تفسیر نمونه جلد 1

آدم شاهد اين مقصود است! به هر حال خدا مى‏خواست موجودى بيافريند كه گل سر سبد عالم هستى باشد و شايسته، مقام خلافت الهى و نماينده" اللَّه" در زمين گردد.

در حديثى كه از امام صادق (ع) در تفسير اين آيات آمده نيز به همين معنى اشاره شده است كه فرشتگان بعد از آگاهى از مقام آدم دانستند كه او و فرزندانش سزاوارترند كه خلفاى الهى در زمين و حجتهاى او بر خلق بوده باشند «1».

سپس در آيه مورد بحث اضافه مى‏كند:" فرشتگان به عنوان سؤال براى درك حقيقت و نه به عنوان اعتراض" عرض كردند آيا در زمين كسى را قرار مى‏دهى كه فساد كند و خونها بريزد؟!" (قالُوا أَ تَجْعَلُ فِيها مَنْ يُفْسِدُ فِيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ)" در حالى كه ما تو را عبادت مى‏كنيم تسبيح و حمدت بجا مى‏آوريم و تو را از آنچه شايسته ذات پاكت نيست پاك مى‏شمريم" (وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ).

ولى خداوند در اينجا پاسخ سربسته به آنها داد كه توضيحش در مراحل بعد آشكار گرديد:" فرمود من چيزهايى مى‏دانم كه شما نمى‏دانيد"! (قالَ إِنِّي أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ).

فرشتگان آن چنان كه از سخنانشان پيدا است پى برده بودند كه اين انسان فردى سر براه نيست، فساد مى‏كند، خون مى‏ريزد، خرابى به بار مى‏آورد. اما از كجا دانستند؟! گاه گفته مى‏شود خداوند قبلا آينده انسان را بطور اجمال براى آنها بيان فرموده بود، در حالى كه بعضى احتمال داده‏اند ملائكه خودشان اين مطلب را از

(1) نقل از كتاب معانى الاخبار (طبق نقل تفسير الميزان جلد 1 صفحه 121) از اين حديث گرچه بيشتر عظمت مقام انبياء و امامان استفاده مى‏شود ولى پيدا است كه انحصار به آنها ندارد آنها مصداق اتم و اكمل اين موضوعند.