تفسیر نمونه جلد 1

عوام يهود كه تا آن زمان كم و بيش صفات واقعى او را شنيده بودند، از علماى خود مى‏پرسيدند آيا اين همان پيامبر موعود نيست كه بشارت ظهور او را مى‏داديد؟

آنها آيات تحريف شده تورات را بر آنها مى‏خواندند تا به اين وسيله قانع شوند «1».

تفسير: نقشه‏هاى يهود براى استثمار عوام!

در تعقيب آيات گذشته پيرامون خلافكاريهاى يهود، آيات مورد بحث، جمعيت آنها را به دو گروه مشخص تقسيم مى‏كند:" عوام" و" دانشمندان حيله‏گر" (البته اقليتى از دانشمندان آنها بودند كه ايمان آوردند و حق را پذيرا شدند و به صفوف مسلمانان پيوستند).

مى‏گويد:" گروهى از آنها افرادى هستند كه از دانش بهره‏اى ندارند، و از كتاب خدا جز يك مشت خيالات و آرزوها نمى‏دانند، و تنها به پندارهايشان دل بسته‏اند" (وَ مِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لا يَعْلَمُونَ الْكِتابَ إِلَّا أَمانِيَّ وَ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ).

" اميون" جمع" امى" در اينجا به معنى" درس نخوانده" است، يعنى به همان حالتى كه از مادر متولد شده باقى مانده و مكتب و استادى را نديده است، و يا به خاطر اينكه جمعى از مادران روى علاقه‏هاى جاهلانه فرزندان خود را از خود جدا نمى‏كردند و اجازه نمى‏دادند به مكتب بروند" «2».

" امانى" جمع" امنية" به معنى آرزو است، و در اينجا ممكن است اشاره به پندارها و امتيازات موهومى باشد كه يهود براى خود قائل بودند، از جمله‏

(1) اين شان نزول به طور اجمال در تفسير مجمع البيان در ذيل آيه مورد بحث، و بطور تفصيل در آيات مناسب ديگر آمده است.

(2) پيرامون معنى" امى" به طور مشروحتر در جلد ششم صفحه 396 بحث شده است (ذيل آيه 157 اعراف).