تفسیر نمونه جلد 1

اكثريت قاطع بنى اسرائيل به او مى‏پيوندند، هارون (ع) جانشين و برادر موسى (ع) با اقليتى بر آئين توحيد باقى مى‏مانند، اما هر چه مى‏كوشند ديگران را از اين انحراف بزرگ باز گردانند توفيق نمى‏يابند، بلكه چيزى نمانده بود كه خود هارون را هم از بين ببرند.

موسى پس از بازگشت از كوه طور از مشاهده اين صحنه شديد ناراحت مى‏شود و آنها را سخت ملامت مى‏كند، آنها متوجه زشتى كار خود مى‏شوند و در صدد توبه بر مى‏آيند، موسى از طرف خداوند پيشنهاد يك توبه بى سابقه به آنها مى‏دهد كه شرح آن در آيات آينده خواهد آمد.

در آيه بعد خداوند مى‏گويد:" با اين گناه بزرگ باز شما را عفو كرديم شايد شكر نعمتهاى ما را بجا آوريد" (ثُمَّ عَفَوْنا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ).

و در ادامه اين بحث مى‏فرمايد:" به خاطر بياوريد هنگامى را كه به موسى كتاب و وسيله تشخيص حق از باطل بخشيديم، تا شما هدايت شويد" (وَ إِذْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ الْفُرْقانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ).

" كتاب" و" فرقان" ممكن است هر دو اشاره به تورات باشد و نيز ممكن است كتاب اشاره به تورات و فرقان اشاره به معجزاتى باشد كه خداوند در اختيار موسى گذارده بود (چون فرقان در اصل به معنى چيزى است كه حق را از باطل براى انسان مشخص مى‏كند) سپس در زمينه تعليم توبه از اين گناه مى‏گويد:" بخاطر بياوريد هنگامى را كه موسى به قوم خود گفت: اى جمعيت شما با انتخاب گوساله به خود ستم كرديد" (وَ إِذْ قالَ مُوسى‏ لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِاتِّخاذِكُمُ الْعِجْلَ).

" اكنون كه چنين است توبه كنيد و به سوى آفريدگارتان باز گرديد" (فَتُوبُوا إِلى‏ بارِئِكُمْ).