مسائل متفرّقه - مناسک حج نسخه متنی

مسائل متفرّقه

(مسئله 991 ) شركت در نمازهاى جماعت كه در مسجدالحرام يا مسجدالنّبى يا مساجد ديگر منعقد مى شود، مؤمنين و حجاج محترم در نماز جماعت شركت كنند و نبايد از آنجا خارج شوند و با ساير مسلمين نماز را به جماعت بخوانند; و اين نماز جماعت در صورتى مجزى است كه قرائت حمد و سوره را براى خود آهسته بخواند، و اگر نمى شود به نحو حديث نفس بخواند و براى سجده هم بايد به ما يصحّ السجود عليه باشد و اگر به غير اين صورت خوانده شود، بايد نماز را اعاده كند.

(س 992 ) آيا شخص در مسجدالحرام يا مسجدالنبى يا مساجد ديگر مى تواند روى فرشهاى مسجد سجده نمايد؟ ج ـ به طور كلّى تا مى شود بايد نمازها را در جاهايى كه سنگ فرش است يا مى توان بر روى ما يصحّ السجود عليه بدون ترس و تقيّه سجده نمود به جا آورد، تا نتيجتاً سجده بر مايصحّ السجود عليه قرار گرفته باشد و حكم بقيّه شرايط صحّت نماز در آن مكانها نيز مانند سجده مى باشد، و اگر از باب احتمال تقيّه و ضرورت و يا به جهت آنكه مى خواهد به احتمال تقيّه مداراتى و همراهى با آنها سجده را بر غير ما يصحّ السجود عليه همانند فرشها به جا آورد و يا رعايت بقيّه شرايط نماز را ننمود، احتياط بلكه اقوى در اعاده آن نمازها مى باشد.

(مسئله 993 ) در مكّه و مدينه و در محلّ اقامت (هتلها و مسافرخانه ها)، نبايد نماز را به جماعت بخوانند و مى توانند در جماعت ساير مسلمين در مساجد شركت كنند و نماز را به جماعت بخوانند، طبق شرايط مذهب خود.

(مسئله 994 ) تخيير بين قصر و اِتمام در تمام شهر مكّه و مدينه جارى است و اختصاص به مسجدالحرام و مسجدالنّبى ندارد.

(س 995 ) كسى كه نماز را در مسجدالحرام به نحو استداره خوانده است، به طورى كه رو در روى امام جماعت و يا در طرفين او ايستاده بوده است، آيا اين نماز احتياج به اعاده دارد؟ ج ـ با وضع فعلى، نياز به اعاده ندارد.

(س 996 ) كسانى كه براى شركت در نماز مغرب در مكّه و مدينه وارد مسجدالحرام يا مسجدالنبى يا مساجد ديگر مى شوند و نماز مغرب خود را با جماعت مى خوانند، آيا جايز است بلافاصله بعد از نماز جماعت، نماز عشا را به صورت فرادى بخوانند يا نه؟ ج ـ مانع ندارد.

(س 997 ) شركت در نماز جماعت مغرب اهل سنت، با توجه به اينكه وقت مغرب شرعى نزد آنها زودتر از مغرب شرعى نزد شيعيان است، آيا كفايت مى نمايد يا نه؟ ج ـ در فرض مرقوم، جماعت صحيح است و اعاده ندارد، و به طور كلى استتار قرص براى خواندن نماز مغرب، كافى است.

(س 998 ) در ليالى مقمره^[148] كسانى كه در مكّه نماز صبح را به جماعت با ساير مسلمين مى خوانند، آيا بايد بعد از روشن شدن هوا هم دوباره بخوانند، يا همان نمازى كه به جماعت خوانده اند، كافى است؟ ج ـ فرقى بين شبهاى مهتابى و غيرمهتابى نيست.

(مسئله 999 ) سجده نمودن بر تمام اقسام سنگها، چه سنگ مرمر باشد يا سنگهاى سياه معدنى يا سنگ گچ و آهك (قبل از آنكه پخته شود)، جايز است; همچنين سنگهايى از اين قبيل كه در مسجدالحرام و مسجدالنبى است، سجده بر آنها اشكال ندارد.

(س 1000 ) كسى كه قصد كرده است كه تا پايان روز ترويه (هشتم ذى الحجّه) در مكّه اقامت نمايد، به تصوّر اينكه از آغاز ورودش به مكّه تا روز ترويه ده روز است، چند روز نماز را تمام خوانده، بعد خلاف آن ثابت گرديده و معلوم شده ده روز نبوده است، وظيفه او نسبت به نماز چيست؟ آيا تمام است يا قصر؟ ج ـ چون تخيير بين قصر و اتمام در همه جاى شهر مكه است، پس نمازهايى كه تمام خوانده شده صحيح و درست مى باشد و براى تمام خواندن نيازى به قصد ده روز هم نبوده، پس ولو قصد هم در بعضى از صورش تمام نباشد، نمازهايى كه تمام خوانده درست مى باشد.

(مسئله 1001 ) اگر شخص در حرم چيزى پيدا كرد، برداشتن آن كراهت شديد دارد، بلكه احتياط در برنداشتن آن است.

(مسئله 1002 ) اگر لقطه حرم را بردارد و از يك درهم كمتر باشد، مى تواند قصد تملّك بكند و آن را مصرف كند و ضامن صاحبش نيست، و چنانچه قصد تملّك نكرد و تفريط نكرد، ضامن نيست، ولى اگر بدون تملك نگاه داشت و در نگاهدارى آن كوتاهى كرد، ضامن است; و اگر قصد تملّك كرد و صاحبش قبل از تلف شدن پيدا شد، بايد آن را به صاحبش رد كند، به احتياط واجب.

(مسئله 1003 ) اگر لقطه حرم را بردارد و يك درهم يا بيشتر ارزش داشته باشد، بايد يك سال آن را تعريف كند و در پى يافتن صاحبش باشد، اگر بعد از يك سال صاحبش را پيدا نكرد، مخيّر است بين دو امر، اول: آن را براى صاحبش حفظ كند; در اين صورت اگر در نگاهدارى آن كوتاهى نكرد، در صورت تلف شدن، ضامن نيست; دوم: آنكه براى صاحبش صدقه بدهد. ليكن اگر صاحبش پيدا شد و راضى به صدقه نشد، بايد عوضش را به او بدهد، و جايز نيست آن را تملّك كند، و اگر تملّك كند مالك آن نمى شود و ضامن هم هست.

(س 1004 ) آيا حائض و جنب مى توانند از حدود توسعه يافته مسجدالحرام و مسجدالنّبى عبور كنند يا خير؟ ج ـ نمى توانند.

(س 1005 ) شخصى مقلّد هيچ يك از مراجع نبوده است، فعلاً مى خواهد تقليد كند و سابقاً هم به مكّه مشرّف شده، آيا عبادتهاى او مثل نماز و روزه و حجّش صحيح است يا نه؟ ج ـ اگر اعمالش مطابق فتواى كسى كه بايد از او تقليد كند، بوده باشد، صحيح است.

(س 1006 ) قرآنهايى كه در مسجدالحرام است، بر بعضى از آنها نوشته شده «وقفٌ لِلّه تعالى» كه نشانِ وقف است، ولى بر بعضى ديگر اين عبارت نوشته نشده است، شايع است آنهايى كه كلمه وقف و يا عبارت ديگرى كه مفهوم وقف بودن باشد ندارد، آيا جايز است افراد آنها را بردارند و چنين كارى احياناً شده است، بفرماييد جايز است يا نه؟ ج ـ برداشتن آنها بدون اينكه از متصدى ذى ربط اجازه بگيرند، جايز نيست و بايد برگردانده شود.

(مسئله 1007 ) برداشتن مقدارى سنگ از كوه صفا و مروه ولو فوق العاده هم كم باشد، جايز نيست و آندو كوه را خداوند جزء شعائر قرارداده، پس هرگونه تصرّفى در آنها غير از اعمال عبادى و نشستن و تكيه دادن به آنها كه معمول و مرسوم بوده و ضررى هم به آنها نمى زند، حرام مى باشد و برداشتن سنگ از تصرّفهاى حرام است.

(مسئله 1008 )اگر كسى در مسجدالحرام يا مسجدالنّبى جُنب شد، بايد فوراً خارج شود و اگر وقت تيمم كمتر از خروج باشد براى خروج از مسجد، تيمّم بدل از غسل جنابت كند.

(س 1009 ) در تطهير مسجدالحرام، به نحوى كه عين نجاست را برطرف مى كنند و بعد با ظرف آب مى ريزند و مى شويند، محكوم به طهارت است، چون ازاله عين نجاست از امثال سنگ فرشها جزء مطهرات است.

(س 1010 ) بعضى از حجّاج در مكّه قصد اقامه كرده اند، اگر يقين داشته باشند كه تا عرفات چهار فرسخ است، نماز را قصر مى خوانند، و اگر در مسافت شرعى شك داشته باشند، نماز را تمام مى خوانند، بفرماييد در مراجعت از منى و عرفات، تكليف آنان از نظر قصر و اتمام چيست؟ با توجه به اينكه توقّف آنان در مكّه، كمتر از ده روز است.

ج ـ در صورت عدم مسافت شرعيّه يا شكّ در آن، كه در نماز باقى بر تمام هستند، اگر از عرفات كه به مكّه برمى گردند، به جهت اينكه محلِ اقامتشان است و بعداً از مكّه قصد مسافرت مى كنند، در اين صورت در بازگشت به مكّه و در خود مكّه هم نمازشان تمام است.

(س 1011 ) در مواردى كه فرموده ايد: اگر براى شخص مشقّت يا حَرَج داشته باشد...، بفرماييد منظور از مشقّت و حَرَج شخصى است يا نوعى؟ ج ـ بايد خصوص مسئله ملاحظه شود، و اگر حكم، دائرْ مَدارِ حَرَج و مشقّت باشد، شخصى آن منظور است.

(س 1012 ) آيا مى توان قبل از ميقات براى درك فضيلت ماه رجب مُحرم شد؟ ج ـ اگر كسى كه قصد اتيان عمره مفرده در رجب را دارد و مى داند كه اگر در ميقات مُحرم شود نمى تواند فضيلت عمره رجبيّه را درك كند، مى تواند قبل از ميقات محرم شود و عمره او در رجب واقع شده، گرچه اعمال را در ماه شعبان به جا آورد.

(مسئله 1013 ) حجاجى كه از راه دور مى آيند بعد از انجام اعمال عمره يا حج در صورتى كه مزاحمتى براى طواف واجب ديگران نباشد، مستحب است طواف مستحبّى به جا آورند.

(س 1014 ) وضو گرفتن از وضوخانه هاى مسجدالحرام و مسجد النبى كه با نام (دورة المياه) مشخص شده، در صورتى كه قصد خواندن نماز در آن امكنه مقدسه را ندارد، چه حكمى دارد؟ ج ـ مانعى ندارد، گرچه احتياط در ترك است.

(س 1015 ) وضو گرفتن از آبهايى كه مخصوص آشاميدن (در مسجدالحرام يا مسجدالنبى) مى باشد، چه حكمى دارد؟ ج ـ جايز نيست و صحيح نمى باشد، و وضو با آنها باطل است.

(س 1016 ) آيا استحباب نماز تحيّت مسجد، در مسجدالحرام نيز ثابت است؟ ج ـ تحيّت مسجدالحرام همان طور كه شهيد ثانى(قدس سره) فرموده، طواف خانه خدا مى باشد.

(س 1017 ) روزه گرفتن حجاج در مدينه منوّره در حالى كه ده روز در آنجا نمى مانند، چه حكمى دارد؟ ج ـ مسافر مى تواند براى خواستن حاجت، سه روز در مدينه طيّبه روزه بگيرد، و بنا بر احتياط واجب روزهاى چهارشنبه و پنج شنبه و جمعه روزه گرفته شود.

«والحمد لله اوّلاً و آخراً و ظاهراً و باطناً والسّلام على محمّد و آله الطيّبين واللّعن على أعدائهم أجمعين».