چگونه سفارش پيامبر فراموش شد - زندگانی سیاسی امام علی (ع) نسخه متنی

چگونه سفارش پيامبر فراموش شد

على ''ع'' به خواست پيامبر ''ص'' روانه ى نجران يكى از شهرهاى يمن شد تا صدقات و جزيه نصاراى آن شهر را جمع كند.

بازگشت على ''ع'' از يمن مصادف با آمدن پيامبر به مكه و انجام مراسم حج گرديد، پيامبر در اين موقع كه سال دهم هجرت بود با گروهى از مسلمانان كه شمارش آنان را به بيش از صد هزار [ تقريبا از قرن سوم تاريخ نگارى اسلامى شروع شد، لذا اعداد و ارقامى كه بدان اشاره شده يا مى شود چندان قابل اطمينان نيست. مكه در ميان دو رشته كوه، به نام هاى فلق و قعيقعان محصور است كه با امكانات 1500 سال قبل وسعت چندانى نداشته و نمى توانسته است عده اى بى شمار انسانها و مركبهاى آنها را پذيرا باشد. ] نفر نوشته اند به مكه آمد و اين آخرين حج نبى اكرم ''ص'' بود كه در تاريخ به حجه الوداع ثبت گرديد.

در اين سفر پيامبر ''ص'' به همراهان و زنان خويش كه قربانى با خود نداشتند دستور فرمود كه احرام عمره ببندند.

على عليه السلام براى ديدار رسول خدا، فرماندهى سپاه را كه از يمن به همراه داشت به نماينده خود سپرد و جلوتر از همراهان خويش احرام بسته و به مكه آمد و پيامبر را در حالى كه احرام به تن داشت ملاقات كرد.

چون على ''ع'' قربانى با خود نداشت، پيامبر وى را در قربانى خويش شريك كرد تا هنگام فراغت از حج، بر احرام خود باقى بماند.
فرمانده سپاه يمن در غياب على، حله هايى كه از نجران به همراه آورده بود، ميان همراهان خود تقسيم كرد.

چون لشكر به نزديكى مكه رسيد، على ''ع'' براى ديدار آنها از مكه خارج شد. همين كه به سپاه رسيد با شگفتى ديد كه لشكريان حله ها را به تن دارند، چگونگى كار را از فرمانده سپاه ''نماينده ى خود'' پرسش كرد، پاسخ داده شد كه اين كار بدان جهت انجام گرديد تا لشكريان هنگام ورود به مكه لباس نو بر تن داشته باشند.

على ''ع'' بدين پاسخ تن نداد و از آنها خواست قبل از آن كه به سوى پيامبر ''ص'' راهى شوند، حله ها را از تنها بيرون كنند.

آنها بدين دستور گردن نهادند ولى با نارضايتى بسيار و چون به نزد رسول خدا رسيدند به گله و دادخواهى پرداختند.

از جمله اين افراد ''بريده'' است، كه در غزوه ى يمن همراه على ''ع'' بود كه به خدمت رسول خدا بازگشت و از على ''ع'' عيب جويى كرد كه ناگاه چهره ى رسول خدا دگرگون شد و با اشاره به آيه شريفه ''النبى اولى بالمومنين'' فرمود ''هر كه من مولاى او هستم پس على مولاى اوست'' برخى نوشتند كه اين موضوع باعث شد كه پيامبر خطبه هايى انشاء فرمايد.

به هر صورت، پيامبر در اين سفر اصول و قواعدى را بيان فرمود كه از لحاظ حقوق و وظايف افراد جامعه در اوج عظمت مى باشد.

مولف حبيب السير در خصوص خطبه ى معروف پيامبر كه در حجه الوداع ايراد فرمود و مورخان آن را قانون اساسى اسلامى ناميده اند، مى نويسد ''روز پنجشنبه هشتم ذى الحجه پيامبر به منى تشريف برد و شب را در آن مقام گذراند و روز ديگر بعد از خواندن نماز بامداد و قبل از طلوع آفتاب متوجه عرفات شد و پس از وصول به عرفات و زوال خورشيد از وسط السماء بر راحله ى خويش نشست و به ميان وادى رفت و همچنان سواره خطبه اى در غايت فصاحت و بلاغت مشتمل بر بعضى از احكام شريعت و محتوى بر اصناف موعظت و نصيحت بر زبان وحى بيان كرد، پس از آن، نماز پيشين و پسين را به يك بانگ و دو قامت بخواند آن گاه رو به قبله دعا كرد و در اين باب مبالغه فرمود و به روايت مفسرين خاصه و علماء اهل سنت و جماعت اين آيه نازل شد:

اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دنيا