اجتهاد خليفه درباره شراب و آيات آن - ترجمه الغدیر جلد 12

اجتهاد خليفه درباره شراب و آيات آن

1 - زمخشرى درربيع الابرار در باب لهو و لذات و قصف و لعب و شهاب الدين ابشيهى در "المستطرف ج 2 ص 291" گويد: خداوند تعالى درباره شراب سه آيه نازل كرد: اول قول خداى تعالى: " يسالونك عن الخمر و الميسر قل فيهما اثم كبير و منافع للناس " سئوال ميكنند از تو ميگسارى و قماربازى بگوكه در آن دو گناه بزرگ و سودهائى براى مردم است، پس از مسلمين بودند كسانيكه ميگسارى ميكردند و كسانى بودند كه ترك كردند تا اينكه مردى شراب خورد و بنماز ايستاد پس در نمازهذيان و ياوه گفت پس خداوند تعالى: نازل نمود: " يا ايها الذين آمنوا لا تقربوا الصلوه و انتم سكارى حتى تعلموا ما تقولون " اى كسانيكه ايمان آورده ايد نزديك بنماز نشويد در حاليكه شماست و دور از ادراك و شعور هستيد تا بدانيد چه ميگوئيد، پس برخى از مسلمين ادامه بشرابخوارى دادند و بعضى آنرا ترك كردند تا آنكه عمر شراب خورد پس استخوان فك شترى راگرفت و سر عبد الرحمن ابن عوف را شكست
آنگاه نشست بنوحه خواندن بر كشته هاى بدر بشعر اسود ابن كه ميگفت:

و بوددر كنار چاه عميق بدر از جوانان و بزرگان عرب.

و بود در كنار چاه عميق بدر از كاسه هاى چوبى كه آراسته بسنام بود.

آيا مرا وعده ميدهد پسر بزرگ عرب كه ما بزودى زنده ميشويم و چگونه است زندگى پوسيده ها و كرم ها.

آيا عاجز است از اينكه مرگ را از من بگرداند و مرا زنده ميكند وقتيكه استخوان من پوسيده است.

آيا كسى نيست كه بخدا برساند از من كه من البته تارك ماه روزه هستم.

بگو بخداباز گيرد نوشابه مرا و بگو بخدا كه باز دارد طعام و غذاى مرا.

پس اين جريان برسول خدا صلى الله عليه و آله رسيد پس خشمگين بيرون آمددر حاليكه عبايش بزيمن ميكشيد پس بلند كرد چيزيرا كه در دستش بود پس عمر را زد، پس عمر گفت: پناه ميبرم بخدا از غضب او و غضب پيامبر او، پس خداوند تعالى نازل فرمود: " انما يريد الشيطان ان يوقع بينكم العداوه و البغضاء فى الخمر و الميسر و يصدكم عن ذكر الله و عن الصلوه فهل انتم منتهمون جز اين نيست كه شيطان ميخواهد ميان شما دشمنى و كينه توزى در ميگسارى و قماربازى بياندازد و مانع شود شما را از ياد خدا و از نماز گذاردن پس آيا دست بر ميداريد وميپذيريد نهى خدا را.

پس عمر گفت: انتهينا انتهينا.پذيرفتيم، پذيرفتيم دست برداشتيم دست برداشتيم و طبرى آنرا در تفسيرش ج 2 ص 203 بتغييرى در شعرها روايت كرده جز اينكه در آن جاى عمر در موضع اول "رجل" ياد كرده.

2 -از عمر بن خطاب0.. گويد: وقتى تحريم شراب نازل شد عمر گفت: بار خدايا براى ما روشن كن درباره شراب بيانيكه كافى باشد، پس نازل شد آيه ايكه در بقره است: "يسالونك عن الخمر و الميسر " گويد پس عمر را خوانده و بر او قرائت فرمود پس گفت بار خدايا بيان كن بر ما درباره شراب بيان شفا دهنده اى، پس نازل شد آيه ايكه در سوره نساء است:" يا ايها الذين آمنوا
لا تقربوا الصلوه و انتم سكارى " اى كسانيكه ايمان آورده ايد و بحق گرويده ايد نزديك بنماز نشويد در حاليكه مست و از حال طبيعى بيرون رفته ايد: پس هر گاه اقامه ميشد جارچى رسول خدا صلى الله عليه و آله فرياد ميكرد: بدانيد نبايد مستى نزديك نماز شود پس عمر را خوانده و بر او خواندند، پس گفت: بار خدايا بيان كن براى ما بيان واضح و آشكارى، پس نازل شد: " انما يريد الشيطان ان يوقع بينكم العداوه و البغضاء فى الخمر و الميسر و يصدكم عن ذكر الله و عن الصلوه فهل انتم منتهون، " جز اين نيست كه شيطان ميخواهد ميان شما دشمنى و كينه توزى در ميگسارى و قماربازى ايجاد كند و مانع شما از ذكر خدا و نماز شود، پس آيا شما منتهى و متنبه نميشويد، عمرگفت: انتهينا انتهينا

3 - از سعد بن جبير نقل شده: كه مردم بر روش جاهليت بودند تا آنكه امر يا نهى شدند، پس بودند كه در اول اسلام ميگسارى ميكردند، تا آنكه نازل شد: " يسالونك عن الخمر و الميسر قل فيهما اثم كبير و منافع للناس " سئوال ميكنند از تو از شراب وقمار بگو كه در آن دو گناه كبيره و سودهائى براى مردم است، گفتند ما براى سودش ميخوريم نه براى گناهش، پس مردى شراب خورد و جلو ايستاد كه امامت كند بر ايشان پس خواند: قل ياايها الكافرون اعبد ما تعبدون " بگو اى كسانيكه كفر ورزيده ايد ميپرستم آنچه شما ميپرستيد، پس نازل شد: " يا ايها الذين آمنوا لا تقربوا الصلوه و انتم سكارى " اى كسانيكه بخدا گرويده ايد نزديك بنماز نشويد در حاليكه از خود بيخود هستيد پس گفتند ما مينوشيم در غير موقع نماز،پس عمر گفت: بار خدايا نازل كن بر ما درباره شراب بيان كفايت كننده اى، پس نازل شد: " انما يريد الشيطان الايه " جز اين نيست كه شيطان ميخواهد، پس عمر گفت: " انتهينا"تفسير قرطبى ج 5 ص 200".

4 -از حارثه بن مضرب نقل شده كه گويد: عمر... گفت بار خدايا بيان كن براى مادرباره شراب، پس نازل شد: يا ايها الذين آمنوا لا تقربوا الصلوه و انتم سكارى حتى تعلموا ما تقولون