تفسیر نمونه جلد 1

نيست و عجب اينكه اين پيوند و ارتباط مستقيم خلق با خالق آغازگر قرآن مجيد است.

2- سوره حمد، اساس قرآن است‏

- در حديثى از پيامبر اكرم (ص) مى‏خوانيم كه:"

الحمد ام القرآن‏

" و اين به هنگامى بود كه" جابر بن عبد اللَّه انصارى خدمت پيامبر (ص) رسيد، پيامبر (ص) به او فرمود:

الا اعلمك افضل سورة انزلها اللَّه فى كتابه؟ قال فقال له جابر بلى بابى انت و امى يا رسول اللَّه! علمنيها، فعلمه الحمد، ام الكتاب‏

:" آيا برترين سوره‏اى را كه خدا در كتابش نازل كرده به تو تعليم كنم، جابر عرض كرد آرى پدر و مادرم به فدايت باد، به من تعليم كن، پيامبر (ص) سوره حمد كه ام الكتاب است به او آموخت، سپس اضافه فرمود اين سوره شفاى هر دردى است مگر مرگ" «1».

و نيز از پيامبر (ص) نقل شده كه فرمود:

و الذى نفسى بيده ما انزل اللَّه فى التوراة، و لا فى الزبور، و لا فى القرآن مثلها، هى ام الكتاب‏

:" قسم به كسى كه جان من به دست او است خداوند نه در تورات و نه در انجيل و نه در زبور، و نه حتى در قرآن، مثل اين سوره را نازل نكرده است، و اين ام الكتاب است" «2».

دليل اين سخن با تامل در محتواى اين سوره روشن مى‏شود، چرا كه اين سوره در حقيقت فهرستى است از مجموع محتواى قرآن، بخشى از آن توحيد و شناخت صفات خدا است، بخشى در زمينه معاد و رستاخيز سخن مى‏گويد و بخشى از هدايت و ضلالت كه خط فاصل مؤمنان و كافران است سخن مى‏گويد، و نيز در آن اشاره‏اى است به حاكميت مطلق پروردگار و مقام ربوبيت و نعمتهاى‏

(1- 2)" مجمع البيان" و" نور الثقلين" آغاز سوره حمد.