مسائل متفرّقه طواف - مناسک حج نسخه متنی

مسائل متفرّقه طواف

(مسئله 561 )اگر كسى مشغول سعى بين صفا و مروه شد و يادش آمد كه طواف را به جا نياورده يا طوافش باطل بوده است، بايد سعى را رها كند و طواف و نماز را به جا آورد و پس از آن، سعى را از سر بگيرد.

(مسئله 562 )اگر شخص در حال سعى يادش آمد كه طواف را ناقص به جا آورده، بايد برگردد و طواف را از همان جا كه ناقص به جا آورده تكميل كند و يا از سر بگيرد و سپس برگردد و تَتمّه سعى را به جا آورد و طواف و سعيش صحيح است; ليكن احتياط آن است كه اگر كمتر از چهار دور به جا آورده، طواف را تمام كند و اعاده نمايد; همچنين اگر سعى را كمتر از چهار دور انجام داده، تمام كند و اعاده كند و در هر صورت از سرگرفتن راحت تر است.

(مسئله 563 )اگر كسى بيمار يا طفلى را به دوش گرفت تا طوافش دهد مى تواند براى خودش نيز قصد طواف كند، و طواف هر دو صحيح است.

(مسئله 564 )براى شخص جايز است در بين طواف براى رفع خستگى و استراحت بنشيند و بعد از همان جا طوافش را ادامه دهد و اتمام كند، ولى نبايد آنقدر طول دهد كه موالات عرفيّه به هم بخورد; و اگر مقدار زيادى نشست، احتياط آن است كه اتمام كند و اعاده نمايد، ولى اگر بعد از نصف دور چهارم باشد، مى تواند به اتمام همان طواف اكتفا كند گرچه از سر گرفتن به هر صورت راحت تر است.

(س 565 )خوردن و آشاميدن در حال طواف جايز است يا نه؟ ج ـ مانعى ندارد.

(س 566 )اگر طواف يا سعى يا نماز طواف در عمره، به جهتى باطل شده باشد و شخص بدون توجه به آن، تقصير كرده و لباس پوشيده باشد و بعد متوجه شود كه عمل مزبور باطل بوده، وظيفه او چيست و كفّاره دارد يا نه؟ ج ـ بايد عمل باطل شده را جبران كند، و ظاهر اين است كه از احرام خارج شده و كفّاره ندارد.

(س 567 )كسى در يكى از اشواط طواف، نجاستى در بدن خود ديده و يقين كرده كه از شوطهاى قبل، اين نجاست در بدن او بوده است، بدون توجه به مسئله، طواف را تكميل كرده و بعداً بدن را تطهير نموده و طواف را اعاده كرده است و عمره را تمام كرده است، آيا عمل او صحيح است يا خير؟ ج ـ صحيح است.

(س 568 )براى اشخاصى كه قادر به طواف نيستند، آيا براى آنان نايب گرفته شود يا خودشان در تخت روان طواف داده شوند؟ با در نظر گرفتن اينكه متصدّيان وسيله نامبرده، در خارج از محدوده مَطاف طواف مى دهند.

ج ـ چون طواف نمودن در خارج محدوده و مطاف با اتصال صفوف طواف كنندگان كفايت مى كند، پس بايد با تخت و سواره طواف نمايد و اگر به هيچ نحو نمى تواند طواف نمايد، گرچه با دادن پول براى اينكه سواره و با تخت طواف نمايد و برايش حَرجَى است، مى تواند بلكه بايد نايب بگيرد چون معذور مى باشد.

(س 569 )زنى با شوهرش كه يك دور طواف را انجام داده بود، نيّت طواف كرد، و با او ادامه داد و بعد از شوط آخرِ مَرد كه شوط ششم زن بوده است، به جاى اينكه يك شوط ديگر به جا بياورد تا طوافش كامل شود، طواف را از سر گرفته، طواف اول و دوم زن چگونه است؟ ج ـ همان طوافى كه از سر گرفته كفايت مى كند.

(مسئله 570 )در حال طواف قرارگرفتن روى اِحرام ديگران كه عمدى نيست اگر موجب اذيّت و عدم رضايت آنها بشود به طواف ضرر نمى زند; همچنين است روى چيزهايى كه از حجّاج در حال طواف مى افتد، مثل ساعت و لباس احرام و غيره، اشكالى در طواف بوجود نمى آيد.

(مسئله 571 )اگر كسانى در حال طواف بودند و مأموران نظافت مسجدالحرام دست به دست هم دادند و همان طور حلقه را توسعه دادند تا بين خانه و آنها فاصله بوجود آمد، طواف آنها صحيح است; و اگر مدّتى طول كشيد و خيال كردند موالات عرفيّه به هم خورده و طواف را از سر گرفتند، طوافشان نيز صحيح است. به هرحال از سرگرفتن مجزى است و راحت تر مى باشد.

(مسئله 572 )اگر كسى در اثناى طواف مُحدث شود و خجالت بكشد خود را تطهير كند و با اين حالت تمام اعمال حج را انجام دهد، اگر با اعتقاد به صحّت، اعمال را تمام كرده باشد، حجّش صحيح است و بايد طوافها و نمازهاى آن را اعاده كند، و اگر خودش نمى تواند، بايد نايب بگيرد; و اگر كار او عمدى باشد، در بعض صور صحّت حج او اشكال دارد.

(س 573 )شخصى طواف حج واجب خود را غلط انجام داده و پس از آن چندين بار حج نيابى انجام داده است، تكليف او در مورد حج خود و ديگر حجهاى نيابى چيست؟ ج ـ مانعى ندارد و بايد طواف حجِ خود را تدارك كند، و حجهاى نيابى كه انجام داده، صحيح هستند.

(س 574 )شخصى طواف خود را انجام داده است و بعداً دو شوط طواف، رجائاً براى جبران نقص احتمالى به جا مى آورد، آيا اين عمل خللى به طواف او مى رساند؟ ج ـ آوردن مطلوب نيست چون منجر به وسوسه مى شود، ليكن خللى به طواف قبلى نمى زند.

(س 575 )شخصى در دور پنجم طواف، عذرى برايش پيش آمد، آيا بعداً بايد همين طواف را تكميل كند، يا طواف ديگرى انجام دهد؟ ج ـ تكميل لازم نيست و مى تواند از سر بگيرد و راحت تر است، و طواف از سر گرفته شده مجزى است.

(س 576 )شخصى در حين طواف شك مى كند آيا طواف را به نيّت منوبٌ عنه آغاز كرده است، يا به نيّت خود، وظيفه او چيست؟ ج ـ احتياط آن است كه طواف را به نيّت منوبٌ عنه اتمام كند و پس از نماز، دو مرتبه آن را با نماز ديگر اعاده كند.

(س 577 )شخصى در عمره تمتّع، بعد از تقصير فهميده كه طواف و سعيش باطل بوده و مجدداً طواف و سعى را با لباس دوخته انجام داده، آيا مجزى است يا نه؟ و در فرض مذكور آيا بايد تقصير را هم تكرار كند يا نه؟ ج ـ طواف و سعى او صحيح است و اعاده تقصير لازم نيست، اگر چه احوط است.

(س 578 )شخصى چند مترى از يك شوط را باطل و ناقص انجام داده است و چون دقيقاً اول و آخر آن معلوم نيست، يك شوط كامل از حجرالاسود شروع كرده و به آنجا ختم مى كند، به قصد اينكه آنچه باطل شده به نحو صحيح انجام شود و زيادى قبلى و بعدى مقدمه علميّه باشد، آيا اين طواف صحيح است؟ ج ـ صحيح است، مگر بعد از خراب شدن، آن قسمت از طواف را ادامه داده باشد، كه در اين صورت طواف او اشكال دارد، و اگر طواف را در اين موارد از سرگرفت مجزى است و راحت تر است.

(س 579 )آيا مُحرم قبل از انجام طواف واجب خود، «چه طواف عمره يا حج و چه طواف نساء» مى تواند همين طوافها را براى معذور به نيابت انجام دهد؟ ج ـ مانعى ندارد.

(مسئله 580 )اگر شخصى در طواف احساس كند كه لباس احرام او نجس شده، ولى اعتنا نكند و بعد از طواف يقين كند كه در همان حال طواف نجس بوده، ولى در حال طواف به نجاست شك داشته، در اين صورت از احرام خارج شده و فقط بايد طواف و نماز را اعاده كند.

(مسئله 581 )در طواف از طرف شخص ديگر نيابت در يك شوط و يك دور صحيح نيست، ولى مى تواند مجموع را به نيّت چند نفر انجام دهد.

(مسئله 582 )اگر كسى گمان كرد كه اِتيان يك شوط يا دو شوط هم مستحبّ است و بعد از طواف واجب اين شوطها را به جا آورد و بعد نماز طواف را خواند، طواف واجب او صحيح است.

(س 583 )اينكه فرموده ايد در بعضى موارد شخص بايد طواف و سعى را اتمام و اعاده كند، آيا ترتيب هم لازم است يا نه؟ ج ـ بلى، احتياط به اين است كه قبلا طواف را اتمام كند و يا از سر بگيرد و نماز بخواند، و سپس اعاده نمايد.

(س 584 )كسى كه در سعى يا طواف عمره تمتّع يا عمره مفرده، نياز به نايب پيدا كرده است، آيا نايب او در حالى كه مُحرم است بايد نيابت كند يا خير؟ بر فرض عدم لزوم احرام، آيا بايد با لباس احرام طواف كند يا در لباس دوخته شده هم جايز است؟ ج ـ هيچ يك از احرام بستن يا لباس احرام پوشيدن، در نايب لزوم ندارد.

(س 585 )آيا در مواردى كه طواف و نماز بايد اعاده شود، لازم است شخص با لباس احرام باشد؟ ج ـ لازم نيست.

(مسئله 586 )اگر مقدارى از موهاى سرِ زن يا جاهاى ديگر بدن او عمداً ظاهر باشد، و با علم به اينكه پوشاندنش در طوافْ واجب است، به همان كيفيت طواف كند، طواف او صحيح نيست. آرى، اگر از راه جهل به موضوع يا مسئله باشد، موجب بطلان نبوده و طوافش صحيح است.

(س 587 )كودك نابالغى با اذن پدر مُحرم شده و طواف را نيمه كاره به تصوّر اينكه همين مقدار كافى است رها كرده و سعى را نيز از طبقه دوم انجام داده است، تكليف او چيست؟ ج ـ طواف او باطل است و بايد طواف و نماز و سعى را اعاده كند و بعد تقصير نمايد، و در صورت عدم تمكن، ولىّ او از طرف كودك به جا آورد.

(س 588 )شخصى طواف خود را به هم مى زند و طواف دوم را شروع مى كند، آن را نيز به هم مى زند و طواف سوم را آغاز كرده به اتمام مى رساند، وظيفه او چيست؟ ج ـ طوافى را كه از سر گرفته و تمام كرده، صحيح است.

(مسئله 589 )شرايطى كه در طوافِ واجب، رعايت آن لازم است، آيا در طواف مستحبّى نيز معتبر است يا نه؟ ج ـ در طواف مستحبّى حَدَث اصغر و نجاست بدن يا لباس و خواندن نماز طواف با فاصله از مقام ابراهيم(عليه السلام) و در هر نقطه از مسجدالحرام در حال اختيار، صحيح است.

(س 590 )مُحرمى كه وارد مكّه شده، آيا مى تواند قبل از اعمال عمره تمتّع يا قبل از اعمال عمره مفرده، و همچنين پس از مُحرم شدن به احرام حج تمتّع و قبل از رفتن به عرفات يا بعد از اعمال منى و قبل از اِتيان طواف واجب، طواف مستحبّى به جا آورد يا خير؟ اگر به جا آورد، به عمره و حجّش ضرر مى زند يا نه؟ ج ـ احتياط واجب ترك طواف مستحبّى است، ولى به عمره و حجِ او ضرر نمى زند.

(س 591 ) طواف نمودن در طبقه دوم، چه حكمى دارد؟ ج ـ در صورتى كه بقدرى بالاتر از خانه باشد كه گفته نشود دورخانه طواف مى كند و مى چرخد، طوافش باطل است والاّ درست و صحيح مى باشد چون طواف بايد دورخانه باشد.

(مسئله 592 )كسى كه براى خود از اول تكليف، سال خمسى قرار نداده، اگر به حج مشرّف شود و با همان پول، لباس احرام و قربانى تهيّه كند، در صورتى كه پول او از درآمد كسب و حقوق باشد، ولى معلوم نباشد كه ربح بين سال است، بدون تخميس، حكم غصب را دارد و طواف و قربانى او صحيح نيست.

(مسئله 593 )اگر كسى در حال طواف يا سعى پول خمس نداده همراه داشته باشد، به طواف او ضرر نمى رساند، و عدم شرطيّت اباحه در محمول در حال نماز بعيد نيست.