مستحبّات منى در ايّام تشريق - مناسک حج نسخه متنی

مستحبّات منى در ايّام تشريق

(مسئله 929 ) در ايّام تشريق در منى چند چيز مستحبّ است:

1. مستحبّ است كه روز يازدهم و دوازدهم و سيزدهم را در منى بماند، و حتّى جهت طواف مستحب از منى بيرون نرود;^[144] ولى براى طواف و سعى واجب اشكال ندارد، بلكه مستحبّ است كه در روز عيد به جا آورد.

2. مستحبّ است در منى بعد از به جاى آوردن پانزده نماز، كه اولين آنها نماز ظهر روز عيد است، و در غير منى بعد از گزاردن ده نماز، تكبيرهايى كه وارد شده بگويد;^[145] و بهتر است بدين كيفيت بگويد:

«اَللهُ أكْبَرُ اَللهُ أكْبَرُ لا إلهَ إلاَّ اللهُ وَاللهُ أكْبَرُ اَللهُ أكْبَرُ وَلِلّهِ الْحَمْدُ اَللهُ أكْبَرُ عَلى ما هَدانَا اَللهُ أكْبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِنْ بَهِيمَةِ الاَْنْعامِ وَالْحَمْدُ للهِِ عَلى ما أبْلانا».^[146] 3. مستحب است مادامى كه شخص در منى اقامت دارد، نمازهاى واجب و مستحب خود را در مسجد خَيْف (ولو مسجد خيف جديد) به جا آورد و مسجد خيف، مهم ترين مسجد منى است و خيف به محلى گويند كه از كوهستانى بودن آن كاسته شده و به صورت دشت در آمده باشد، و بر اساس برخى روايات، مسجد خيف شاهد خطبه مهم رسول خدا(صلى الله عليه وآله)در حجّة الوداع بوده. در حديث وارد شده كه هزار پيامبر در آن مسجد نماز خوانده اند و پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) هم در آن مسجد نماز خوانده است و زائران محترم در صورت امكان از عبادت در آن مكان مقدّس غفلت نورزند. همچنين در حديث است كه صد ركعت نماز در مسجد خيف با عبادت هفتاد سال برابر است، و هر كس در آنجا صد مرتبه «سُبْحانَ اللهِ» بگويد، ثواب آن برابر با ثواب بنده آزاد كردن است، و هر كس در آنجا صد مرتبه «لا اِلهَ إلاَّ الله» بگويد، ثواب آن برابر است با ثواب كسى كه اِحياى نفس كرده باشد، و هر كس در آنجا صد مرتبه «اَلْحَمْدُ للهِِ» بگويد، ثواب آن برابر است با ثواب خراج عراقين، كه در راه خدا صدقه داده شود.^[147] و نا گفته نماند همان طور كه گذشت ثوابها و اعمال مستحبى اختصاص به مسجد خيف قديمى ندارد و مسجد جديد نيز در حكم مسجد قديم است و با هم تفاوتى ندارند.

رمى جمرات سه گانه در منى

(مسئله 930 ) شبهايى كه واجب است شخص در منى بيتوته كند، در همان روزها بايد جمرات سه گانه (اُولى، وُسطى، عَقَبه) را به ترتيب رمى كند و به هر كدام هفت ريگ بزند، ولى اگر عمداً همه آنها را ترك كند، به حجّ او ضرر نمى رساند و صحيح است، گرچه در صورت عمد معصيت كرده است.

(مسئله 931 ) رمى جمرات نيز از عبادات است و بايد آن را با نيّت و به قصد قربت انجام دهد.

(مسئله 932 ) اشخاصى كه بايد شب سيزدهم را در منى بمانند، واجب است در روز سيزدهم جمرات را رمى كنند.

(مسئله 933 ) تعداد سنگى كه محرم بايد بزند، براى هر يك از جمرات در هر روز هفت سنگ است، و كيفيت انداختن و شرايط و واجبات و احكام، آداب و موارد نايب گرفتن، به همان نحو است كه سابقاً در رمى جمره عقبه در روز عيد، گفته شد. كه بايد همه آنها به جمرات بخورد «يعنى به همان علامتهاى معيّنه نه در حوضچه هاى پايين آنْ كه مجزى نيست و كفايت نمى كند».

(مسئله 934 ) مجموع ريگهايى كه به جمرات سه گانه در روزهاى يازدهم و دوازدهم به اضافه رمى جمره عقبه كه در روز عيد بايد رمى شود چهل و نُه عدد مى باشد و براى كسانى كه شب سيزدهم نيز مى مانند هفتاد عدد مى باشد، كه بايد همه آنها به جمرات بخورد يعنى به همان علامتهاى معيّنه نه در حوضچه هاى پايين آنْ كه مجزى نيست و كفايت نمى كند.

(مسئله 935 ) وقت انداختن سنگها، از اول طلوع آفتاب تا غروب آفتاب روز يازدهم و دوازدهم، و سيزدهم براى كسى كه شب سيزدهم در منى بوده است.

(مسئله 936 ) در شب براى افراد غير معذور رمى جايز نيست.

(مسئله 937 ) رمى بين اذان صبح وطلوع آفتاب براى افراد غير معذور جايز نيست.

(مسئله 938 ) كسى كه وظيفه اش، رمى در روز است، اگر عذرى داشته باشد يا بيمار يا عليل باشد يا كسى كه از شلوغى جمعيّت ترس داشته باشد، جايز است شب آن روز يا شب بعد رمى كند.

(مسئله 939 ) رمى جمرات سه گانه بايد به ترتيب واقع شود و اگر كسى رمى را به ترتيبى كه گفته شد به جا نياورد، هر چند از روى فراموشى يا ندانستن مسئله باشد، بايد دوباره آنچه را كه بر خلاف ترتيب به جا آورده، به ترتيبى كه قبلا ذكر كرديم به جا آورد; مثلا اگر اول جمره وُسطى و بعد جمره اُولى را رمى كرده است، همين مقدار، كفايت مى كند كه جمره وُسطى را دوباره رمى كند و بعد جمره عقبه را، و اعاده جمره اُولى لازم نيست.

(مسئله 940 ) اگر بعد از رمى جمرات متوجه شد كه بعضى از جمرات سه ريگ ياكمتر باقى مانده يا به جمره اصابت نكرده، كافى است همان را تكميل كند، در اين صورت ترتيب ساقط است و لازم نيست دوباره آن جمره يا جمرات بعد را اعاده كند.

(مسئله 941 ) اگر كسى رمى يكى از روزها را فراموش كند، واجب است روز بعد آن را قضا كند، و اگر دو روز را فراموش كرد، بايد در روز بعد هر دو را قضا كند، و همچنين است اگر از روى عمد ترك كرده باشد.

(مسئله 942 ) واجب است قضا را بر ادا مقدم بدارد. پس در روز يازدهم، اگر بخواهد قضاى جمره عقبه روز عيد را به جا بياورد، اول بايد قضاى آن را به جا آورد و بعد رمى روز يازدهم را كه اداست.

(مسئله 943 ) بايد قضاى روز قبل را بر قضاى روز بعد مقدم بدارد. پس اگر مثلا بخواهد در روز سيزدهم قضاى روز عيد و روز يازدهم و دوازدهم را به جا آورد، بايد به ترتيب از قضاى روز عيد شروع كند و به روز سيزدهم كه اداست ختم كند.

(مسئله 944 ) همچنان كه قضاى رمى جمرات سه گانه واجب است، قضاى رمى بعضى از آنها را هم اگر ترك شده باشد، واجب است. پس اگر كسى در روز يازدهم جمره اُولى را رمى كرد و دو جمره ديگر را رمى نكرد، روز بعد بايد آنهايى را كه رمى نكرده، رمى كند و بعد تكليف همان روز را به جا آورد.

(مسئله 945 ) اگر كسى رمى جمرات سه گانه و يا بعضى از آنها را فراموش كند و از منى خارج شود و به مكّه برود، پس اگر در ايّام تشريق، يعنى تا غروب روز سيزدهم يادش بيايد، بايد برگردد و به جا آورد، و اگر برگشتن براى او ممكن نيست، بايد نايب بگيرد.

(مسئله 946 ) اگر بعد از ايّام تشريق يادش بيايد كه رمى را انجام نداده است و يا عمداً تا بعد از ايّام تشريق رمى را به تأخير بيندازد، بايد در سال ديگر در همان ايّام رمى كه فوت شده است، بنا بر احتياط واجب، خودش يا نايبش آن را بايد قضا نمايد.

(مسئله 947 ) كسى كه براى انداختن سنگ عذر داشته باشد، «مثل آنكه بيمار باشد يا طفل باشد و نتواند رمى كند، يا عليل باشد و مثلا دست يا پايش شكسته باشد، يا از شدت بيحالى نتواند رمى كند، يا بيهوش باشد»، بايد رمى را نايبش به جا آورد.

(مسئله 948 ) اگر از نايب گرفتن عاجز باشد، مثل شخص بيهوش و طفل كوچك، بايد ولىّ او يا شخص ديگرى از طرف او به جا آورد، و احتياط واجب آن است كه تا مأيوس نشده از اينكه خودش رمى كند، نايبش رمى نكند و بهتر آن است كه اگر ممكن است، شخص معذور را ببرند و در حضور او رمى كنند، و اگر امكان دارد سنگ را در دست او بگذارند و بيندازند.

(مسئله 949 ) اگر بعد از آنكه نايب عمل رمى را به جا آورد، و عذر شخص منوب عنه برطرف شد، رمى كردن براى خودش لازم نيست، و همان رمى نايبش مجزى است، گرچه احتياط مستحب در رمى نمودن خودش مى باشد.

(مسئله 950 ) اگر شخص بيمار از بهبود يافتن يا شخص معذور از رفع عذر نااميد باشد، واجب است كه نايب بگيرد، و اگر مأيوس نيست، مى تواند نايب بگيرد، ليكن اگر عذر او رفع شد احتياط واجب آن است كه خودش رمى كند.

(مسئله 951 ) اگر كسى بعد از گذشتن روزى كه واجب بوده در آن روز رمى كند، شك كند كه رمى كرده يا نه، در اين صورت به شكّ خود اعتنا نكند، و همچنين وقتى كه مشغول رمى جمره وسطى است، اگر شك در رمى جمره اول يا صحّت آن نمايد اعتنا نكند.

(مسئله 952 ) اگر بعد از انداختن سنگريزه، شك كند كه كيفيت آن صحيح بوده يا نه، اعتنا نكند.

(مسئله 953 ) اگر شخص در وقتى كه مشغول رمى جمره عقبه است، شك كند كه جمره اُولى يا وسطى يا هر دو را رمى كرده و يا صحيح انجام داده يا نه، بدان اعتنا نكند.

(مسئله 954 ) اگر در تعداد رمى سنگريزه شك كند كه آيا هفت عدد بوده يا كمتر، قبل از آنكه به رمى جمره بعدى بپردازد، بايد آنچه محتمل است كه ناقص بوده به جاآورد تا يقين كند هفت سنگ زده، و اگر منصرف شده باشد و مشغول كارهاى ديگر باشد، بنا بر احتياط واجب بايد عدد را تكميل نمايد; ناگفته نماند كه حكم به تكميل يا بناى بر صحّت ظاهراً مثل طواف بر رخصت است نه عزيمت و مى تواند در تمام موارد شك و رمى جمرات به هر نحو كه باشد رمى را از سرگرفته و از گذشته صرف نظر نمايد.

(مسئله 955 ) اگر كسى بعد از گذشتن روزى كه بايد رمى مى كرده، يقين پيدا كند كه يكى از سه جمره را رمى نكرده، بايد هر سه را قضا كند، كه هم احوط است و هم اقوى.

(مسئله 956 ) اگر شخصى بعد از آنكه به رمى جمره بعدى مشغول شد، در عدد رمى قبلى شك كند، پس اگر بداند چهار سنگ از جمره قبلى را انداخته و شك كند كه بقيّه را يا بعض از آنها را انداخته يا نه، به احتياط واجب بقيّه را اتيان كند، اگر چه بعد از اتيان جمره بعدى باشد، و اگر در كمتر از چهار سنگريزه، شك داشته باشد، تا مقدار چهار عدد اعتنا نكند و سه سنگ ديگر را بزند، و به هرحال گذشت كه در تمام موارد شك نيز در رمى جمار، از سرگرفتن مانعى ندارد و غالباً راحت تر هم مى باشد.

(مسئله 957 ) اگر بعد از رمى به هر سه جمره، يقين پيدا كند كه يك يا دو يا سه سنگ از يكى از سه جمره را نزده، بايد هر چه را احتمال كسرى داده، به هر يك از سه جمره بزند.

(مسئله 958 ) اگر كسى بعد از رمى به هر سه جمره، يقين كند كه به يكى از آن جمرات از چهار عدد كمتر سنگ انداخته، احوط و اقوى آن است هر سه را از سر بگيرد.

(مسئله 959 ) اگر بعد از گذشتن وقت هر سه روز، يقين كند كه يك روز را رمى نكرده و نداند كدام روز است، بايد هر سه روز را قضا كند، با مراعات ترتيب.