- نخستين سؤالى كه در اينجا پيش مىآيد اين است كه اگر طبق آيه فوق خداوند بر دلها و گوشهاى اين گروه مهر نهاده، و بر چشمهاشان پرده افكنده، آنها مجبورند در كفر باقى بمانند، آيا اين جبر نيست؟ شبيه اين آيه در موارد ديگرى از قرآن نيز به چشم مىخورد، با اينحال مجازات آنها چه معنى دارد؟پاسخ اين سؤال را خود قرآن داده است و آن اينكه: اصرار و لجاجت آنها در برابر حق و ادامه به ظلم و بيدادگرى و كفر سبب مىشود كه پردهاى بر حس تشخيص آنها بيفتد، در سوره نساء آيه 155 مىخوانيم: بَلْ طَبَعَ اللَّهُ عَلَيْها بِكُفْرِهِمْ:" خداوند بواسطه كفرشان، مهر بر دلهاشان نهاده"! و در سوره مؤمن آيه 35 مىخوانيم: كَذلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ:" اينگونه خداوند مهر مىنهد بر هر قلب متكبر ستمكار"! و در سوره جاثيه آيه 23 چنين آمده است: أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى بَصَرِهِ غِشاوَةً:" آيا مشاهده كردى كسى را كه هواى نفس را خداى خود قرار داده؟ و لذا گمراه شده، و خدا مهر بر گوش و قلبش نهاده و پرده بر چشمش افكنده است".ملاحظه مىكنيد كه سلب حس تشخيص و از كار افتادن ابزار شناخت در آدمى در اين آيات معلول عللى شمرده شده است، كفر، تكبر، ستم، پيروى هوسهاى سركش لجاجت و سرسختى در برابر حق، در واقع اين حالت عكس العمل و بازتاب اعمال خود انسان است نه چيز ديگر.
لطفا منتظر باشید ...
