدت و دورى از اختلاف سفارش نموده و عواقب هر يـك را بـه
لطفا منتظر باشید ...
