تفسیر نمونه جلد 1

قرآن از اين فطرت مخصوص تعبير به عهد خدا و پيمان الهى مى‏كند، در حقيقت اين يك" پيمان تكوينى" است نه تشريعى و قانونى، قرآن مى‏گويد:

أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ وَ أَنِ اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ:" اى فرزندان آدم! مگر از شما پيمان نگرفتم كه شيطان را نپرستيد كه او دشمن آشكار شما است، و مرا پرستش كنيد كه راه راست همين است" «1».

پيدا است كه اين آيه اشاره به همان فطرت توحيد و خداشناسى و عشق به پيمودن راه تكامل است.

شاهد ديگر براى اين سخن، جمله‏اى است كه در نخستين خطبه نهج البلاغه از امير مؤمنان على (ع) مى‏خوانيم:

فبعث فيهم رسله و واتر اليهم انبياءه ليستادوهم ميثاق فطرته:

" خداوند پيامبران خويش را يكى پس از ديگرى به سوى مردم فرستاد تا از آنها بخواهند كه به پيمان فطرى خويش عمل كند".

به تعبير روشنتر خدا هر موهبتى به انسان ارزانى مى‏دارد، همراه آن عملا پيمانى با زبان آفرينش از او مى‏گيرد، به او چشم مى‏دهد يعنى با اين چشم حقايق را ببين، گوش مى‏دهد يعنى صداى حق را بشنو ... و به اين ترتيب هر گاه انسان از آنچه در درون فطرت او است بهره نگيرد و يا از نيروهاى خدا داد در مسير خطا استفاده كند، پيمان خدا را شكسته است.

آرى فاسقان، همه يا قسمتى از اين پيمانهاى فطرى الهى را زير پا مى‏گذارند.

2- سپس به دومين نشانه آنها اشاره كرده مى‏گويد:" آنها پيوندهايى را كه خدا دستور داده بر قرار سازند قطع مى‏كنند" (وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ).

گر چه بسيارى از مفسران اين آيه را ناظر به خصوص به قطع رحم و بريدن رابطه خويشاوندى دانسته‏اند، ولى دقت در مفهوم آيه نشان مى‏دهد كه معنى وسيعتر

(1) سوره يس آيه 60 و 61.