تفسیر نمونه جلد 1

مى‏گفتند:" ما فرزندان خدا و دوستان خاص او هستيم" نَحْنُ أَبْناءُ اللَّهِ وَ أَحِبَّاؤُهُ (مائده- 18) و يا اينكه مى‏گفتند:" هرگز آتش دوزخ جز چند روزى به ما نخواهد رسيد" كه در آيات بعد به اين گفتار يهود بر مى‏خوريم.

اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور از امانى، آيات تحريف شده باشد كه دانشمندان يهود در اختيار عوام مى‏گذاشتند، و جمله" لا يَعْلَمُونَ الْكِتابَ إِلَّا أَمانِيَّ" با اين معنى سازگارتر مى‏باشد.

به هر حال پايان اين آيه (إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ) دليل بر آن است كه پيروى از ظن و گمان در اساس و اصول دين و شناخت مكتب وحى كارى است نادرست و در خور سرزنش و هر كس بايد در اين قسمت از روى تحقيق كافى گام بردارد.

دسته‏اى ديگر دانشمندان آنها بودند كه حقايق را به سود خود تحريف مى‏كردند چنان كه قرآن در آيه بعد مى‏گويد:" واى بر آنها كه مطالب را به دست خود مى‏نويسند، و بعد مى‏گويند اينها از سوى خدا است" (فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ).

" و هدفشان اين است با اين كار، بهاى كمى بدست آورند" (لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَلِيلًا).

" واى بر آنها از آنچه با دست خود مى‏نويسند" (فَوَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ).

" و واى بر آنها از آنچه با اين خيانتها بدست مى‏آورند" (وَ وَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا يَكْسِبُونَ).

از جمله‏هاى اخير اين آيه به خوبى استفاده مى‏شود كه آنها هم وسيله نامقدسى داشتند، و هم نتيجه نادرستى مى‏گرفتند.