تفسیر نمونه جلد 1

روى سخن را به بنى اسرائيل كرده چنين مى‏گويد:" اى بنى اسرائيل به خاطر بياوريد نعمتهاى مرا كه به شما بخشيدم، و به عهد من وفا كنيد تا من نيز به عهد شما وفا كنم، و تنها از من بترسيد" (يا بَنِي إِسْرائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَ أَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَ إِيَّايَ فَارْهَبُونِ).

در حقيقت اين سه دستور (يادآورى نعمتهاى بزرگ خدا، وفاى به عهد پروردگار، و ترس از نافرمانى او) اساس تمام برنامه‏هاى الهى را تشكيل مى‏دهد.

ياد نعمتهاى او انسان را به معرفت او دعوت مى‏كند، و حس شكرگزارى را در انسان بر مى‏انگيزد، سپس توجه به اين نكته كه اين نعمتها بى قيد و شرط نيست و در كنار آن خدا عهد و پيمانى گرفته، انسان را متوجه تكاليف و مسئوليتهايش مى‏كند، و بعد از آن نترسيدن از هيچكس و هيچ مقام در راه انجام وظيفه سبب مى‏شود كه انسان همه موانع را در اين راه از پيش پاى خود بر دارد و به مسئوليتها و تعهدهايش وفا كند، چرا كه يكى از موانع مهم اين راه ترسهاى بى دليل از اين و آن است، به خصوص در مورد بنى اسرائيل، كه سالها زير سيطره فرعونيان قرار داشتند و ترس جزء بافت وجود آنها شده بود.

نكته‏ها:

1- يهود در مدينه‏

- جالب اينكه طبق تصريح بعضى از مورخان قرآن، سوره بقره نخستين سوره‏اى است كه در مدينه نازل شد، و قسمت مهمى از آن در باره يهود، بحث مى‏كند، زيرا يهود در آنجا معروفترين جمعيت پيروان اهل كتاب بودند، و قبل از ظهور پيامبر (ص) طبق كتب مذهبى خود انتظار چنين ظهورى را داشتند و ديگران را به آن بشارت مى‏دادند، از نظر اقتصادى نيز وضع آنها بسيار خوب بود، و روى هم رفته، نفوذ عميقى در مدينه داشتند.

اما با ظهور اسلام، اسلامى كه راههاى منافع نامشروع آنها را مى‏بست و جلو