چون معاويه از بيعت با اميرمؤ منان عليه السلام سرباز زد و با وعده حكومت مصر عمرو عاص را بـا خـود هـمراه ساخت و خونخواهى عثمان را بهانه قرار داد، اميرمؤ منان (ع ) آتش جنگ را شعله ور ديـد و دسـتور آمادگى و فراهم كردن امكانات جنگى را صادر كرد و در ضمن گفتارى به ياران خود چنين فرمود:پـس بـراى جـنـگ آمـاده شويد و لوازم آن را فراهم كنيد كه آتش كارزار افروخته و روشنايى آن بلند شده است ... .^(730) پـس از پـايـان نبرد با خوارج نهروان نيز امير مؤ منان (ع ) در حالى كه مردم را براى نبرد با مـعـاويه آماده مى ساخت به آنان فرمود: هر چه مى توانيد نيرو و اسبان جنگى آماده سازيد و به خداوند متعال توكل كنيد.^(731)
ج ـ در جنگ جمل :
امـيـرمـؤ مـنـان عـليـه السـلام در جـريـان ايـن نـبـرد، پـيـكـى بـه سـوى اهـل مـديـنـه فـرسـتـاد تـا بـراى وى سـلاح و تـجـهـيـزات تـهـيـه و ارسـال كـنـنـد. آنـان نـيـز آنـچـه را كـه آن حـضـرت خـواسـتـه بـود از قبيل مركب ، سلاح و غيره تهيه كرده و براى وى فرستادند.^(732) از اين شواهد چنين به نظر مى رسد كه اميرمؤ منان (ع ) در زمان خويش در پى تهيه تجهيزات و سلاح بوده تا بتواند هر چه بيشتر توان رزمى نيروهايش را در مصاف با دشمن ، بالا برده و آنان را تقويت كند.
تهيه و به كارگيرى سلاحهاى پيشرفته
پيامبر خدا(ص ) دريافت كه توسعه فتوحات اسلامى و گسترش امور نظامى ايجاب مى كند كه در صدد تهيه سلاحهاى مهمتر و پيشرفته تر باشد و ياران خود را با اين سلاحها آشنا و مجهز نـمـايـد. به همين جهت ، دو نفر از اصحاب خود به نامهاى عروة بن مسعود و غيلان بن سلمة را به (جـُرَش ) كـه يكى از روستاهاى يمن بود؛ فرستاد تا ساخت دب +++ّابه ++^(733) و مـنـجـنـيـق ^(734) را يـاد بگيرند و در فتح دژ طائف از آن استفاده كنند.^(735) گـر چـه ايـن دو نـفـر نـتـوانـسـتـنـد در نـبـرد حـنـيـن و طـائف شـركـت كـنـنـد، امـا رسول خدا(ص ) طبق شرايط پيش آمده در طائف از دبّابه و منجنيق استفاده كرد و با مشورت سلمان فـارسى دستور داد تا منجنيق را براى فتح دژ طائف نصب كنند. سلمان فارسى نيز آن را تعمير و آماده عمل كرد.^(736) مـنـجـنـيـق و دبـّابـه در نبرد طائف وجود داشت و مورد استفاده نيز قرار گرفت . در مورد اينكه اين سـلاحـهـا چـگـونـه تـهيه شده بود، برخى گفته اند: از يهوديان خيبر به غنيمت گرفته شد و بـرخـى گـفـتـه انـد: پـيـامـبـر اكـرم (ص ) پـس از نـبـرد حـنـيـن بـه طـفيل بن عمرو ماءموريت داد تا بت بزرگ ذوالكفّين را از منطقه حنين پاكسازى كند. او نيز پس از انجام ماءموريت منجنيق و دبّابه را از آن سرزمين آورد.^(737) روشـن شـد كـه اسـلام تا چه حد به سلاح و تجهيزات اهميت مى دهد و تا چه اندازه به تهيه آن سـفـارش كـرده اسـت ، هـمـچـنـان كـه سـايـر عـوامـل را از نـظـر دور نـداشـتـه اسـت . سـيـره عـملى رسول خدا(ص ) و امير مؤ منان (ع ) نيز تاءكيدى بر اهميت اين مساءله است .