تفسیر نمونه جلد 1

در روايات متعددى كه از طرق اهل بيت (ع) وارد شده است مى‏خوانيم:

كه مقصود از كلمات تعليم اسماء بهترين مخلوق خدا يعنى محمد و على و فاطمه و حسن و حسين (ع) بوده است، و آدم با توسل به اين كلمات از درگاه خداوند تقاضاى بخشش نمود و خدا او را بخشيد.

اين تفسيرهاى سه‏گانه هيچگونه منافاتى با هم ندارد، چرا كه ممكن است مجموع اين كلمات به آدم، تعليم شده باشد تا با توجه به حقيقت و عمق باطن آنها انقلاب روحى تمام عيار، براى او حاصل گرديده و خدا او را مشمول لطف و هدايتش قرار دهد.

2- چرا جمله" اهبطوا" تكرار شده است؟

در آيات مورد بحث، و آيات پيش از آن خوانديم كه قبل از توبه و بعد از توبه به آدم و همسرش حوا خطاب شده به زمين فرود آئيد، در اينكه اين تكرار براى تاكيد است يا اشاره به دو مطلب ديگر در ميان مفسران گفتگو است، ولى ظاهر اين است كه جمله دوم اشاره به اين واقعيت باشد كه" آدم" گمان نكند با پذيرش توبه او هبوط به زمين منتفى شده است، بلكه او اين راه را بايد برود! يا به اين جهت كه از اول براى اين هدف آفريده شده بود، و يا به خاطر اينكه اين هبوط اثر وضعى عمل او بوده است، اين اثر وضعى با توبه دگرگون نمى‏شود.

3- مخاطب در" اهبطوا" كيست؟

" اهبطوا" به صيغه جمع آمده است در حالى كه آدم و حوا كه مخاطب اصلى اين سخن بودند دو نفر بيشتر نبودند و بايد" صيغه تثنيه" آورده شود، اما به خاطر اينكه هبوط آدم و حوا به زمين نتيجه‏اش اين بود كه فرزندان و نسلهاى آنها نيز در زمين ساكن خواهند شد، به صورت صيغه جمع آمده است.