از نـظـر فـقـه اسـلامـى جـهـاد بـطـور كـلى تـحـت سـه عـنـوان قـرار مـى گـيـرد: جـهاد ابتدايى ^(168)، دفاعى و داخلى كه البته هر كدام اقسام و احكامى دارند و در اينجا به بحث در مورد اهداف اين سه قسم مى پردازيم :
الف ـ اهداف جهاد ابتدايى :
1 ـ رفع موانع آزادى
جـهـادى كـه بـراى دعـوت كفّار به اسلام و پذيرش آيين الهى انجام مى گيرد. اگرچه ابتدا از طرف مسلمانها شروع مى شود، ليكن ماهيت آن دفاعى است ^(169)، زيرا حكومتهاى فاسد مـردم را در حـصـار جهل و گمراهى محبوس كرده و مانع رشد ايشان مى شوند. اسلام اجازه مى دهد كه اين موانع برطرف شود تا مردم بتوانند در فضاى آزاد و جوّ بدون اختناق راه سعادت و مسير رشـد و تـكـامل را پيدا كنند و از بندگى بندگان رها شده ، به بندگى خداوند كه عين آزادى و آزادگى است رو آورند.
2 ـ جهاد وسيله هدايت
جـهـاد اسـلامـى وسـيـله خـونـريـزى نـيـسـت ، بـلكـه وسـيـله اى اسـت بـراى هـدايـت انـسـانـهـا.حـال اگـر بـراى رسـيدن به اين هدف راه ديگرى غير از جنگ وجود داشته باشد، نيازى به جنگ نـخـواهـد بـود. بـه هـمـيـن جـهـت نـخـسـتـيـن وظـيـفـه در جـهـاد اسـلامـى قـبـل از آغـاز نـبـرد، دعـوت دشـمـن بـراى پـذيـرش حـق است . اميرمؤ منان (ع ) فرمود: هنگامى كه رسول خدا(ص ) مرا به يمن اعزام كرد، چنين فرمود: اى على ! هيچ كس را نكش مگر اينكه نخست او را بـه اسلام دعوت كرده باشى ؛ به خدا سوگند اگر خداوند مردى را به دست تو هدايت كند، بـراى تـو بـهـتـر اسـت از هـر چـه خـورشـيـد بـر آن بـتـابـد و تـو صـاحـب اخـتـيـار آن خـواهـى بود.^(170) جـهـاد تـا آنـجـا كـه مـمـكـن اسـت بـايـد سـود مـعـنـوى دوطـرفـه داشـتـه بـاشـد. وقـتـى دشمن در حال گمراهى كشته مى شود، اين جهاد فقط براى مجاهدان سود مى بخشد، اما اگر امكان آن باشد كه در سايه جهاد، دشمن زنده بماند و هدايت شود؛ البته بهتر خواهد بود. ازاين رو، اميرمؤ منان عليه السلام فرمود:(وَ ذلِكَ اَحَبُّ اِلَىَّ مِنْ اَنْ اَقْتُلَها عَلى ضَلالِها)^(171) ايـن (هـدايـت گـمـراهـان ) بـراى مـن بـهـتـر اسـت از ايـنـكـه آنـهـا را در حال گمراهى شان بكشم .
3 ـ دفاع از عدالت و يارى مستضعفان
يـكـى ديـگـر از هدفهاى جهاد اسلامى اجراى عدالت و كمك به مستضعفينى است كه در زير سلطه نظامهاى جائر و حكومتهاى ظالم قرارگرفته اند.وَ مـا لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ فى سَبيلِ اللّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ
لطفا منتظر باشید ...
