تفسیر نمونه جلد 1

باقى مانده بود «1».

و يا معنى وسيعترى دارد كه نسبت دادن شريك و شبيه به خدا را نيز شامل مى‏شود.

به هر حال، اين جمله اشاره به آن است كه اينگونه كارها حد اقل قول بدون علم است آنهم در برابر خداوند بزرگ، و اين كارى است كه با هيچ منطق و عقل و خردى سازگار نمى‏باشد.

اصولا اگر مردم مقيد باشند كه هر سخنى را مى‏گويند متكى به يك مدرك قطعى بوده باشد، بسيارى از نابسامانيها و بدبختيها از جامعه بشرى بر چيده مى‏شود.

در واقع تمام خرافات در اديان و مذاهب الهى از همين رهگذر به وسيله افراد بى منطق نفوذ كرده است، و قسمت مهمى از انحرافات عقيدتى و عملى به خاطر عدم رعايت همين اصل اساسى است و لذا اين كار- در برابر بديها و زشتيها- يك عنوان مستقل از خطوات شيطانى را در آيه فوق به خود اختصاص مى‏دهد.

نكته‏ها:

1- اصل حليت‏

اين آيه دليل بر اين است كه اصل اولى در همه غذاهايى كه روى زمين وجود دارد حليت است، و غذاهاى حرام جنبه استثنايى دارد، بنا بر اين حرام بودن چيزى دليل مى‏خواهد، نه حلال بودن آن.

و از آنجا كه قوانين تشريعى بايد با قوانين تكوينى هماهنگ باشد طبع آفرينش نيز اين چنين اقتضا مى‏كند. به عبارت روشنتر آنچه خدا آفريده حتما فائده‏اى داشته و براى استفاده بندگان بوده، بنا بر اين معنى ندارد كه اصل اولى‏

(1) تفسير الميزان جلد 1 صفحه 425.