تفسیر نمونه جلد 1

مى‏كوبد، از يك سو اثبات مى‏كند كه تنها خدعه و نيرنگ از جانب خود آنها است و از سوى ديگر مى‏گويد اين خدعه و نيرنگ نيز به خودشان باز مى‏گردد و نمى‏فهمند، چرا كه سرمايه‏هاى اصيلى را كه خداوند براى نيل به سعادت در وجودشان آفريده، در مسير خدعه و فريب و نيرنگ بر باد مى‏دهند و دست خالى از هر خير و نيكى، با كوله‏بارى از گناه، از دنيا مى‏روند.

البته هيچكس خدا را نمى‏تواند فريب بدهد، چرا كه او با خبر از آشكار و نهان است، بنا بر اين تعبير به" يُخادِعُونَ اللَّهَ" يا از اين نظر است كه خدعه و نيرنگ با پيامبر و مؤمنان، همچون خدعه و نيرنگ با خدا است، (در موارد ديگرى از قرآن نيز ديده مى‏شود كه خداوند براى تعظيم پيامبر و مؤمنان خود را در صف آنها قرار مى‏دهد).

و يا اينكه بر اثر عدم شناخت صفات خدا با افكار كوتاه و ناقص خود به راستى فكر مى‏كردند ممكن است چيزى از خدا پنهان بماند و نظير آن نيز در بعضى ديگر از آيات قرآن ديده مى‏شود.

به هر حال، آيه فوق، اشاره روشنى به مساله فريب و جدان دارد و اينكه بسيار مى‏شود كه انسان منحرف و آلوده، براى رهايى از سرزنش و مجازات و جدان در برابر اعمال زشت و انحرافى دست به فريب و جدان خويش ميزند، و كم كم براى خود اين باور را به وجود مى‏آورد كه اين عمل من نه تنها زشت و انحرافى نيست بلكه اصلاح است و مبارزه با فساد (إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ) تا با فريب و جدان، آسوده خاطر به اعمال خلاف خود ادامه دهد.

مى‏گويند يكى از سران آمريكا در پاسخ اينكه چرا دستور داده است دو شهر بزرگ ژاپن (هيروشيما، و ناكازاكى) را بمباران اتمى كنند و حدود 200 هزار نفر كودك و پير و جوان را نابود يا ناقص سازند؟ گفته بود:

ما به خاطر صلح اين دستور را داده‏ايم! كه اگر اين كار را نمى‏كرديم جنگ‏