تقصير و احكام آن - مناسک حج نسخه متنی

تقصير و احكام آن

(مسئله 669) در عمره تمتّع، واجب است بعد از آنكه شخص سعى كرد، تقصير كند، «يعنى مقدارى از ناخنها يا مقدارى از موى سر يا شارب يا ريش خود را بزند» و بهتر آن است كه اكتفا به زدن ناخن تنها نكند، بلكه مقدارى از موى سر يا شارب را هم بزند، كه موافق احتياط است.

(مسئله 670) كندن مو كافى نيست و اكتفا به كوتاه كردن موى زير بغل مشكل است، و تراشيدن سر در تقصير عمره تمتّع كفايت نمى كند، بلكه حرام است; و اگر از روى علم و عمد باشد، شخص بايد يك گوسفند كفّاره بدهد.

(مسئله 671) تقصير نيز از عبادات است و بايد با نيّت خالص و به قصد اطاعت خداوند به جا آورده شود و اگر شخص ريا كند، موجب باطل شدن عمره اش مى شود و همانند ساير عبادتها مى باشد و بايد آن را جبران نمايد.

(مسئله 672) اگر كسى تقصير را فراموش كند تا وقتى كه براى حج مُحرم مى شود يادش بيايد، در اين صورت عمره و حجّش صحيح است، ولى احوط آن است كه يك گوسفند فِديه بدهد.

(مسئله 673) اگر شخص عمداً تقصير را تا وقت احرام حج ترك كند، عمره او بنا بر اقوى باطل مى شود، و حجّ او به حجّ اِفراد تبديل مى شود، پس واجب است كه پس از تمام كردن حجّ اِفراد، عمره مفرده به جا آورد و در سال بعد، اگر حجّ تمتّع بر او واجب بوده و مستقرّ شده، حج را اعاده كند و اين حج اِفراد مجزى از حج تمتّع نمى باشد، و جهل در ترك تقصير حكم عمد را دارد.

(مسئله 674) در عمره تمتّع، طواف نساء واجب نيست، و اگر كسى بخواهد احتياط كند، طواف و نماز آن را به قصد رجاء به جا آورد.

(مسئله 675) در عمره تمتّع پس از تقصير، آنچه به سبب احرام، حرام شده بود، حلال مى شود، حتّى نزديكى با زن، به غير از تراشيدن سر، بنا بر احتياط مستحبّى.

(مسئله 676) پس از فراغت از سعى لازم نيست فوراً تقصير كند، بلكه مى تواند آن را تأخير اندازد و در منزل يا جاى ديگر تقصير كند، ولى بايد پيش از احرام حج تقصير را انجام داده باشد.

مسائل متفرّقه تقصير

(مسئله 677) كسى كه تقصير او محكوم به بطلان است، ولى بعد از آن محرّمات احرام را به جا آورده، در صورتى كه جاهل به مسئله باشد، يا فراموش نموده، كفّاره ندارد، مگر در صيد، به تفصيلى كه در كتب فقهى مذكور است.

(مسئله 678) اگر كسى بعد از سعى تقصير كرد، بعد شك كند كه آيا تقصيرى كه كردم صحيح است يا نه، تقصير او صحيح است.

(س 679) يكى از خدمه كاروانها، به احرام عمره مفرده از ميقات مُحرم مى شود و به مكّه مى آيد و طواف و نماز آن و سپس سعى بين صفا و مروه را به جا مى آورد، ولى براى تقصير، گمان مى كرده كه نَتفْ (كَندن مو) كافى است، چند عدد مو را به عنوان تقصير مى كَنَد و به حساب خودش از احرام خارج مى شود، سپس براى عمره تمتّع كه وظيفه اش بوده به ميقات رفته و محرم شده و به مكّه آمده و كليّه اعمال، از طواف تا تقصير را انجام داده، حكم اعمالش چگونه است و در آينده وظيفه اش چيست؟ ج ـ عمره اش صحيح است، چون در مصداق تقصير اشتباه كرده و غافل بوده نه اينكه اصل تقصير را نياورده و حكم بطلان عمره تمتّع با نياوردن تقصير عن جهل، خلاف قواعد است، پس عمره اش صحيح و حج تمتّع هم صحيح مى باشد، مثل كسى كه با ناخن گير ناخنها را زده و تقصير هم انجام داده چون جهل اين شخص شرطيت چيدن و عدم صحّت كندن را از بين مى برد.

(مسئله 680) اگر كسى در عمره مفرده تقصير را فراموش كند، مى تواند هر جايى تقصير كند، و اگر به وطن بازگشته باشد، تقصير در همان جا هم كفايت مى كند، ولى بنا بر احتياط مستحبّى طواف نساء را اعاده كند، و اگر خودش نمى تواند، بايد نايب بگيرد و فرقى بين صُوَر عمد و سهو و علم و جهل نيست.

(مسئله 681) در تقصير لازم نيست كه انسان خودش تقصير نمايد، بلكه اگر ديگرى هم گرچه غير شيعه برايش تقصير كند، ولى خودش نيّت تقصير و قصد قربت نمايد كفايت مى كند.

(مسئله 682) اگر شخصى جهلاً يا سهواً قبل از سعى تقصير كند و بعد از سعى دوباره تقصير نمايد، چيزى بر او نيست و صحيح است.

(مسئله 683) اگر كسى در عمره تمتّع به جاى تقصير، يك مو از بدن خود را بكَنَد، اگر اعمال حج را انجام داده باشد، با عمل مزبور از احرام خارج شده است و چنانچه حجّ او واجب بوده، بنا بر احتياء بعد از حج يك عمره مفرده به جا آورد و سال ديگر حج را اعاده نمايد.

(مسئله 684) كسانى كه اعمال حج را بر وقوفين مقدم مى دارند، بعد از سعى اگر تقصير نمودند، مُحلّ نمى شوند، چون محرم به احرام حج شده اند پس براى آنها محرّمات احرام مثل بقيّه محرمين به حج، حرام است و در صورت جهل يا سهو، كفّاره ندارد.

(س 685) اگر كسى در اثناى سعى از روى جهل تقصير نمايد، وظيفه او چيست؟ ج ـ بايد سعى را تمام نمايد و تقصير را اعاده كند.