تفسیر کوثر جلد 1

همچنين سيبويه نيز به اين مطلب اشاره مى كند و تخفيف وسط كلمه را به قبيله بكر بن وائل و بنى تميم نسبت مى دهد.(3)ابن منظور مى گويد: جمع فراش فُرُش است ولى بنى تميم آن را با سكون وسط مى خوانند.(4)

اين مطلب درباره مضموم العين و مكسور العين مسلم است ولى درباره مفتوح العين جاى ترديد و بحث است سيبويه معتقد است كه اين تسكين براى تخفيف است و فقط در مضموم و مكسور مى آيد و در مفتوح نمى آيد چون فتحه خودش خفيف است.(5) ولى ابن جنى مفتوح العين را هم اضافه مى كند و آن را به بنى تميم نسبت مى دهد مانند كلمه لُبَد كه بنى تميم آن را ساكن العين خوانده اند.(6)

به نظر مى رسد كه بنى تميم كلماتى را كه مفتوح العين هستند گاهى با فتحه مى خوانند و گاهى با سكون و سخن هر دو نفر درست است. شاهد ما بر اين نظر سخنى است كه صاحب تاج العروس آورده است و آن اينكه در كلمه جُمُعه اصل بر تخفيف است ولى حجازيهاى آن را ثقيل كرده اند(يعنى با ضمه وسط خوانده اند) و تخفيف اين كلمه را بدينگونه نقل مى كند كه بنى تميم آن را جُمَعه با فتحه وسط

1 ـ المحتسب، ج 1، ص 85

2 ـ الخصائص، ج 1، ص 56

3 ـ الكتاب، ج 4 ص 113

4 ـ لسان العرب، ج 10، ص 224 ماده فرش.

5 ـ الكتاب، ج 4، ص 115.

6 ـ المحتسب، ج 1، ص 85 خوانده اند.(1)