تفسیر نمونه جلد 1

سخت مى‏ديد: شلاق مى‏خورد، او را به زنجير مى‏كشيدند، به آسيابش مى‏بستند به حفر معادن مى‏گماشتند، در زير زمينها و سياه‏چال‏هاى هولناك حبس مى‏كردند و اگر گناهش بزرگتر بود به دارش مى‏آويختند"! «1».

در جاى ديگر مى‏خوانيم:" غلامان محكوم را در قفس درندگان مى‏انداختند و اگر جان سالم به در مى‏بردند درنده ديگرى را داخل قفس او مى‏كردند".

اين بود نمونه‏اى از رفتار مالكان با بردگان خويش، اما خداوند جهان در قرآن كرارا تذكر مى‏دهد كه اگر بندگانم بر خلاف دستورم عمل كردند و پشيمان شدند مى‏بخشم، مى‏آمرزم، رحيم و مهربانم آنجا كه مى‏فرمايد:

قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً «2»" اى كسانى كه از حريم بندگى سرباز زده‏ايد از رحمت خدا مايوس نشويد، خداوند همه گناهان را مى‏آمرزد" (توبه كنيد و از درياى بى‏پايان رحمت خدا بهره‏مند شويد).

بنا بر اين آوردن" رحمان و رحيم" بعد از" رَبِّ الْعالَمِينَ" اشاره به اين نكته است كه ما در عين قدرت نسبت به بندگان خويش، با مهربانى و لطف رفتار مى‏كنيم اين بنده‏نوازى و لطف خدا، بندگان را شيفته او مى‏سازد: كه با يك دنيا علاقه بگويند" الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ".

اينجا است كه انسان متوجه مى‏شود چقدر فاصله است بين رفتار خداوند بزرگ با بندگان خويش، و روش مالكان با زيردستان خود، مخصوصا در عصر شوم، بردگى.

(1) تاريخ آلبر ماله تاريخ مردم جلد 1 صفحه: 150 جيبى.

(2) زمر 53.