تفسیر نمونه جلد 1

اللَّه" قرار مى‏دهد (إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ ...) (سوره نحل آيه 30).

و باز روى همين اصل، تمام سوره‏هاى قرآن- با بسم اللَّه آغاز مى‏شود تا هدف اصلى كه همان هدايت و سوق بشر به سعادت است از آغاز تا انجام با موفقيت و پيروزى و بدون شكست انجام شود.

تنها سوره توبه است كه بسم اللَّه در آغاز آن نمى‏بينيم چرا كه سوره توبه با اعلان جنگ به جنايتكاران مكه و پيمان‏شكنان آغاز شده، و اعلام جنگ با توصيف خداوند به" رحمان و رحيم" سازگار نيست.

در اينجا توجه به يك نكته لازم است و آن اينكه ما در همه جا بسم اللَّه مى‏گوئيم چرا نمى‏گوئيم بسم الخالق يا بسم الرازق و مانند آن؟! نكته اين است كه" اللَّه" چنان كه به زودى خواهيم گفت، جامعترين نامهاى خدا است و همه صفات او را يك جا بازگو مى‏كند، اما نامهاى ديگر اشاره به بخشى از كمالات او است، مانند خالقيت و رحمت او و مانند آن.

از آنچه گفتيم اين حقيقت نيز روشن شد كه گفتن" بسم اللَّه" در آغاز هر كار هم به معنى" استعانت جستن" به نام خدا است، و هم" شروع كردن به نام او" و اين دو يعنى" استعانت" و" شروع" كه مفسران بزرگ ما گاهى آن را از هم تفكيك كرده‏اند و هر كدام يكى از آن دو را در تقدير گرفته‏اند به يك ريشه باز مى‏گردد، خلاصه اين دو لازم و ملزوم يكديگرند يعنى هم با نام او شروع مى‏كنم و هم از ذات پاكش استمداد مى‏طلبم.

به هر حال هنگامى كه كارها را با تكيه بر قدرت خداوند آغاز مى‏كنيم خداوندى كه قدرتش ما فوق همه قدرتها است، سبب مى‏شود كه از نظر روانى نيرو و توان بيشترى در خود احساس كنيم، مطمئنتر باشيم، بيشتر كوشش كنيم، از